Moral hazard na Wall Street

Kryzys finansowy z 2008 r. miał wiele przyczyn. Od bańki mieszkaniowej po nadmierne spekulacje, od nieodpowiednich zasad rachunkowości do lekkomyślnego ładu korporacyjnego. Ale w centrum krachu znalazły się zniekształcone zachęty ze strony branży finansowej. Stworzone w dużej mierze przez dziesięciolecia błędnej polityki rządu - które spowodowały, że bankowcy i inwestorzy podjęli ogromne ryzyko bez należytego uwzględnienia jego konsekwencji.

Najłatwiejszym sposobem zarabiania pieniędzy na Wall Street było (i pozostaje) zaciąganie dużych pożyczek oraz podejmowanie ekstremalnego ryzyka. Powód jest prosty: od dawna istnieje przeczucie, że rząd wkroczy, jeśli sytuacja wymknie się spod kontroli. Każdy, kto prowadzi dużą instytucję finansową i dokonuje wielkiego „hazardu” na pożyczkę lub inwestycję wie, że jeden z dwóch wyników jest możliwy. I tak: albo będzie miał szczęście i zarobi, albo będzie miał pecha i odejdzie ze wsparciem rządu....

Dlaczego tytani finansów mieliby zadawać sobie trud, aby kontrolować ryzyko, jeśli rząd zamierza ratować zrujnowanych hazardzistów? Uznanie, że gospodarka jest zbyt ważna, by upaść, uczyniła z wielu instytucji finansowych kasyna.

Chociaż wiele zmieniło się w wyniku kryzysu, ta podstawowa dynamika nie uległa zmianie.

Te banki, które były zbyt duże, by upaść, są teraz jeszcze większe. Rząd sponsorował i wspierał kilka fuzji, dzięki którym stały się one większe. I ta gwarancja - ta domniemana gwarancja pokusy nadużycia, idea, że rząd nie pozwoli bankom upaść, która była wcześniej domniemana, teraz jest wyraźna.

Przesłaniem dla Wall Street stało się, że duże instytucje finansowe są teraz chronione przed konsekwencjami własnych decyzji.

Jak pokazały ostatnie badania Deana Bakera i Travisa McArthura, przewaga dużych banków nad małymi wzrosła dopiero od czasu kryzysu. W latach 2000–2007 duże banki (posiadające aktywa o wartości przekraczającej 100 miliardów dolarów) mogły pożyczać pieniądze przy stopach procentowych około 0,29 punktu procentowego niższych niż w przypadku banków mniejszych. Od tego czasu spread wzrósł do 0,49 punktu procentowego. Ten zwiększony spread jest rynkową oceną korzyści wynikających z ukrytego ubezpieczenia oferowanego dużym bankom przez polisę „zbyt duży, by upaść”.

W przypadku 18 amerykańskich banków o wartości przekraczającej 100 miliardów dolarów każda ta korzyść odpowiada około 34 miliardom dolarów całkowitej dotacji rocznie. Subwencja ta zakłóca rynek, ograniczając zdolność małych banków do konkurowania, co z kolei prowadzi do większej koncentracji banków. Zwiększa to siłę banków kosztem deponentów i kredytobiorców, a wszystko to gwarantuje, że banki będą jeszcze większe, gdy następnym razem trzeba będzie je ratować.

W 1998 r. Bank Rezerw Federalnych w Nowym Jorku musiał tylko koordynować ratowanie, które kosztowało głównych wierzycieli 3,6 mld USD. W 2008 r. Rząd musiał wydać 700 miliardów dolarów, aby uratować cały sektor finansowy. Co będzie teraz, jeśli nie zmienimy kursu?

A zmiana kursu nie jest łatwa. Podejścia rządu do ratowania nie można po prostu opisać jako pobłażliwego szaleństwa….Może w wielu przypadkach byłaby to najbardziej praktyczna reakcja na bardzo realne zagrożenia dla systemu finansowego oraz na brak możliwości oceny i ograniczenia podejmowanego ryzyka przez dużych graczy finansowych. Ale to, co administracja Obamy zaproponowała jako alternatywę, nie jest wcale poprawą! Jej podejście regulacyjne wyrzuciłoby dziecko z kąpielą, uniemożliwiając amerykańskim bankom konkurowanie i prosperowanie, próbując kontrolować ryzyko.

