System opieki senioralnej w Polsce: przykłady

Praca w opiece z osobami niepełnosprawnymi i starszymi po poznaniu zasad i prawidłowości przypomina w swoim całokształcie malowanie w danym stylu obrazu w oparciu o pewne schematy jak i odkrycia. Człowiek-opiekun jest jak grafik czy muzyk, który rozumie zasady kompozycji, a człowiek-pacjent/klient jest jak orkiestra/zespół i to, co razem tworzą buduje dzieło porozumienia, wartości oraz nadaje wyraz przestrzeni i całości pracy jako czegoś nie do końca określonego pod względem trwałości, ale na pewno ważnej dla dwóch stron przemiany i poczucia bezpieczeństwa, z którego rodzą się rzeczy ciekawe i pozytywne w swoim efekcie. Wielu opiekunów ma zdolności w różnych kierunkach, ale tylko część z nich potrafi je wykorzystać w zakresie niesienia pomocy i współpracy z klientem. Poniższy artykuł jest adresowany do wszystkich zainteresowanych opieką.

Najbardziej rozpowszechnionym rodzajem opieki w Polsce są państwowe domy opieki, popularne DPS-y oraz prywatne domy opieki, gdzie klient-rezydent jest pod opieką personelu opiekuńczo-medycznego oraz coraz częściej również i fizjoterapeutycznego czy artystycznego. Istnieje również forma opieki środowiskowej oparta na wizytach opiekunów w domach prywatnych w wybranych godzinach i wykonywaniu w ich czasie konkretnych czynności jak zakupy czy przygotowanie posiłków lub podanie lekarstw. Najbardziej jeszcze nieznaną formą opieki, a już praktykowaną w Polsce jest domowa opieka całodobowa, w systemie międzynarodowym nazywana opieką live-in, która opiera się na zamieszkaniu opiekuna wraz z podopiecznym w mieszkaniu lub domu podopiecznego i sprawowaniu w tym czasie opieki. Również i w tym przypadku pomoc opiekuna środowiskowego może być dostoswana jako dodatkowy wariant pomocy dla opiekuna całodobowego.

Kwestie finasowania opieki przez państwo są uzależnione od dochodu klienta lub jego rodziny i w wypadku przekroczenia progów dochodu klient i jego rodzina są zmuszeni do opłacenia opieki środowiskowej i całodobowej jeżeli zdecydują się na taki wariant opieki. Opieka środowiskowa oparta jest na pracownikach miejscowych. Opieka całodobowa w domach prywatnych najczęściej korzysta z pomocy wykwalifikowanych zawodowo emigrantów np. z Ukrainy lub innych państw Europy Wschodniej. Sprawa finansów w każdym z tych przypadków jest inna i podlega regulacjom prawnym.

Według obowiązujących kryteriów zawodowych opiekunowie kształcą się na kursach specjalistycznych oraz w systemie szkół pomaturalnych. Obowiązkowe przedmioty oraz wiedza w procesie kształcenia oparta jest na materiale zgodnym z obecną wiedzą medyczną oraz poparta praktykami zawodowymi. Opiekunowie w czasie nauki stykają się z możliwościami pogłębienia wiedzy w zakresie psychologii czy psychiatrii. Również opiekunowie są zaznajamiani z bezpiecznymi technikami transferu chorego, co może się wiązać z używaniem podnośników elektrycznych, wózków inwalidzkich.

Najważniejszym problemem domowej opieki jest stworzenie bezpiecznego oraz dostosowanego do potrzeb klienta środowiska domowego zapewniającego codzienne funkcjonowanie. W pierwszej kolejności są to wszelkiego rodzaju podnośniki, łóżka szpitalne, elementy wyposażenia łazienki czy nawet specjalne wyprofilowane sztućce. Wiele elementów wyposażenia można zakupić w sklepach o profilu medycznym lub wypożyczyć. Sporo informacji można uzyskać od pracowników socjalnych, pracowników placówek medycznych jak i przychodni lekarskich czy nawet warto zapytać w domu seniora. 

Największym etycznym wyzwaniem nie jest jednak finansowanie czy praca środowiska medycznego ponieważ jest to praca fachowców znających zasady pracy i etyki zawodowej, ale opinia oraz świadomość społeczna, która powoli zaczyna rozumieć wiele kwestii, które dotychczas były dla niej tematem tabu lub spotykały się z brakiem tolerancji dla niepełnosprawności. Coraz lepiej rozwinięte szkolnictwo oraz programy w mediach mogą kształtować i kierować rozwojem społeczeństwa w stronę rozbudowywania świadomości etycznej oraz wartości humanitarnych, jakie niesie praca z osobami w każdym wieku i z niepełnosprawnościami. Trudną kwestią w każdym systemie opieki są nie tylko niepełnosprawności fizyczne, a przede wszystkim choroby mózgu powodujące demencję. Jednak najbardziej niezrozumiałą i często niewidoczną jest niepełnosprawność spowodowana chorobami natury psychicznej oraz pozostawienie tych osób samym sobie. Tworzenie państwowych lub prywatnych ośrodków terapeutycznych jest bardzo ważne i przynosi przewidywaną pomoc. 

Ogólny stan opieki w Polsce jeżeli chodzi o rozwój usług oraz funkcji wraz ze sposobami finasowania ciągle idzie naprzód wraz ze stawianiem na praktykę oraz zrozumienie czym opieka faktycznie jest i komu służy oraz w jaki sposób poprawia nasze funkcjonowanie w społeczeństwie. Zaczynają pojawiać się wzorce społeczne bardzo budujące i pogłębiające wzajemną pomoc i wymianę informacji. Pamiętajmy, że uczenie się wartości humanitarnych i etycznych procentuje w niedalekiej przyszłości.