W 1249 roku w Ziemi Świętej wybuch spór pomiędzy Pizą a Genuą. Republiki włoskie już od jakiegoś czasu stanowiły swoistą gwarancję pokoju pomiędzy chrześcijanami a sułtanami Egiptu, ponieważ handel śródziemnomorski (który zdominowały), stanowił największe źródło dochodów zarówno dla Outremer, jak i dla władców muzułmańskich. Innym, także niezwykle ważnym czynnikiem, były operacje bankowe templariuszy (wówczas ich specjalizacja). To właśnie obawa o utratę tych dochodów rodziła chęć zawierania pokojowych traktatów:)
W 1250 roku pewien Wenecjanin zabił Genueńczyka, wynikiem czego były zbrojne starcia w Akce. W 1256 roku Genua zagarnęła sporny teren pomiędzy nimi a posiadłościami Wenecjan (na którym znajdowal się prawosławny klasztor św. Sabasa), po czym wspólnie z Pizą dokonała zbrojnej grabieży dzielnicy weneckiej. Baronowie ochoczo przyłączyli się do konfliktu (zwłaszcza Montfortowie), templariusze i krzyżacy udzielili poparcia Wenecjanom, joannici zaś Genueńczykom.
W 1258 roku doszło do wielkiej bitwy morskiej w niewielkiej odległości od Akki, pomiędzy 48 galerami Genueńczyków a 50 galerami Wenecjan. Głównodowodzący floty weneckiej, Wawrzyniec Tiepolo, okazał się lepszym strategiem i Genua ze sprzymierzeńcami straciła 24 galery oraz tysiąc siedemset ludzi.
Ta bratobójcza wojna odbiła się mocno na położeniu Franków nie tylko w Outremer, ale też (głównie) na terenie Cesarstwa Łacińskiego (owego tworu powstałego na gruzach Bizancjum). Narodzone w grzechu państwo funkcjonowało tylko dzięki pomocy Wenecjan, którzy dorobili się licznych posiadłości w Konstantyopolu. Wroga im Genua udzieliła pomocy greckiemu cesarzowi Nikei Michałowi Paleologowi, dzięki której ten władca 25 lipca 1261 roku zdobędzie Konstantynopol (korzystając z nieobecności łacinników, zwłaszcza floty weneckiej) po czym reaktywuje z niebytu dawne Bizancjum.
Jednak był to jedynie cień przebrzmiałego imperium, które już nigdy nie odzyskało utraconej pozycji. Jedynie Genueńczycy odnieśli sukces, ponieważ Paleolog przyznał im liczne koncesje, i zaczęli dominować w handlu czarnomorskim.
Michal VIII Paleolog był w tak fatalnej sytuacji, że na II soborze lyońskim zaakceptował żądania papieża Grzegorza X i przyjął doktrynę o supremacji Rzymu. Uczynił to z obawy przed kolejną wyprawą łacinników na Konstantynopol, na którą już ostrzył sobie zęby Konrad Andegaweński. Prawdziwym wyznacznikiem trudnej sytuacji cesarstwa bizantyjskiego staną się wkrótce szklane klejnoty w cesarskich diademach.
Mimo długich i ciężkich negocjacji pokojowych, w które angażowali się przedstawiciele króla Francji, regentka Królestwa Jerozolimskiego i papież, republiki włoskie jeszcze długo będą toczyć walki na morzu, nawet sytuacja pomiędzy zakonami będzie już jedynie wroga. To między innymi z tego powodu krzyżacy, nie widząc dla siebie przyszłości w Outremer, zaczną śmielej spoglądać na tereny nadbałtyckie.
Sami zakonnicy byli już od dłuższego czasu skoncentrowani głównie na zyskach, ale w chwili obecnej ich chciwość przybierała coraz bardziej zatrważającą postać – gdy Bajbars w 1265 zaproponował wymianę jeńców, szpitalnicy odmówili, gdyż bali się utracić darmową siłę roboczą …
Steven Runciman „Dzieje wypraw krzyżowych”.
Inne tematy w dziale Kultura
