Wpadła mi do ręki książka pt. "Searching for Justice After the Holocaust: Fulfilling the Terezin Declaration and Immovable Property Restitution". Wolne tłumaczenie tytułu: "W poszukiwaniu sprawiedliwości po Holokauście: spełnienie deklaracji Terezina i restytucja nieruchomości". Po szybkim przewertowaniu tej książki muszę stwierdzić z podziwem, że Żydzi przeprowadzili dokładny przegląd prawa w wielu państwach Świata pod kątem przejęcia mienia tzw. pożydowskiego.
Książka stanowi w mojej ocenie bardzo szeroki, (aczkolwiek jednostronny i tendencyjny w płaszczyźnie argumentacji) przegląd ustawodawstwa poszczególnych państw - głównie państw europejskich, ale nie tylko (Urugwaj, Brazylia, Australia, Kanada, USA), odnoszący się do mienia tzw. pożydowskiego. Mówię o tzw. mieniu pożydowskim, ponieważ to pojęcie obejmuje szereg aspektów dotyczących nieruchomości (budynki, cmentarze, grunty rolne, lasy), nie tylko w zakresie tzw. mienia bezdziedzicznego.
Rozmach tego przedsięwzięcia oraz zgromadzone informacje wykluczają, aby zajmowały się tym wyłącznie organizacje o charakterze religijnym. Myślę, że działania były i nadal są planowane oraz koordynowane z zewnątrz. Tym zagadnieniem powinny zainteresować się odpowiednie służby.
Generalnie dokument ma wydźwięk bardzo nacjonalistyczny, gdyż roszczenia zgłaszane są z klucza rzekomych praw jednej narodowości, bez względu na obywatelstwo i wynikające z tego faktu oraz akceptowane obowiązki obywatelskie, w tym przestrzegania prawa krajowego i zasady lojalności. Może to nie jest precyzyjne wyjaśnienie, ale po lekturze pojawia się zasadniczy problem - mianowicie: Kogo uznać za Żyda i kto będzie o tym decydował? Czy czasem autorzy, zleceniodawcy i zgłaszający roszczenia, chcąc nie chcąc, aby powyższe ustalić, nie będą musieli sięgnąć do ustaw norymberskich? Może księgi kahalne okażą się jeszcze dalej idące w skutkach rasowych, aniżeli niemieckie prawo rasowe z czasów Hitlera?
Przejrzałem pobieżnie informacje dotyczące Polski. Naprawdę imponująca robota, choć jak wspomniałem bardzo tendencyjna, gdy chodzi o argumenty. Książka zawiera kompleksowy przegląd ustawodawstwa w zakresie nieruchomości, omówiony pod kątem dochodzenia roszczeń. Napisany w prostej przystępnej formie, stanowi wyliczenie i omówienie poszczególnych aktów prawnych oraz niektórych spraw sądowych.
Omówiono między innymi:
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 stycznia 1946 r. w sprawie wykonania dekretu z dnia 6 czerwca 1945 r. o mocy obowiązującej orzeczeń sądowych wydanych w okresie okupacji niemieckiej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej
Dekret z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy
Ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej
Dekret z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich
Ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
Ustawa z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych
Ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zagospodarowaniu nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej
Ustawa z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego
Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego
Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej
Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Kodeks postępowania administracyjnego
Jest także sporo ciekawych faktów, jak na przykład działalność Dariusza Rosatiego w latach siedemdziesiątych w sprawie odzyskania przez władze PRL znajdujących się na bankowych kontach szwajcarskich depozytów po polskich obywatelach, którzy zginęli w czasie II Wojny Światowej. Rosati członek PZPR w tym okresie robił błyskawiczną karierę, objęty został ochroną służb wywiadowczych PRL, a później formą świadomej i tajnej współpracy. Potem potoczyło się już gładko - FOZZ i kariera w finansowych instytucjach polskich i międzynarodowych.
Jest też wątek o restytucji mienia i o komisji Partyka Jakiego. Widać każda forma przejmowania majątku jest przedmiotem zainteresowania autorów i zleceniodawców.
Ciekawe są wątki dotyczące roszczeń oraz procesów wytaczanych Polsce w różnych państwach, np. w USA lub skargi pisane do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Widać, że ataki idą wielotorowo. Na przykład sprawdza się, które państwa na Świecie mogą uchylać immunitet jurysdykcyjny państwa obcego, czyli dają możliwość pozwać obce państwo przed sądami tego państwa. Próbowano tego między innymi w USA. Ale i w Australii sprawdzano, czy to jest możliwe.
Stosunkowo sporo miejsca autorzy poświęcają tzw. mieniu zabużańskiemu, czyli położonemu za Bugiem. To skłania mnie do refleksji, że państwo polskie powinno zrewidować koncepcję płacenia za mienie, które zostało zagrabione przez ZSRR. Generalnie to sprawca a nie ofiara powinien wypłacać odszkodowania za zagrabione mienie. Temat jest jednak bardziej skomplikowany i wymaga dogłębnej analizy, oraz ponownej oceny zasadności decyzji odszkodowawczych podejmowanych przez komunistyczne i postkomunistyczne władze.
W pracy tej stawia się śmiałą tezę, jakoby Polska podpisała deklarację terezińską, z której następnie się wycofała. Wiemy, że to nie prawda.
Ciekawostką jest, że osobą odpowiedzialną w polskim MSZ za kontakty z diasporą żydowską został Sebastian Rejak. Który w konflikcie pomiędzy polskim rządem a Muzeum Historii Żydów Polskich "POLIN"opowiedział się po stronie ... żydowskiej, popierając wskazanego przez nich kandydata. Takie zachowanie nie powinno być tolerowane przez polskie władze.
Książka:
"SEARCHING FOR JUSTICE AFTER THE HOLOCAUST, Fulfilling the Terezin Declaration and Immovable Property Restitution"
Wolne tłumaczenie tytułu: "W poszukiwaniu sprawiedliwości po Holokauście: spełnienie deklaracji Terezina i restytucja nieruchomości"
Autorzy :
Michael J. Bazyler
Kathryn Lee Boyd
Kristen L. Nelson
Rajika L. Shah
Wydana przez European Shoah Legacy Institute 2019.
Published 2019 by Oxford University Press.
Nowy Jork: Oxford University Press, 2019.
Identyfikatory:
LCCN 2018019063
ISBN 9780190923068
Tematy: LCSH: Deklaracja Terezińska w sprawie aktywów z epoki holokaustu i powiązanych zagadnień (30 czerwca 2009 r.) | Świat Wojna, 1939–1945 - roszczenia. | Własność żydowska. | Holocaust, Jewish (1939–1945) - Aspekty ekonomiczne.
Wydrukowane przez Sheridan Books, Inc., U.S.A.
Inne tematy w dziale Polityka
