Zrekonstruowano twarz prawnuka Mieszka I!

Polska nauka waha się, czy warto podważać utrwalone wśród Polaków poglądy dotyczące początków naszego państwa.– Zbliżamy się do końca badań i atmosfera gęstnieje – mówi prof. Figlerowicz z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN. –Gdy je zaczynaliśmy, nie zdawaliśmy sobie sprawy z wyzwań, jakie nas czekają. Także tych związanych z wielkimi oczekiwaniami opinii publicznej – bez przerwy zasypywani jesteśmy przeróżnymi pytaniami przez ludzi zainteresowanych historią –. Naukowcy w Anglii i Danii są zapewne bardziej odporni na różnego rodzaju presje. Prowadzą oni szeroko zakrojone badania dobrze zachowanych szczątków swoich królów, w których żyłach płynęłą piastowska krew - będących potomkami Mieszka I. Mowa tu o prawnuku Mieszka – królu Danii Swenie II Estrydsenie (na zdjęciu rekonstrukcja jego twarzy) oraz o wnuku Mieszka - Knucie Wielkim, wikińskim królu Anglii, Danii, Norwegii i Skanii. Oznacza to, że nie tylko prowadzone w Polsce badania zespołu prof. Figlerowicza, ale także intensywne prace Anglików i Duńczykow mogą już wkrótce dać wyraźną odpowiedź, jaki był przed tysiącem lat kod genetyczny założycieli Polski - Piastów?

Duńscy naukowcy odtworzyli twarz wspomnianego prawnuka Mieszka I – Swena II Estrydsena (staroskand. Sveinn Ástríðarson), założyciela dynastii Estrydsenidów. Ile jest w nim podobieństwa do pierwszego polskiego władcy? Ów mający częściowo polskie pochodzenie król, uważany za ostatniego wikińskiego władcę Danii, rządził w latach 1047-74. Matką Swena była Estryda Svendsdatter, córka osławionego pogańskiego króla Danii - Swena Widłobrodego i jednocześnie wnuczka Mieszka I. I właśnie dzięki królewskiej krwi płynącej w żyłach jego matki, Swen został królem Danii, na jej cześć przybierając nazwisko Estrydsen. Najwybitniejszymi przedstawicielami Estrydsenidów byli: zdobywca Rugii, Wolina i Gdańska - Waldemar I Wielki (król Danii w latach 1146-1182) oraz Małgorzata I, której rządy na przełomie XIV i XV wieku doprowadziły do zjednoczenia wszystkich krajów skandynawskich w ramach unii kalmarskiej.

Swen II zmarł w roku 1074 roku i został pochowany w katedrze w Roskilde na Zelandii. Trumna z jego szczątkami została wmurowana w jeden z filarów tej katedry, dzięki czemu szczątki tego potomka Mieszka zachowały się w świetnym stanie. Przeprowadzone w 2007 roku badania DNA zębów Swena wykazały, że w linii żeńskiej jego matka, babka i prababka - żona Mieszka Dobrawa, miały haplogrupę H, najczęściej spotykaną w Skandynawii. Dziedziczenie mitochondrialnego DNA jest dziedziczeniem odmatczynym. Wynika to z faktu, że plemniki zawierają bardzo niewiele cząstek mtDNA, które nie dostają się do komórki jajowej. W związku z tym, mężczyźni, choć dziedziczą swoje mtDNA od matek, to jednak nie przekazują jego swojemu potomstwu. Uniwersytet w Brystolu w Wlk. Brytanii uważany jest za najlepszy ośrodek badań DNA na świecie. Naukowcy z tej właśnie placówki badawczej analizują z kolei szczątki innego królewskiego wnuka Mieszka I i jednocześnie siostrzeńca Bolesława Chrobrego. Był nim Knut (Kanut) Wielki, wikiński zdobywca i późniejszy król Anglii, Danii (ze Skanią) i Norwegii. Jak powiedział mediom autor książki "Ruś wikingów" - prof. Władysław Duczko: - Anglicy mają bardzo zaawansowane prace nad kodem [DNA] Kanuta Wielkiego, jego [Mieszka I] wnuka. Mamy zatem materiał porównawczy –.

Imperium potomka Piastów - Knuta Wielkiego. Wikipedia

Knut - ów najpotężniejszy władca Północnej Europy, potomek wielkopolskich Piastów, zmarł w listopadzie 1035 r. w Shaftesbury w Anglii i został pochowany w katedrze Winchester. Piast po kądzieli, a po mieczu potomek najpotężniejszych rodów wikińskich Europy. Wraz z nim w Winchester została pochowana jego żona, królowa Emma, wywodząca się z Normandzkich wikingów, a także ich syn, prawnuk Mieszka, król Danii i Anglii - Hardknut (ang. Harthacanute).

