Jak zacząć oszczędzać? Oto sprawdzone sposoby

Większość z nas ma kłopot z systematycznym odkładaniem pieniędzy. Opisujemy metody, które są skuteczne i nieuciążliwe na co dzień.

OSZCZĘDZANIE… Samo określenie jest Polakom obecnie wciąż bardzo obce. Nie ma w naszej kulturze zakorzenionej tradycji i nawyku oszczędzania od najmłodszych lat i to prowadzi do sytuacji, w której skazujemy się na życie na emeryturze nawet na skraju ubóstwa. Według badań Fundacji Kronenberga tylko 9% Polaków w 2018 roku oszczędzało z myślą o emeryturze. To oznacza spadek, bo w 2015 roku przyznawało się do tego 21% rodaków. Blisko 2/3 z nas żyje w kompletnej nieświadomości, jak wyglądać będzie nasza emerytura. Prawie połowa natomiast sądzi, że otrzyma emeryturę z ZUS zbliżoną do obecnego wynagrodzenia¹.

Niezwykle istotne jest więc, aby edukować już od młodości i uświadamiać Polakom, czym jest stopa zastąpienia na emeryturze, inflacja, procent składany, czy tak ważny oręż w batalii o bezpieczeństwo finansowe jak czas. To czas bowiem jest jednym z największych naszych sprzymierzeńców w walce o wolność finansową.

Większość z nas ma świadomość, iż powinna oszczędzać, jednak tego nie robi, gdyż nie wie jak zacząć oraz w jaki sposób to robić. Sztuka polega na tym, aby budować swój dobrobyt małymi krokami, na wielu frontach jednocześnie. Już od czasów rzymskich mądrzy tego świata wiedzieli bowiem, że kropla drąży skałę nie siłą, a ciągłym spadaniem…

Jak więc zacząć? Najlepiej powoli i od drobnych niezauważalnych dla bieżącego budżetu kwot. Ważne, aby systematycznie.

1. Automatyczne oszczędzanie przy każdej płatności kartą

Dobrym sposobem na rozpoczęcie oszczędzania może być praktycznie niewidoczne dla każdego z nas odkładanie drobnych kwot przy okazji każdej zapłaty kartą. Może to być konkretny procent od kwoty transakcji, zaokrąglenie kwoty płatności kartą w górę, np. do pełnych 10 złotych lub przelewanie na konto oszczędnościowe konkretnej, stałej kwoty przy każdej transakcji np. 5 zł. Tym oto sposobem możemy w ciągu kilku miesięcy odłożyć swój pierwszy tysiąc, prawie bez świadomości i przede wszystkim ─ bólu odkładania pieniędzy.

2. Negocjowanie kosztów stałych 

Niemożliwe? Wręcz przeciwnie! Wydaje nam się, że negocjowanie warto uskutecznić tylko w przypadku dużych kwot. To prawda, iż w przypadku sukcesu, widzimy wówczas największy zysk. Obniżając jednakże drobne koszty ponoszone cyklicznie, zyskujemy wielokrotnie. Stałe wydatki w klasycznym budżecie domowym stanowią bowiem ok. 60% miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego. Są to zarówno niezbędne koszty, do których ponoszenia się zobowiązaliśmy, jak czynsz, telewizja kablowa, internet czy zakupy żywnościowe, jak i rata kredytu hipotecznego czy ubezpieczenie na życie. Wydaje nam się często, że cena danego produktu lub usługi jest stała. W większości przypadków jednak tak nie jest. Cena zawsze jest pochodną tego, ile klienci są w stanie zapłacić za dany produkt, dlatego często mamy do czynienia z posezonową obniżką cen. Możemy zawsze upomnieć się też o niższą cenę. Negocjować można absolutnie wszystko – od korekty opłat za prowadzenie rachunku bankowego, przez obniżenie wysokości rachunków za prąd (wystarczy złożyć w punkcie obsługi klienta wniosek o obniżenia prognozy), po okrojenie kosztów telewizji kablowej i internetu (tu najlepiej działać na koniec okresu umowy). Taki „wysiłek negocjacyjny” może przynieść nam miesięczne oszczędności rzędu kilkuset złotych.

3. Pracownicze Plany Kapitałowe, czyli czysty zysk dla każdego pracownika 

W 2019 roku weszła w życie ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). To jedno z najlepszych mechanizmów oszczędzania na emeryturę, jaki zobowiązany jest zagwarantować swoim pracownikom każdy pracodawca w Polsce. W zależności od wielkości zatrudnienia w danej firmie, przedsiębiorcy wdrożyli lub wdrażać będą PPK w najbliższym czasie. Do listopada 2020 roku wszystkie firmy z zatrudnieniem powyżej 20 pracowników już taki program winny mieć wprowadzony. Oszczędzanie w PPK to możliwy zysk do osiągniecia przez każdego pracownika, znacznie większy od dostępnych na rynku rozwiązań finansowych. Składka na PPK pochodzi bowiem z trzech źródeł:

 - wpłaty pracownika w wysokości 2% wynagrodzenia brutto,

 - dodatkowej wpłaty od pracodawcy w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto,

- wpłaty gwarantowanej z corocznych dopłat ze środków z Funduszu Pracy w wysokości 240 zł rocznie.

Zgromadzone fundusze nie są więc wyłącznie finansowane przez pracownika, mimo iż ostatecznie ich całość uzyskuje status jego prywatnych oszczędności. Nie ma obecnie na rynku mechanizmów, które dawałyby możliwość uzyskania takiej stopy zwrotu z inwestycji (tu przyjmujemy, iż inwestycją jest comiesięczna wpłata pracownika). Dodatkowo, co bardzo istotne, przy założeniu, że środki zostaną wypłacone po 60. roku życia, będą zwolnione z konieczności zapłaty 19% podatku od zysków kapitałowych (tzw. „podatku Belki”).

Opisane powyżej trzy proste kroki, od których warto zacząć budowanie oszczędności, to pomysły, które można wprowadzić w życie niezależnie od swojego wieku i aktualnej sytuacji finansowej. Kluczowe jest zrozumienie, na jakich działaniach można się skoncentrować, aby zacząć budować swoją niezależność finansową już teraz. Wskazane aktywności to początek budowania nawyku oszczędzania pieniędzy, a także pokonywania pokus ich szybkiego wydawania.

Autor: Pola Witecka, Esaliens Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

¹ Postawy Polaków wobec finansów – badanie Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy, październik 2018.