Sylwester Śmiech
Proces Brzeski – Nasza walka o dobre imię Wincentego Witosa trwa.
Aby rzetelnie odnieść się do zagadnienia procesu brzeskiego należy dokonać szczegółowej historycznej analizy, zarówno cykliczności politycznych tego wydarzenia, jak i uwarunkowań prawnych. Dnia 9 IX 1930 roku w godzinach nocnych doszło do aresztowania pod zarzutem wywoływania zamieszek 19 byłych posłów opozycyjnych opozycyjnych środowisk politycznych takich jak: PSL „Wyzwolenie”, Stronnictwa Chłopskiego, PSL „Piast”, PPS, Narodowej Partii Robotniczej, Stronnictwa Narodowego. Wśród aresztowanych znalazł się również Wincenty Witos. Należy tutaj stanowczo nadmienić, iż aresztowań dokonano bez nakazu sądowego, a jedynie na polecenie ówczesnego ministra spraw wewnętrznych Felicjana Sławoja – Składkowskiego. Uwięzionych przewieziono do twierdzy w Brześciu nad Bugiem, a wkrótce potem nastąpiły dalsze aresztowania wśród przeciwników politycznej koncepcji obozu sanacyjnego. Powodem aresztowań nie było łamanie prawa, lecz brutalna i bezpardonowa walka polityczna, w której środkami stały się przemoc i fałszywe oskarżenia. W takiej atmosferze nadeszły wybory roku 1930. Kampania przedwyborcza odbywała się w warunkach niedemokratycznych i uniemożliwiała programową rywalizacje polityczną.
Z inspiracji Ministra Spraw Wewnętrznych bardzo aktywnie włączono administrację państwową w politycznych spór , dokładano licznych starań mających na celu organicznie roli partii opozycyjnych poprzez ich rozbijanie, poprzez unieważnianie list wyborczych głównych partii opozycyjnych rząd konsekwentnie eliminował opozycyjną alternatywę polityczną w znacznym obszarze kraju. Ostatecznie w wyborach z 16 XI 1930 roku udział wzięło 74, 8% ogółu uprawnionych do głosowania. Unieważniono 482 tys. głosów – ośmiokrotnie więcej niż w wyborach roku 1928. Według oficjalnych wyników BBWR uzyskał większość 55,6% mandatów. Stronnictwo Narodowe zdobyło 14%, stronnictwa Centrum, w skład których wchodziła chadecja, NPR, PSL „Piast” - 9%; Lewica, której członkami były Stronnictwo Chłopskie, PSL „Wyzwolenie” i PPS – 13%; komuniści – 1%, a mniejszości narodowe 7,4% mandatów. W senacie BBWR uzyskał większości 67,6%. Wyniki te, choć nie w pełni reprezentatywne dla opinii społecznej ze względu na nadużycia wyborcze, dawały rządowi swobodę decydowania w kwestiach bieżącej polityki.
Po wyborach nadszedł czas utwardzania dyskursu politycznego, którego wymiernym znakiem było mianowanie na funkcje Ministra Sprawiedliwości Czesława Michałowskiego - organizatora aresztowań przedwyborczych, czy też znaczny wpływ środowiska wojska na politykę rządu. Mimo wygranych wyborów i utworzeniu rządu, sanacji, jako środowisku politycznemu, nie udało się zagłuszyć protestów społecznych i nastroju niezadowolenia wynikającego z aresztowań i represji przywódców partii opozycyjnych. Posłowie opozycji zgłosili interpelacje w sprawie aresztowanych i sposobu ich traktowania, petycje protestacyjne zostały podpisywane przez wiele środowisk politycznych, takich jak: profesorowie uczelni wyższych, samorządy adwokackie, lekarze, literaci i artyści. Na znak protestu przeciwko polityce rządu złożyli swe mandaty niektórzy działacze BBWR. Taka sytuacja polityczna doprowadziła do wypuszczenia aresztowanych, ale podważyła jednocześnie autorytet instytucji państwowych i samego Józefa Piłsudskiego. Władza coraz bardziej konsekwentnie ewoluowała w kierunku rządów autorytarnych, a konieczność takiej formy rządów tłumaczono wysokimi kosztami demokracji i zagrożeniem bezpieczeństwa Polski przez państwa ościenne. Zróżnicowanej wewnętrznie sanacji ton działania nadawał ośrodek kierowniczy pod przywództwem Józefa Piłsudskiego. Opozycja została zmarginalizowana i zepchnięta do roli obserwatora poczynań rządu, zabrakło wówczas woli do konsensusu i dialogu.
26 X 1931 roku rozpoczął się w Warszawie proces przywódców opozycyjnych aresztowanych we wrześniu 1930 roku. Na ławie oskarżonych zasiadło ostatecznie 5 Ludowców i 6 członków PPS, akt oskarżenia zarzucał im usiłowanie usunięcia rządu siłą. Ostatecznie w październiku 1933 Sąd Najwyższy zatwierdził wyroki. Skazano podsądnych na wyroki kary od 1,5 do 3 lat pozbawienia wolności.
Uwzględniając wszystkie okoliczności prawne jak i uwarunkowania polityczne można jednoznacznie stwierdzić, iż wyroki brzeskie rzucają cień na polski wymiar sprawiedliwości, gdyż stały się elementem bezpardonowej walki politycznej. Dla nas jako synów i córek Ruchu Ludowego, dla których testament polityczny Wincentego Witosa jest istotny, a wartości takie jak Bóg, Honor, Ojczyzna mają najwyższe znaczenie, upominanie się o należyte i godne upamiętnienie Wincentego Witosa staje się najwyższym nakazem.
Sylwester Śmiech jest Asystentem Społecznym Posła na Sejm RP Jana Łopaty, społecznym współpracownikiem Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego ds. Młodzieży, Redaktorem portalu Lublin.com.pl, Doktorantem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Przewodniczącym Forum Młodych Dyplomatów w Województwie Lubelskim, członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Inne tematy w dziale Kultura
