NBP wprowadza do obiegu nową monetę. Nominał zaskakuje

Seria kolekcjonerskich monet – "Skarby Stanisława Augusta" – odwzorowuje słynną osiemnastowieczną serię medalierską z wizerunkami królów Polski. Wykonywano ją na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Nowa moneta NBP. Historia osiemnastowiecznych medali

Produkcja Królewskich medali miała miejsce w mennicy warszawskiej w latach 1791-1797/1798. Ich autorami byli dwaj wybitni medalierzy – Jan Filip Holzhaeusser oraz Jan Jakub Reichel. Były one wzorowane na portretach namalowanych w latach 1768-1771 przez Marcella Bacciarellego do Pokoju Marmurowego w Zamku Królewskim w Warszawie. Narodowy Bank Polski emituje monety będące wiernymi replikami medali. Zachowują one średnicę i wysokość oryginałów. Dotyczy to portretów królewskich prezentowanych na rewersach monet. Umieszczone na awersach monet życiorysy królów zostały pomniejszone, gdyż towarzyszy im otok z nazwą i godłem państwa, nominałem oraz rokiem emisji. Życiorysy monarchów oraz napisy na awersach medali zredagowano po łacinie. Finalnej redakcji tych tekstów prawdopodobnie dokonał sam król Stanisław August Poniatowski. Imiona monarchów w języku polskim oraz nazwa serii "Skarby Stanisława Augusta" umieszczone zostały na boku monet.

Wykonany na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego poczet króli składał się z wizerunków 23 monarchów. Dodatkowy portret Stanisława Leszczyńskiego, który umieszczony został na medalu, powstał najprawdopodobniej na podstawie obrazu Jana Bogumiła Plerscha. Zarówno seria malarska, jak i medalierska, zaczyna się od Bolesława Chrobrego, a kończy wizerunkiem Augusta III Sasa. Od XVIII wieku w Pokoju Marmurowym naczelne miejsce zajmuje kilkakrotnie większy od pozostałych portretów wizerunek Stanisława Augusta. Przedstawiono go w pełnej postaci, w stroju koronacyjnym. Wywnioskować można więc, że serię medalierską zamykać miał medal z wizerunkiem aktualnie panującego monarchy, jednak abdykacja, emigracja oraz nagła śmierć króla w początku 1798 r. uniemożliwiły realizację zamiaru.

Seria monet "Skarby Stanisława Augusta" obejmować będzie 24 wizerunki monarchów. 23 z oryginalnej serii królewskiej oraz portret Stanisława Augusta. Monety wybijane bite w złocie i w srebrze, tak jak miało to miejsce w XVIII wieku.

Moneta NBP. Jan III Sobieski (1675–1696)

Dwudziesta moneta z serii "Skarby Stanisława Augusta" przedstawia Jana III Sobieskiego herbu Janina, obranego na króla w maju 1674 roku, a koronowanego 2 lutego 1676. Europejską sławę dało mu słynne zwycięstwo pod Wiedniem. Jest on uważany za jednego z najwybitniejszych władców w dziejach Polski. Następstwo tronu chciał zapewnić najstarszemu synowi – Jakubowi.

Rewers monety przedstawia przeniesione z medalu popiersie króla zwrócone w prawo, z podgolonymi włosami i obfitymi wąsami. Posiada on wieniec laurowy, zbroję z lwim naramiennikiem i płaszcz z krzyżem i gwiazdą francuskiego Orderu Ducha Świętego.

Na awersie monety znajduje się tekst: Obrany Roku Pańskiego 1674 dnia 20 maja, koronowany Roku Pańskiego 1676 dnia 2 lutego, jako poddany pobił Turków pod Chocimiem, jako król zwyciężał tychże, uwolnił Wiedeń od oblężenia, znamienity męstwem, wykształceniem i wymową, jako poddany był uczestnikiem wewnętrznych zamieszek, jako król dręczony był tym samym nieszczęściem. Umarł w Wilanowie Roku Pańskiego 1696, mając lat 72, w 22. roku panowania, dnia 17 czerwca.