Sergiusz Piasecki- przemytnik, który z kontrabandą przemierzał granicę polsko-sowiecką,ale też zwyczajnie rabował ,co go w końcu doprowadziło do pojmania przez II Rzeczpospolita (na jego szczęście wcześniej nie dostał się w ręce sowieckich pograniczników czy NKWD ) .
Z więzienia wyciągnął go sam Melchior Wańkowicz, któremu w ręce wpadły literackie próbki przemytnika.
Może jednak było i tak, że interwencja autora „ Na tropach Smętka” oraz równie przejmującej epopei „Monte Cassino” była jedynie oficjalnym pretekstem do zwolnienia Piaseckiego? Przecież mogło być tez tak, że wyjście z polskiego więzienia temu przyszłemu wybitnemu polskiemu pisarzowi załatwiła nasza „Dwójka” czyli wywiad dla którego przemytnik Sergiusz pracował ?
Na emigracji Piasecki był jednym z wielu ludzi „Polskiego Londynu” . Dostał tam doroczną nagrodę dla najlepszego polskiego pisarza-co bardzo przeżył i bardzo się tym wzruszył: on niegdyś przemytnik i bandyta. AKAPIT Najbardziej znana powieść tego rabusnika,ale też oficera polskiego wywiadu, żołnierza AK i publicysty politycznego to „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy” . Były też inne wybitne „Bogom nocy równi” czy „Trylogia złodziejska”. Mniej znany jest napisany w szczególnych okolicznościach „Piąty etap”. Piasecki napisał ją w więzieniu w II RP. Była to swoista autobiografia- powieść o misji polskiego szpiega na pograniczu Rzeczypospolitej i Związku Sowieckiego. Napisana w 1934 roku ,wydana została rok przed II Wojną Światową.
Skądinąd pobyt Sergiusza Piaseckiego w więzieniu przysłużył się polskiej literaturze, bo właśnie w celi powstała także jego najbardziej znana i przez szereg krytyków uważana za najwybitniejszą powieść „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy” (napisana w 1935 roku ,a wydana dwa lata później również, tak jak , „Piaty etap”, w bardzo popularnym u schyłku II RP Towarzystwie Wydawniczym Rój). Ten opis brawurowego żywota przemytników na sowiecko- polskim pograniczu dał pisarzowi trwałe miejsce w historii polskiej literatury.
Piasecki urodził się na Kresach Wschodnich RP . Jednak w 1901 roku był to zabór rosyjski, a konkretnie miejscowość Lachowicze w guberni Mińskiej. Był nieślubnym dzieckiem. Oboje rodzice wywodzili się z polskiej szlachty . Tyle, że ojciec Michał całkiem się zrusyfikował, a matka Klaudia Kułakowicz szlachcianką była tylko z nazwy i korzeni , bo ona i cała jej rodzina żyła, jak zwykła chłopka.
Życiorys Piaseckiego mógłby służyć jako scenariusz filmu rodem z Hollywoodu. W domu rozmawiał wyłącznie po… rosyjsku. Poniewierany fizycznie i psychicznie przez sadystyczna macochę Filomenę Gruszewska po bójce w szkole trafił do więzienia. Uciekł z niego i znalazł się w Moskwie, gdzie na własne oczy oglądał rewolucję bolszewicką, która wyniosła . To tam został antykomunistą. To tam widział śmierć swoich przyjaciół.
Z ogarniętej rewolucją, terrorem i samosądami Moskwy wrócił do Mińska, który…też znalazł się w rewolucyjnym pożarze. Mając do wyboru: przystąpić do komunistów albo do ówczesnej mafii - wybrał przestępców. Z komuną walczył najpierw w szeregach rachitycznych oddziałów białoruskich ,a po ich rozgromieniu zaciągnął się do wojska polskiego, które zdobyło Mińsk i szło dalej na wschód.
Po zakończeniu wojny z Sowietami musiał odejść z wojska. Do rodzinnego majątku nie wrócił- ten był po stronie ZSRS i zabrali się za niego komunisci. Utrzymywał się z gry w karty, a raczej należałoby powiedzieć: szulerki. Fałszował też czeki oraz produkował…pornografię.
Znał świetnie rosyjski i białoruski oraz lokalne dialekty. Pracował dla wywiadu ,ale ponieważ państwo polskie swoim agentom płaciło marnie to zaczął dorabiać…przemytem. W rekordowym miesiącu trzydzieści razy nielegalnie przekraczał granicę polsko-sowiecką. Tylko latem 1925 przeszedł 8 tysięcy kilometrów!
Polska najpierw awansowała go na podporucznika za ucieczkę z pułapki NKWD i uratowanie innego agenta a potem… wyrzuciła z wywiadu za narkotyki. Rzeczywiście, używał kokainy do werbowania sowieckich oficerów, ale też dorabiał na przemycie narkotyków. Po zwolnieniu ze służby pod Grodnem z rewolwerem obrabował żydowskich handlarzy, a potem dokonał rozboju na pasażerach kolejki wąskotorowej. Aresztowany dostał kare śmierci,zamienioną przez prezydenta Mościckiego na 15 lat więzienia. Wyszedł po 11 z gruźlicą i czteroma ksiazkami,z.czego dwie skonfiskowała więzienna cenzury.
W czasie okupacji niemieckiej był autorem kilku brawurowych akcji,m.in.włamał się do ...siedziby Gestapo w Wilnie.
Po II wojnie poszukiwany przez UB. Udało mu się uciec wraz z grupą żołnierzy do Włoch i zaciągnąć się do armii gen. Andersa. Zmarł na raka w Anglii. Wczesniej wywołał wściekłość paryskiej "Kultury" pisząc artykuł o Miłoszu,gdzie nazwał go komunitycznym "poputczikiem".
Czemu o nim piszę teraz,niespełna dwa miesiące przed datą urodzin(1 kwietnia),a pięć miesięcy po dacie śmierci(12 września). Właśnie dzis mija 80 rocznica aresztowania kapitana artylerii Armii Czerwonej Aleksandra Solzenicyna (za krytykę Stalina w liście do przyjaciela). A najbardziej znaną powieścią Piaseckiego były ,wznawiane także w podziemiu w stanie wojennym, "Zapiski oficera Armii Czerwonej". Dziś wołałem napisać o mniej znanym ,ale wybitnym pisarzu polskim ,a.nie o.wybitnym pisarzu-Wielkorusie...
*Artykuł ukazał się na portalu "Do Rzeczy Historia"
historyk, dziennikarz, działacz sportowy, poseł na Sejm I i III kadencji, deputowany do Parlamentu Europejskiego VI, VII, VIII i IX kadencji, były wiceminister kultury, były przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej i minister - członek Rady Ministrów, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
