Pietro Barbo, czyli Paweł II (1464-1471), siostrzeniec Eugeniusza IV (któremu zawdzięczał swą karierę), został wybrany papieżem na jednym z najkrótszych konklawe w historii. Początkowo przybrał imię Formozus II, nie wiedząc, że zwłoki pierwszego Formozusa zostały po śmierci wykopane z grobu i „osądzone” przez innego papieża, podczas odrażającego synodu trupiego. Dopiero pouczony przez kardynałów, zmienił imię na nieco „bezpieczniejsze” - Paweł II.
Ten pierwszy, niestosowny wybór imienia (Formozus = Piękny), dość dobrze oddawał charakter nowego papieża. Był on narcyzem, który uwielbiał się stroić, zwłaszcza w bogate i skrzące się od drogich kamieni szaty.
Jego fascynacja klejnotami szybko przybrała chorobliwe rozmiary. Nocami plądrował własny skarbiec i znosił klejnoty do swoich apartamentów – tam nieustannie je liczył i podziwiał. Niczym tolkienowski smok sypiał na rozsypanych drogich kamieniach, budząc się od czasu do czasu tylko po to, by je ponownie przeliczyć.
Rozkazał wykonać dla siebie nową tiarę, która mogłaby dorównać jego gwałtownie rosnącej miłości. Sporządzona specjalnie dla niego papieska korona już niewiele przypominała uroczyste nakrycie głowy papieża. Tradycyjna tiara, i tak imponująca pod względem rozmiarów oraz bogactwa drogich kamieni, przybrała u niego absurdalne rozmiary. Podobno kosztowała ona prawie 200 tys. dukatów – suma na owe czasy ogromna. Papież, niepomny na niewygodę i bardzo duży ciężar tej „korony”, nosił ją przy każdej okazji, wzbudzając niekłamany podziw, zdumienie, ale też ironiczne żarty.
Jednak inne elementy pontyfikatu Pawła II są już mniej śmieszne. Jedna z jego rozrywek polegała na oglądaniu tortur i zajadaniu się w tym czasie melonami. Papież był też znany z homoseksualnych ekscesów – jego poprzednik, Pius II, nazywał go pogardliwie „boską Marią”. Gdy weźmiemy pod uwagę to, że Pius II był autorem wielu erotyków, sens tego przydomku staje się jasny. Przez kardynałów został nazwany „Naszą Panią Bolesną”, ponieważ zwykł się zalewać łzami z najdrobniejszego powodu, a jego szlochy niosły się przez cały Watykan.
Jednak tym, w czym się najbardziej lubował papież Paweł II, były karnawały, a w zasadzie różne rozrywki karnawałom towarzyszące. Papież uwielbiał bowiem poniżające wyścigi, w których uczestniczyli (pod przymusem!) Żydzi, prostytutki, garbaci, karły, starcy, dzieci i osły. W czasie owych upokarzających „zawodów” byli często obrzucani błotem, kamieniami lub bici kijami przez rozbawionych Rzymian, zaś nagrodą był złota moneta, wręczana przez samego papieża, najbardziej rozbawionego ze wszystkich.
W czasie karnawału kardynalskie pałace były zamieniane w domy uciech i kasyna, gdzie fortuny przechodziły z rąk do rąk. Podczas jednej z najsławniejszych hazardowych rozgrywek kardynał Riario (nepot przyszłego papieża Sykstusa IV) wygrał od kardynała Cybo (syna innego przyszłego papieża Innocentego VIII) 14 tys. złotych florenów (za co kupił sobie osiem pieknych pałaców).
Papież Paweł II przeszedł do historii jako zaprzysięgły wróg nauki i kultury. Jego działalność wskazuje na zdecydowana wrogość wobec ludzi nauki, zwłaszcza z Akademii Rzymskiej, organizacji stawiającej sobie za cel m.in. oczyszczenie z zepsucia i reformację chrześcijaństwa. Z tego powodu nawet zawiązano spisek i doszło do próby zamachu na życie papieża. Głównym organizatorem zamachu na papieża był sławny Filippo Buonaccorsi (znany jako Kallimach), któremu udało się zbiec do … Polski, pod opiekuńcze skrzydła arcybiskupa Grzegorza z Sanoka. Inni uczestnicy zamachu (jak Bartolomeo Platina i Juliusz Pomponiusz Laetus ) zostali schwytani i poddani torturom. Być może w sprawę spisku na życie papieża Pawła II był też zamieszany król Neapolu.
Wściekły papież domagał się wydania zbiega, ale Grzegorz z Sanoka pozostał głuchy na te żądania (król również nie zamierzał w tej sprawie interweniować). Dzięki Kallimachowi do Polski dotarł epikureizm i wolna myśl. Niedoszły papieżobójca został w naszym kraju jednym z twórców kultury renesansowej.
Gdy w 1464 roku powstała w Subiaco pierwsza drukarnia na terenie Włoch, Paweł II, jak tylko poinformowano go o niepokojących możliwościach słowa drukowanego, czym prędzej przeniósł ją do Rzymu.
Papież próbował zorganizować nowa krucjatę przeciwko Czechom (ekskomunikując przy okazji husyckiego króla, Jerzego z Podiebradu), jednak jego wysiłki nie przyniosły efektu. Podobnie było w przypadku Turcji – tu także nie znalazł chętnych. Dość paniczna reakcja ówczesnych papieży na zagrożenie ze strony Turcji ma podłoże bardziej osobiste niż religijne. Sułtana Mehmeda II tytułowano cesarzem rzymskim, a on sam snuł plany połączenia w jedną całość dawnego Imperium Romanum, co wiązało się z podbojem Italii i Rzymu …
Papież Paweł II odszedł z tego świata w typowy dla siebie sposób – dostał wylewu podczas igraszek z jednym ze swoich ulubionych chłopców.
Mariusz Agnosiewicz „Kryminalne dzieje papiestwa”
http://pl.wikipedia.org/wiki/Papie%C5%BC_Pawe%C5%82_II
http://pl.wikipedia.org/wiki/Filip_Kallimach
Inne tematy w dziale Kultura