Okładka książki Ch. Hay'a przedstawia króla Knuta Wielkiego, który podczas podboju Anglii w 1015 r. dowodził także oddziałami wikingów przybyłych z Polski (posiłki, które przesądziły o zwycięstwie Knuta przysłał jego wuj - książę Bolesław I Chrobry).

W Polsce wielopłaszczyznowe badania genetyczne szczątków osób zamieszkujących nasz kraj przed tysiącem lat zaczynają przynosić rezultaty. Prof. Marek Figlerowicz przekonuje, iż: "najbliższe lata będą przełomowe dla polskiej nauki. Szczególnie dla poznańskich naukowców specjalizujących się w badaniach genetycznych" Czy oznacza to, że nieubłaganie nadchodzi moment konieczności przepisania podręczników szkolnych do historii? Według tego specjalisty większość Polaków nie potrafi odróżnić realnych, udokumentowanych zdarzeń z naszej przeszłości, od mitów i legend, którymi przez wieki te zdarzenia obrosły. W wypowiedzi dla Magazynu Polskiej Akademii Nauk prof. Figlerowicz mówi: - Przybywa [przed tysiącem lat do Wielkopolski] silna grupa i rządzi – to brzmi jak okupacja. Wszystko wskazuje na to, że tak właśnie powstała Rosja. Wikingowie spłynęli rzekami z północy na południe i pierwsza dynastia Rurykowiczów – co wykazały badania genetyczne – miała pochodzenie wikińskie. - 

Prof. Figlerowicz (w środku) w historycznym momencie otwarcia grobów książęcych w katedrze w Płocku w lutym 2020 r. Otwarcie grobów pozwoliło pobrać próbki DNA Władysława I Hermana (1043-1102), Bolesława III Krzywoustego (1086-1138) oraz 14 piastowskich książąt mazowieckich. Fot: wiara.pl

Jak uważa prof. Figlerowicz, brak jednoznacznych dowodów historycznych sprzed tysiąca lat umożliwił całym pokoleniom historyków snucie niekończących się spekulacji i teorii na temat początków polskiej państwowości – teorii, których, ze względu na brak dokumentów historycznych, nie można było dotąd zweryfikować. Jednak w bieżącym stuleciu ta sytuacja zaczęła się zmieniać dzięki szerszemu zastosowaniu w archeologii nowych metod badawczych, zwłaszcza badania kodu DNA szczątków ludzkich. Publikacja wyników kompleksowych badań kodu genetycznego dynastii piastowskiej, ma tę sytuację radykalnie zmienić. Czy jesteśmy przygotowani na zmianę ukutych w XIX wieku mitów i legend założycielskich Polaków? Chyba niekoniecznie - zbyt dużo wydarzeń legendarnych przedstawiono nam jako fakty historyczne (np. listę wymyślonych przez Galla Anonima przodków Mieszka I).

Najważniejsze próbki kodu DNA Piastów pobrano w wybudowanej w latach 1130-44 katedrze Wniebowzięcia NMP w Płocku, która jest jedną z pięciu najstarszych katedr w Polsce i jedną z trzech, w których pochowano dawnych władców Polski. W tamtejszej Kaplicy Królewskiej, obok dawnych władców Polski: Władysława I Hermana (1043-1102) i Bolesława III Krzywoustego (1086-1138), spoczywają także szczątki 14 piastowskich książąt mazowieckich, w tym Konrada I Mazowieckiego (1187-1247), a także księżniczki Gaudemundy - Zofii (zm. 1288 r.), córki Wielkiego Księcia Litwewskiego Trojdena, żony Bolesława II Mazowieckiego (1251-1313). W 2017 r. naukowcy Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie zbadali szczątki pochowanych w warszawskiej Archikatedrze piastowskich książąt mazowieckich: Stanisława i Janusza, którzy żyli na początku XVI wieku. Po wyizolowaniu DNA z kości księcia Janusza badacze ustalili, iż w chromosomie Y jest zawarty zbiór cech typowych dla populacji germańskiej i celtyckiej (haplogrupa 1Rb). Marta Gosk z Muzeum Północno – Mazowieckiego w Łomży precyzuje: – Mógł to być genetyczny bagaż normański. Czyli np. wśród przodków „ojca” naszego miasta [Łomży] mógł być Wiking. –