Teraz za Donalda Trumpa system finansowy potrzebuje lepszego sposobu oceny i ograniczenia tego ryzyka, ale bez nadmiernego ograniczania wzrostu gospodarczego i wolności rynku. Oczywiście zrównoważenie tych dwóch kluczowych, choć pozornie rozbieżnych celów, będzie nie lada wyczynem.

Jeśli „zbyt duży, by upaść” jest tak ewidentnie złe, jakie są inne opcje?

Jednym z warunków powinno być usunięcie domyślnej gwarancji udzielonej dużym bankom, że rząd nie podejmie działań w celu ich ochrony, jeśli upadną. Ale nagły kryzys dużego banku może być katastrofą dla systemu finansowego kraju. Politycy kiedy stoją w obliczu katastrofy, długoterminowe obawy zwykle ustępują miejsca najbliższemu kryzysowi…..

Inną opcją jest przygotowanie alternatyw dla interwencji przez instytucję finansową tak zwanego „testamentu”, planu awaryjnego dotyczącego tego, jak wywiązać się ze swoich zobowiązań w przypadku awarii przy minimalnych kosztach systemu.

Wszyscy uczestnicy rynku z góry wiedzieliby, co wiązałoby się z upadkiem konkretnej instytucji, i dla wszystkich byłoby jasne, że masowa interwencja nie byłaby wymagana. Jest to dobry pomysł, ale w praktyce każda instytucja miałaby silną motywację do sabotażu z powodu „woli zachowania życia” ...

Trzecią opcją byłoby uniknie okoliczności, które powodują potrzebę interwencji, poprzez ograniczenie ryzyka, jakie mogą ponosić instytucje finansowe.

Jeżeli nie można liczyć na to, że ani rząd, ani firmy nie powstrzymają się od przekazania społeczeństwu kosztów nadmiernego ryzyka, należy zapobiec samemu ponoszeniu ryzyka.

Jest to zdecydowanie najlepsza opcja zmiany zachowania dużych instytucji finansowych i korekty zniekształconych zachęt, które wywołały tak katastrofalne konsekwencje w ciągu ostatnich kilku lat. Ale wszystko zależy od tego, jaki konkretny środek zostałby zastosowany w praktyce.

Wielu zwolenników tego podejścia sugeruje poważne ograniczenie działań, w które mogą angażować się duże instytucje finansowe, w gruncie rzeczy radykalnie upraszczając charakter i zakres dopuszczalnych transakcji. Zakaz dla Banków: inwestowania lub doradzania funduszom hedgingowym lub funduszom private equity oraz zakaz handlu na własny rachunek z funduszami bankowymi.

Taka polityka byłaby bardzo kosztowna i skazana na niepowodzenie. Bardzo kosztowna, ponieważ wymagałaby zakazu angażowania dużych instytucji finansowych w ogromną gamę działań finansowych, które pozwalają im teraz na zysk i konkurowanie. Skazana na porażkę, ponieważ takie przepisy są niezwykle łatwe do ominięcia. Sprytny finansista nie potrzebuje czasu na zaprojektowanie umowy, która obejdzie większość ograniczeń. Co najważniejsze, kryzys finansowy w 2008 r. nie był spowodowany przez banki przyjmujące depozyty, które podejmowały nadmierne ryzyko przez własne biura handlowe, ale raczej przez banki inwestycyjne, które podejmowały nadmierne ryzyko w swoich portfelach, oraz przez banki komercyjne, które zaciągały zbyt wiele złych kredytów na nieruchomości.

Zamiast ograniczać określone działania, organy regulacyjne powinny ograniczyć całkowitą kwotę ryzyka, jaką mogą użyć duże instytucje finansowe.

Nie jest to nowy pomysł w zakresie regulacji bankowych…. Jest to zgodne z duchem porozumień Bazylea I 1988 r. i Bazylea II 2004 r., w których wielu światowych bankierów centralnych zgodziło się na ustanowienie minimalnych wymogów kapitałowych dla banków w celu zabezpieczenia ich wypłacalności.

Złotym środkiem byłby mechanizm ograniczający lekkomyślne podejmowanie ryzyka, jednocześnie nie ograniczający działalności gospodarczej, inwestycji i wzrostu….