Wincenty Witos, Odezwa z emigracji, 1937 r.

Wincenty Witos

Odezwa do ludowców, Czechosłowacja, 1937 r.

Drodzy Przyjaciele!

Twardy i ciężki jest los i żywot polskiego chłopa, zaciemniona i niepewna jego przyszłość. Rządzący reżim sprowadza państwo na brzeg przepaści, a masy ludowe spycha w otchłań coraz większej nędzy, ciemnoty i upodlenia. Przez gwałty, nadużycia, łamanie prawa i haniebną politykę wykopał przepaść pomiędzy narodem i przepaść tę pogłębia dalej. Los narodu uzależnił od woli największych wrogów Polski - hitlerowskich Niemiec.

Aczkolwiek stosunki wytworzone muszą nas przejmować grozą, to jeszcze jest czas, ażeby zapobiec idącej katastrofie.Wy, chłopi, tylko możecie zmienić to straszne położenie, Wy stanowicie ogromną większość w narodzie, wy utrzymujecie państwo. Na wasze barki spada tak odpowiedzialność za nie, jak i prawo rozporządzania nim. Wy powinniście wyrwać je z rąk niepowołanych. Wyście powinni uczynić z niego przybytek prawa, ostoję sprawiedliwości, miejsce spokoju pracy i dobrobytu. Wyście własnymi rękami powinni dokonać gruntownej przebudowy państwa, zgodnie z duchem czasu, jego potęgą i waszym interesem.

Pamiętajcie, że przed wami nie ma wyboru. Możecie być albo gospodarzami Polski, albo niewolnikami drugich. Nie baczcie na trudy i przykrości, nie bójcie się żadnych przeszkód, zdobądźcie się na wszelkie potrzebne ofiary. Pomnijcie, że niewolę i ucisk może znosić tylko człowiek podły. Nie dajcie się niczym i nikomu sprowadzić z obranej drogi, bądźcie twardzi i nieugięci. Ufajcie tylko ludziom uczciwym i zaufanym.
Zważajcie na słowa, lecz sądźcie po czynach. Ci, co najwięcej krzyczeli, najpierw popełnili zdradę. Nie szukajcie łaski u nikogo, bo macie własną siłę.

Naprzód więc tak starzy, jak i młodzi, tak kobiety, jak i mężczyźni. Naprzód do pracy, walki i zwycięstwa! Dość już niewoli i poniżenia! Dość nędzy i upokorzenia! Dość katorgi i więzień! Dość krwi i ofiar! Dość zemsty i prześladowania! Czas ostatni na zmiany! Na zmiany wielkie, głębokie i trwałe!

Wyrażając szczery żal, że nie mogę być pomiędzy Wami, pragnę tą drogą odezwać się do Was, życząc Wam wytrwałości, powodzenia i pełnego zwycięstwa.