Antropolog Maurycy Stanaszek z Muzeum Archeologicznego w Warszawie wskazuje, iż w przypadku elitarnego cmentarzyska elity piastowskiej, odkrytego podczas budowy autostrady A1 w Bodzi na Kujawach, pochowani tam wojownicy mieli haplogrupę I1 - charakterystyczną dla kręgów normańskich (wikińskich).  Skandynawskość Piastów potwierdzają także rewelacyjne wyniki polskich najnowszych badań archeologicznych. Brytyjski The Express pisze o opublikowanych w 2020 r. wynikach badań elitarnego piastowskiego cmentarza z czasów Bolesława Chrobrego w miejscowości Ciepłe na Pomorzu. Bardzo precyzyjne metody laboratoryjne (izotopu strontu) nie pozostawiły żadnych wątpliwości: "Okazało się, że wszyscy zmarli pochowani w centralnej części cmentarzyska pochodzili nie z ówczesnego państwa Piastów, ale ze Skandynawii, najprawdopodobniej z Danii". Badania prowadzone w Ciepłem pod kierunkiem dr Wadyla z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku w pełni potwierdziły przełomowe ustalenia czeskich naukowców, którzy na podstawie badań przy użyciu izotopu strontu stwierdzili, że na przełomie IX i X wieku w najważniejszym grobie książęcym Praskiego Hradu został pochowany Duńczyk.

Więcej o roli Skandynawów w powstaniu Polski w książce "Polska wikingów" (2019) - autor: Marek Kryda

KUP "POLSKĘ WIKINGÓW"

MAREK KRYDA O ROLI SKANDYNAWÓW W POWSTANIU POLSKI W "RADIU DLA CIEBIE"

Literatura:

– Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, „Kronika Miasta Poznania” 1995, nr 2.

– Jeszcze o Zwinisławie, żonie Mszczuja I, „Zapiski Toruńskiego Towarzystwa Naukowego” 1950, t. 16.

– Janowski A. Groby komorowe w Europie Środkowo-wschodniej. Problemy wybrane. Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich, Szczecin 2015

– Kosmasa Kronika Czechów, przekł., wstęp i komentarze M. Wojciechowska, 2006. Wrocław. Krylasova N.B. 2006

– Krzyszowski A. 1992. Wstępne wyniki badań archeologicznych na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku szkieletowym z X/XI – XI wieku z miejscowości Sowinki, gm. Mosina, woj. poznańskie, stanowisko 23A. Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne 1, 83-102.

– Labuda G., Czy książęta zachodnio-pomorscy wywodzili się od Piastów, [w:] Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. IV, z. 1, Poznań 1958, s. 33–47, [rec.], „Zapiski Historyczne” 1960, t. XXV.

– Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań–Wrocław 2001.

– Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań–Wrocław 1998 [w rzeczywistości wydany w XXI w.].

– Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa–Wrocław [1992].

– Uzupełnienia do genealogii Piastów, „Studia Źródłoznawcze” 1958, t. 3

Piekosiński Franciszek, Rycerstwo polskie wieków średnich, Tom I. O dynastycznym szlachty polskiej pochodzeniu, Kraków 1896,

– Rycerstwo polskie wieków średnich, Tom II obejmuje dwanaście pierwszych pokoleń

rycerstwa polskiego wieków średnich, Kraków 1896,

– Rycerstwo polskie wieków średnich, Tom III: Rycerstwo polskie w Małopolsce w dobie piastowskiej, Zeszyt dodatkowy, Kraków 1902.

– Piskorski Jan M., Pomorze plemienne. Historia – Archeologia – Językoznawstwo, Wodzisław Śląski 2014. 

– Pohorecki Feliks, Recenzje i sprawozdania. Marian Zygmunt Jedlicki, La creation du premier archeveche polonais a Gniezno, Paris 1933, „Kwartalnik Historyczny” 1934, r. 48.

– Samsonowicz H. Dzieje polityczne (połowa XIV – początek XVI w.). W: A. Gieysztor, H. Samsonowicz (red.), Dzieje Mazowsza do 1526 roku. Warszawa: 213-249

– Wadyl. S., Ciepłe. Elitarna nekropolia wczesenośredniowieczna na Pomorzu Wschodnim, Gdańsk 2019

– Wrzesiński J. 2010. Kto wierzy w Odyna? Czyli zagadkowe groby w państwie Piastów. W: M. Bogacki, M. Franz, Z. Pilarczyk (red.), Religia ludów Morza Bałtyckiego. Stosunki polsko-duńskie w dziejach. Toruń, 58-76.