W 7 numerze „Performera” naukowego czasopisma wydawanego przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego ukazał się w dziale „Opowieści źródeł” obszerny wywiad z Przemkiem Łosiem – uczestnikiem w latach 1975-1989 projektów i eksperymentów parateatralnych, związanym przez kilka lat z Instytutem Aktora Teatrem Laboratorium Jerzego Grotowskiego /stażysta, uczestnik projektów/.
Przemek Łoś: lakoniczny Bio-Art 1975-2014
1975 – 1978: Przemek rozpoczął swoją drogę teatralną w 1975 roku w studenckim teatrze „Warsztat” w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, będąc jeszcze uczniem szkoły średniej. W czerwcu-lipcu 1975 bierze udział z „Warsztatem” w słynnym Uniwersytecie Poszukiwań Teatru Narodów UNESCO we Wrocławiu - międzynarodowym zgrupowaniem awangardowych teatrów z całego świata inaugurującym epokę parateatru.
Po powrocie z Uniwersytetu „Warsztat” rozpoczyna od października 1975 do marca 1976 próby w sali klasztoru oo. Dominikanów w Lublinie – owocem wysiłku jest najprawdopodobniej pierwszy w świecie spektakl parateatralny pod nazwą „Oddech i Sen” [maj 1976], a w latach 1976-1978 oryginalne rozwijające metodę parateatralną akcje parateatralne.
1978: po zakończeniu prac „Warsztatu” i zdaniu matury Przemek rozpoczyna studia w Akademii Medycznej we Wrocławiu i kontynuuje współpracę z Grotowskim i jego zespołem. O tym głównie jest ten wywiad . W jego tekście Czytelnik znajdzie dalsze dane do Bio-Art Przemka.
Od 2004/2005 bierze udział w nieregularnych spotkaniach uczestników „Warsztatu” TA KUL.
2013: udziela wywiadu dla ‘Performera’.
Tekst wywiadu: „Droga Jerzego dla mnie to była linia prosta..." O parateatrze i Teatrze Źródeł z Przemysławem Łosiem rozmawia Karina Janik
Uwagi
Moje uwagi mają charakter wyłącznie faktograficzny: uzupełniają dokumentację udziału lubelskiego „Warsztatu” w UPTN.
1/ P. Łoś wymienia książkę Jeana Luoisa Barraulta honorowego gościa Uniwersytetu Poszukiwań Teatru Narodów pod patronatem UNESCO w 1975 roku we Wrocławiu.
Mam ją przed sobą – fotografia dokumentująca udział „Warsztatu” kulowskiego w UPTN znajduje się na stronie 417 i ma następujący opis: „Jean-Louis w Polsce – rok 1975 – powitanie przed Teatrem Polskim we Wrocławiu”. Widać wyraźnie „obstawę” Barraulta: Przemysław Łoś, Wiesław Łoś i w głębi Janusz Malinowski. Tytuł ksiżąki: Jean-Louis Barrault, Wspomnienia dla jutra, Czytelnik, Warszawa 1977
2/ Leży też przede mną prospekt spektaklu „Oddech i sen” Warsztatu Teatru Akademickiego KUL z 1976 roku (sygnatura drukarni: ZMP KUL, z. 57/76 D-9/72, 500) gdzie czytamy w zwięzłym opisie historii „Warsztatu”: 14 czerwiec-8 lipiec udział w Uniwersytecie Poszukiwań Teatru Narodów 1975 w Instytucie Laboratorium we Wrocławiu”.
3/ Kolejny dowód znajduje się w 10/1975 numerze wrocławskiego miesięcznika „Odra” poświęconego UPTN – na fotografiach widać i Przemka i moją skromną osobę.
4/ I jeszcze jeden dowód, zupełnie fantasmagoryczny: warszawski tygodnik „Kierunki” z 1981 roku – w którym autor artykułu poświęconego Grotowskiemu pt. „Źródła teatru” przestawił akapity i idee „Warsztatu” kulowskiego przypisał samemu Grotowskiemu!
O ile wiem błąd ten – mający charakter metodologiczny i źródłowy – poszedł w świat. I niektórzy badacze Grotowskiego zdają się twierdzić, że oryginalne i niezależnie od Grotowskiego wypracowane idee i metody „Warsztatu” - są właściwymi i głównymi ideami Grotowskiego.
Ta pomyłka będzie wyjaśniona w pisanej obecnie przeze mnie monografii „Warsztatu” – termin zakończenia I etapu roboty: styczeń 2014.
Piszę te uwagi do wywiadu z P. Łosiem z bardzo ważnego powodu, otóż Przemek Łoś rozpoczyna swój wywiad od tego, że nigdy publicznie nie mówił o swoim udziale w stażach w Teatrze Laboratorium i UPTN.
Takich ludzi jest więcej, część z nich i tutaj wymieniam parateatralny zespół lubelski „Warsztat” – ma dalszy i oryginalny dorobek, część była nadal stażystami Zespołu Grotowskiego.
Szczęśliwym zrządzeniem losu zaczynają powoli mówić i pisać o swoim udziale w eksperymencie parateatralnym począwszy od 1975 roku od Uniwersytetu Poszukiwań Teatru Narodów UNESCO.
Niekiedy bowiem tak bywa w Polsce – której ostatnie dekady nie poskąpiły zawirowań – że o wydarzeniach ważnych dla kultury /i nie tylko/ mówią osoby nie mające empirycznego i fizycznego doświadczenia w tych sprawach. Mające wiedzę z drugiej ręki, lub zupełnie historyczną w oparciu o istniejące dokumenty. Podanie więc nowych źródłowych relacji, przedstawienie nowej faktografii – pozwoli na uzupełnienie istniejącej luki dokumentacyjnej i kulturowej.
Dokumentacji parateatralnej metody lubelskiego „warsztatu” a także jego dalszych implikacji, i innych materiałów związanych z parateatrem, poświęcone jest lubczasopismo „instytut parateatru”.
Mam nadzieję, że teraz będzie się szybciej zapełniało tekstami dokumentacyjnymi.
Niespodzianka dla Czytelników:
Na fotografii z prawej: „Przemek” obecnie Przemysław Łoś – profesor dr hab. inż., pedagog, promotor doktoratów, autor patentów, naukowiec
Opis zdjęcia: ICHP - dr Aneta Łukomska i dr hab. inż. Przemysław Łoś, prof IChP przed planszą ze swoim wynalazkiem nagrodzonym w Brukseli złotym medalem: ze strony Instytutu Chemii Przemysłowej 2011
Wywiad z Przemkiem poleca też swoim Czytelnikom pani Ewa Molik więcej
Inne tematy w dziale Kultura
