W wywiadzie dla Gazety Wyborczej prof. Marek Figlerowicz, szef zespołu badającego kod DNA Piastów powiedział: - Nie powinno być tak, że polityka historyczna – a tak jest w naszym kraju – jest ważniejsza od historii. Chciałbym to odwrócić, zależy mi na tym, żebyśmy stąpali po twardym gruncie i wiedzieli po jakim. -
Uważa on, iż nasza wiedza na temat tworzenia państwa polskiego jest bardzo ograniczona, a większość Polaków nie potrafi odróżnić realnych, udokumentowanych zdarzeń z naszej przeszłości, od mitów i legend, którymi przez wieki te zdarzenia obrosły.
Trzeba przyznać, że prof. Figlerowicz reprezentujący Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN, osiągnął niezwykły sukces, którym jest pełna genetyczna identyfikacja zarówno szczątków pierwszego króla Polski - Bolesława Chrobrego, jak i jego potomków: Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego. Podczas badań w bazylice w Płocku badaczy nurtowało pytanie, czy w tutejszym sarkofagu rzeczywiście spoczywają Bolesław Krzywousty i Władysław Herman. Dziś już wiemy, że badania zakończyły się pełnym sukcesem, specjaliści byli w stanie ustalić "na 100 proc.", że tutejsze szczątki włądców należą do ojca i syna. W wydanym właśnie oświadczeniu prof. Figlerowicz pisze: "W wyniku wielu żmudnych i skomplikowanych analiz zidentyfikowaliśmy 16 osobników płci męskiej, co do których możemy z dużą pewnością stwierdzić, że są przedstawicielami dynastii piastowskiej. Dla każdego z nich określiliśmy haplogrupę chromosomu Y oraz szereg innych markerów genetycznych. Na tej podstawie ustaliliśmy ich relacje genetyczne z populacją lokalną oraz sąsiednimi. Już teraz mogę powiedzieć, że domysły prezentowane w mediach społecznościowych, że „praca została dawno ukończona, chociaż wyniki nie rozstrzygają jednoznacznie o Y- and MT-DNA Piastów z przyczyn szeroko omawianych przez różnych historyków/genetyków” (pisownia oryginalna) są nieprawdziwe. Po pierwsze prace zostały zakończone niedawno, po drugie uzyskane wyniki są dość jednoznaczne. U większości z 16 przedstawicieli dynastii zidentyfikowaliśmy tę samą haplogrupę Y. Zidentyfikowane zostały też ich haplogrupy mitochondrialne." Proszę zwrócić uwagę na to, że tylko "większość" należących nominalnie do rodu Piastów władców, miała piastowskich biologicznych ojców.
Marek Kryda CZY KRZYWOUSTY MIAŁ GENY NAJEŹDŹCÓW?
Badania zespołu prof. Figlerowicza dostarczyły całkowicie nowych, niezależnych informacji, pozwalając zweryfikować istniejące w obiegu społecznym poglądy oraz spojrzeć w sposób niestereotypowy na historię Polski. Czy jesteśmy jednak przygotowani na zmianę ukutych w XIX wieku mitów i legend założycielskich Polaków? Chyba niekoniecznie – zbyt dużo wydarzeń legendarnych przedstawiono nam jako fakty historyczne (np. listę wymyślonych przez Galla Anonima przodków Mieszka I). – Zbliżamy się do końca badań i atmosfera gęstnieje – powiedział Polskiemu Radiu prof. Figlerowicz. – Gdy je zaczynaliśmy, nie zdawaliśmy sobie sprawy z wyzwań, jakie nas czekają. Także tych związanych z wielkimi oczekiwaniami opinii publicznej – bez przerwy zasypywani jesteśmy przeróżnymi pytaniami przez ludzi zainteresowanych historią.-
Piastowie mogą mieć korzenie celtyckie lub germańskie - tak wynika z ustaleń genetyków z Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, którzy wykazali w 2017 r. celtycko - germańskie korzenie dynastii piastowskiej. Zbadali oni szczątki żyjących na początku XVI wieku książąt mazowieckich: Stanisława i Janusza. Po wyizolowaniu DNA z kości księcia Janusza badacze dowiedli, że posiadał on przekazywaną w linii męskiej celtycko - germańską haplogrupę 1Rb. - Jest to grupa charakterystyczna dla Europy Północno-Zachodniej. Łączona jest historycznie z Germanami i Celtami. Występuje też w populacji polskiej, ale znacznie rzadziej - tłumaczy dr Andrzej Ossowski z Zakładu Genetyki Sądowej PUM. Co ciekawe, jak wykazały badania, czeska dynastia Przemyślidów - (po kądzieli przodkowie Bolesława Chrobrego i jego potomków) ma także celtycko-germańską haplogrupę R1b. Warto tu zauważyć, że w odróżnienkiu od Polski Czechy już od dłuższego czasu posiadają wyniki szerokozakresowych badań genetycznych ludności. Badania przeprowadzone przez Uniwersytet Masaryka w Brnie wykazały, że tylko 35% Czechów ma słowiańskie pochodzenie genetyczne, 30% ma pochodzenie zachodnio-germańskie i celtyckie, a aż 12% wikińskie. W opublikowanym ostatnio oświadczeniu prof. M. Figlerowicz pisze: „W przypadku ostatnich Książąt Mazowieckich [Janusza i Stanisława z rodu Piastów] spoczywających w Katedrze Warszawskiej, już dziś chciałbym potwierdzić, że nasze analizy także pozwalają przypisać im haplogrupę Y R1b”.
