Słowiańskie aDNA, czyli piąte koło u wozu

Wstępnie o badaniu Stolarek i wsp. 2023 "Historia genetyczna Europy Środkowo-Wschodniej w pierwszym tysiącleciu n.e" pisałem w tej notce, a w kolejnej dodałem tylko kilka analiz PCA. 

(Uwaga: wszystkie istotne linki są wytłuszczone i w niebieskim kolorze, cytaty z opracowania Stolarek tłumaczy google, a podaję je pomiędzy {{ ... }} w ten sposób, pogrubienia w cytatach są moje )

Nareszcie (!) zostało opublikowane opracowanie, które analizuje ogromną ilość próbek historycznego DNA (aDNA) z obecnego obszaru  Polski, podejmujące próbę rozwikłania problemu pochodzenia Słowian.

Ryc.1B 

Jakże mogłoby być inaczej, skoro już sam tytuł świadczy o czym rzecz będzie: Goci to grupa IA (epoka żelaza), zaś Słowianie MA (średniowiecze). I tego słowiańskiego aDNA jest naprawdę dużo. Jestem pod wrażeniem.

Ryc. 1 C ukazuje te dwie grupy na tle współczesnych populacji europejskich.

Tu  link do ryc. nr: 1 w całości. Jak widać indywidualnym próbkom przyporządkowano również pochodzenie rodzicielskie (haplogrupy) oraz proporcje przodków ("paski łowickie" dla 9 populacji).

{{ Zgromadzone dane sugerują, że populacja IA związana z kulturą wielbarską została utworzona przez imigrantów z północy, którzy przybyli na tereny dzisiejszej Polski najprawdopodobniej na początku pierwszego tysiąclecia n.e. i zmieszali się z autochtonami. Przedstawione wyniki są zgodne z hipotezą zakładającą genetyczną kontynuację między okresami IA i MA w Europie Środkowo-Wschodniej. }}

W czym problem? -ano od 200 lat naukowcy nie potrafią się dogadać, a wielu z nich traktuje dyskusję n.t. poniższych hipotez jak piąte koło u wozu:

{{ Sformułowano dwie sprzeczne hipotezy [ 18 , 19 ] wyjaśniające pojawienie się Słowian. Hipoteza allochtoniczna głosi, że Słowianie migrowali w te rejony Europy nie wcześniej niż w VI wieku n.e. [ 20 , 21 ], natomiast hipoteza autochtoniczna głosi, że Słowianie zamieszkiwali tereny między Odrą a Wisłą na długo przed Okresem Wędrówek Ludów, tradycyjnie datowanym na ok. między 375 rokiem n.e. (najazd Hunów na Europę) a 568 rokiem (podbój Italii przez Longobardów) }}

 Archeogenetyka nie znosi jednak prawd objawionych i to ona ma ostateczne, niepodważalne zdanie. I tak aDNA poddało już "testowi prawdomówności" wiele archeologicznych, historycznych i lingwistycznych tez.  

{{ W prezentowanych tu badaniach wykorzystaliśmy fakt, że przez ograniczony czas inhumacja stała się dominującą praktyką pogrzebową na terenie ówczesnej Polski wśród ludności związanej z kulturą wielbarską [31 , 32 , 33 ] . Populacja ta istniała w dorzeczu Wisły między I a V wiekiem, po czym zanikła. Niektóre teorie wiążą powstanie kultury wielbarskiej z migracją ludności zwanej potocznie Gotami [ 32 ]. Znaleziska archeologiczne wskazują, że do V wieku n.e. żyli oni obok ludzi związanych z poprzedzającą je kulturą przeworską, którzy nadal praktykowali kremację }}

{{ Nasze ostatnie analizy genomów mitochondrialnych grup IA związanych z kulturą wielbarską [ 37 , 38] wykazały, że z perspektywy matrylinearnej osobniki płci męskiej były genetycznie najbardziej podobne do południowych Skandynawów IA, a ich historia genetyczna różniła się od obserwowanej u kobiet, które były najbliżej związane z grupami środkowo-neolitycznymi z Europy Środkowej. Sugeruje to mocno, że ludy związane z kulturą wielbarską były przybyszami, którzy zmieszali się z miejscową ludnością zamieszkującą tereny dzisiejszej Polski na początku naszej ery. Tak więc, identyfikując domieszkę genetyczną obecną w genomach osobników z kultury wielbarskiej i porównując tę ​​domieszkę z genomami ludzi żyjących w tym samym rejonie MA, można zweryfikować zarówno hipotezy allochtoniczne, jak i autochtoniczne.  }}

Tak na marginesie obie grupy są potomkami, w różnym natężeniu i ciągłości rodowodu, jednej ogromnej, a pochodzącej z zachodniej Ukrainy migracji, czyli ludów ceramiki sznurowej (o tym fakcie wspomina się też w opracowaniu). 

Zasięg KSC, to tereny Europy Zach, aż po Ural na wschodzie.

PCA: KCS z Polski i KCS z Rosji- Fatianowo

PCA obrazujące aDNA ludzi spod Uralu - Sintashta.

Rozszerzającą się w przeciwnych kierunkach migrację, o wspólnym genomowy pochodzeniu, tworzyli głównie ludzie z ojcowską  haplogrupią R1a-M417.

Wiemy już więc skąd pochodzą Goci (południowa Skandynawia), lecz dalej pozostaje pytanie o bezpośrednie pochodzenie Słowian.

Rys. 2 A bardziej szczegółowe obrazowanie PCA, na zawężonym współczesnym, europejskim tle.

Co wiemy z tej analizy? Wiemy gdzie upadają słowiańskie próbki aDNA, czyli jak "wyglądali" Słowianie w średniowieczu.

Spójrzmy na inne obrazowania PCA.

Jeszcze inaczej:

   

I w tym miejscu odczuwam nieodpartą chęć przypomnienia wikingów z opracowania Margaryan i wsp. 2020.

W  notce , w której prezentowałem ich aDNA, są takie obrazowania analizy PCA:

np. przedstawiające różne grupy wikingów agregowane do jednego wypadkowego, opisującego daną zbiorowość punktu;

lub,  już indywidualnie, też "wikingów" z tego badania, czyli wojów z Bodzi (elity państwa wczesnych Piastów).

W ramach treningu proponuję Państwu na powyższych płachtach pt.: "Global 25 Europe 2" odnaleźć grupy IE (Gotów), MA (Słowian) i porównać z pozycją wikingów obcych  i np. tych z Bodzi. Działa, nie działa?

Wg. mojej oceny wojowie z Bodzi mieszczą się w zakresie średniowiecznej populacji słowiańskiej (MA). Co chyba zamyka wątek o pochodzeniu elit w państwie Piastów. Wcześniej takiego porównania, z powodu braku próbek, przedstawić nie mogłem.

Do badania Solarek i wsp. wrócę w następnej notce.  Link  do ryc.2 z opracowania.

ps. Grafiki inne, niż z bad. Stolarek i wsp., pochodzą z moich różnych notek, gdzie są opisane skąd pochodzą i czyjego są autorstwa. By nie śmiecić i z braku czasu nie podawałem  linków.