Szpieg Zacharski, sprawa "Olina" i politycy SLD

"Miał pełną świadomość, że są oni oficerami wywiadu KGB"

Były oficer wywiadu PRL i IIIRP, gen. Marian Zacharski*, mieszkający od kilku lat w Szwajcarii, ujawnił w emitowanym przez TVN serialu "Szpieg" nieznane wcześniej okoliczności tzw. sprawy "Olina", która zbulwersowała polityków i opinię publiczną w grudniu 1995 roku.

Wiadomo było, że ówczesny szef MSW Andrzej Milczanowski otrzymał 19 grudnia 1995 roku od Naczelnego Prokuratora Wojskowego — „materiały w sprawie zbrodni szpiegostwa z art. 124 par. 1 kk popełnionej przez obywatela RP: Józef Oleksy”.** Po otrzymaniu tych materiałów Milczanowski oświadczył z trybuny sejmowej, że rosyjskim i radzieckim agentem o pseudonimie Olin był szef rządu Józef Oleksy. Wcześniej, bo 5 grudnia, o sprawie „Olina” został poinformowany prezydent Wałęsa. Informacje o działaniach wywiadu rosyjskiego w Polsce UOP usyskiwał od 1990 roku.

W uzasadnieniu materiałów przesłanych przez prokuraturę stwierdzono, że:

„‘O’ został jednoznacznie zidentyfikowany jako Józef Oleksy, a także iż w okresie prowadzenia Józefa Oleksego przez Jakimiszyna doszło między nimi do co najmniej 6 spotkań, a także i przede wszystkim, że Józef Oleksy kontaktując się z Ałganowem i Jakimiszynem i przekazująć im informacje oraz dokumenty, miał pełną świadomość, że są oni oficerami wywiadu KGB”.***

Dowodów o działalności wywiadu rosyjskiego SLD nie potrzebuje
Operację wywiadu mającą na celu uzyskanie materiałów mających świadczyć o winie „Olina” prowadził Zacharski, który miał w tym celu zwerbować 2 rosyjskich agentów. Jednym z nich był właśnie Jakimiszyn, a z drugim Zacharski miał się spotkać w Wiedniu, aby otrzymać od niego "parę walizek dokumentów". Jednak do spotkania w Wiedniu nie doszło. Bowiem, jak stwierdził Zacharski w serialu "Szpieg" — w 1996 roku ówczesny szef MSW Zbigniew Siemiątkowski z SLD wspólnie z szefem UOP Andrzejem Kapkowskim zablokowali mu możliwość zdobycia materiałów o szpiegowskiej działalności polskich polityków na rzecz radzieckiego i rosyjskiego wywiadu.

Na portalu TVN omawiającym kolejny odcinek serialu zacytowano wypowiedzi Siemiątkowskiego oraz byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego o roli Zacharskiego oraz zablokowaniu jego wyjazdu do Wiednia. Siemiątkowski powiedział:

Skończyła się solówka. Przestało być UOP domeną jednego, nawet najwybitniejszego oficera. Tu (...) działa się według struktur. Czasy kiedy pan przychodził i mówił: otwórzcie mi vipowskie przejście na lotnisku bo jadę, bo ktoś mnie tam wzywa, ja mam sprawę… już minęły (...) To szef UOP za moim pośrednictwem uznał, że w tym urzędzie obowiązują wszystkich jednakowe reguły.

Z kolei Kwaśniewski stwierdził, że: „Przecież Zacharski by nie pojechał, żeby udowodnić, że on coś zrobił źle. On by dalej szukał dowodów na to... czy nawet konfabulowałby informacje i materiały, żeby udowodnić, że jest tak jak on mówił.” Ponadto, zdaniem Kwaśniewskiego, Zacharski chciałby udowadniać posiadane przez siebie informacje o Oleksym, mimo, że procesowo nie zostały one potwierdzone — nawet kosztem prawdy. Jego zdaniem Zacharski przeprowadził prowokację polityczną „Olin”, po której stracił zaufanie wśród grupy rządzącej.

A tą grupą rządzącą od lutego 1996 był rząd Włodzimierza Cimoszewicza — tak samo jak rząd Oleksego — wywodzący się z postkomunistycznej partii SLD. Nic dziwnego, że SLD nie było zainteresowane poszukiwaniem dowodów na szpiegostwo dla Rosjan wewnątrz własnych szeregów.
* * *

Dwa lata wcześnie, w sierpniu 1994 roku odbył się głośny spór o to, czy ówczesny szef UOP Gromosław Czempiński**** miał rację mianując Zacharskiego szefem zarządu wywiadu UOP. Mimo poparcia tej nominacji przez szefa MSW Andrzeja Milczanowskiego — Wałęsa zażądał odwołania Zacharskiego, ponieważ jego nominacja mogłaby utrudnić współpracę z Zachodem. Po czterech dniach Zacharski zrezygnował ze stanowiska. Ponieważ Zacharski nie został szefem gabinetu premiera Józefa Oleksego — więc ówczesny szef UOP płk Gromosław Czempiński zatrudnił go jako swego doradcę.

W końcu grudnia 1995 roku, w ostatnim dniu urzędowania na stanowisku Prezydenta RP, Lech Wałęsa wręczył Zacharskiemu awans na stopień generała. Po wymianie przez SLD premiera Oleksego na Cimoszewicza w lutym 1996 roku — Zacharski został usunięty z UOP i wyjechał do Szwajcarii. W serialu "Szpieg" stwierdził, że wyjazd z Polski został mu niedwuznacznie zasugerowany.
______
* Dla wywiadu PRL, a właściwie to dla sowieckiego GRU, Zacharski zdobył w USA m.in.: dokumentację rakiet przeciwlotniczych typu Hawk i systemu obrony przeciwlotniczej Patriot, dane dotyczące oprzyrządowania radarowego dla samolotów typu stealth, bombowca strategicznego Rockwell B-1, myśliwca F-15 Eagle oraz sonarów dla atomowych okrętów podwodnych. Złapany w 1981 roku, został za szpiegostwo skazany na dożywotnie więzienie, a następnie wraz z dwoma innymi szpiegami został wymieniony w 1985 roku na 25 osób więzionych w krajach bloku sowieckiego.
** Zob. „Biała kięga. Akta śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie w sprawie wniosków Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 19.12.1995r. i 16.01.1996 r. (sygnatura akt PoŚl 1/96), Centrum Informacyjne Rządu, Warszawa 1996, s. 6.
*** Op. cit., s 7.
**** Gen. Gromosław Czempiński był dowódcą operacji wydostania z Iraku sześciu amerykańskich agentów CIA i DIA, którzy zbierali materiały dla armii amerykańskiej przed pierwszą wojną z Irakiem w styczniu 1991 roku. W operacji tej uczestniczył Marian Zacharski.