Zestawienie wyników datowania przy użyciu izotopu węgla C-14 szczątków członków dynastii piastowskiej wraz z okresami ich życia Źródło: Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN https://postimg.cc/Cdx3MmfG
Uważany za ostatniego wikińskiego króla Danii - Swen II, rządził w latach 1047-74. Imię "Swen" otrzymał on po swoim dziadku macierzystym, wikińskim królu Danii i i Anglii - osławionym Swenie Widłobrodym (był on zięciem Mieszka I). W żyłach tego założyciela dynastii Estrydsenidów (po Mieszku I) płynęła piastowska krew. Był on synem wnuczki Mieszka I, królewny duńskiej Estrydy Małgorzaty - stąd jego przydomek Estrydsen. W roku 1026 z rozkazu króla Knuta Wielkiego (będącego wujem Swena II i jednocześnie zięciem Mieszka I), został zamordowany ojciec Swena – Ulf Torgilsson. W wikińskiej tradycji mężczyzna mógł zostać pełnoprawnym pretendentem do tronu, nawet jeśli pochodził z królewskiego rodu tylko po kądzieli. W ten sposób po matce Estrydzie Swen Estrydsen posiadał prawo do korony duńskiej (jednak realną władzę musiał sobie wywalczyć), i ostatecznie udało mu się zdobyć władzę nad całym krajem. Króla Swena można z powodzeniem nazwać "ojcem królów" – po jego śmierci na duńskim tronie zasiadło kolejno aż pięciu jego synów (w ich żyłach płynęła również piastowska krew): Harald Hein (rządził w latach 1074 – 1080), Knut IV Święty (lata panowania 1080-1086), Olaf I Głód (nieślubny syn rządził w latach 1086 – 1095), Eryk I Zawsze Dobry (rządził w latach 1095-1103), Niels Stary (panował w latach 1104–1134). Wszyscy ci władcy byli w prostej linii potomkami (po kądzieli) Mieszka I. Duńscy antropolodzy kilka lat temu zrekonstruowali twarz Swena II Estrydsena, dokonano również dokładnej analizy jego kodu DNA na podstawie próbek pobranych z jego zębów (grobowiec Swena II znajduje się w nekropolii duńskich władców w katedrze w Roskilde).
Z kolei wuj Swena II - potężny wikiński król Anglii, Danii Norwegii i Skanii - Knut Wielki został pochowany w katedrze Winchester w podbitej przez niego Anglii. Warto pamiętać, iż jego macierzyste - mitochondrialne DNA będzie wspólne z wynikami Swena II jak i polskich pierwszych władców.
Na podstawie dostępnych wyników testów DNA europejskich rodów królewskich, jak również ogólnych wyników Y-DNA z Europy oraz geograficznej konwergencji historycznych elit Danii i Niemiec, postawiono hipotezę, że panująca w latach 940-1047 dynastia władców Danii, nazywana dynastią Jelling, posiadała celtycko-germańską haplogrupę R1b-U106. Do tej właśnie dynastii należeli królowie: zmarły na Wolinie Harald Sinozęby, jego syn Swen Widłobrody oraz wnuk Mieszka I - Knut Wielki.
- Zamiast żyć wśród mitów powinniśmy starać się poznać naszą przeszłość, gdyż jedynie wtedy możemy odpowiedzialnie myśleć o naszej przyszłości - powiedział prof. Marek Figlerowicz, szef zespołu badającego kod DNA Piastów w rozmowie z Dziennikiem Zachodnim (25 września 2017).
Słowa kluczowe:
#figlerowicz #krzywousty #chrobry #polskawikingow
Marek Kryda – (ur. w 1958 r.), mieszkający w USA popularyzator nauki, publicysta i dziennikarz współpracujący z Focusem Historia, Przekrojem, wp historia i Archeologią Żywą. Autor książki popularno-naukowej o początkach państwa polskiego „Polska wikingów cz. I” (2019), członek Brytyjskiego Towarzystwa Archeologicznego, założyciel Stowarzyszenia Normanistów Polskich.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura