Agenda 2030, zrównoważony rozwój w Polsce

W dniu 19 września Prezydent RP Andrzej Duda przemawiał na posiedzeniu 72. Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Z pełnym tekstem przemówienia można zapoznać się na oficjalnej stronie Prezydenta.

Wystąpienie Prezydenta Andrzeja Dudy na 72. Sesji ZO ONZ

W trakcie swego wystąpienia Prezydent RP kilkukrotnie  wspomniał o zaangażowaniu rządu polskiego w realizację ustaleń Agendy 2030  uchwalonej 25 września 2015 roku i podpisanej przez 193 państwa członkowskie. Przykładowo zadeklarował:

"... Jako wiarygodny i odpowiedzialny partner, Polska angażuje się na rzecz pełnej implementacji celów Agendy Zrównoważonego Rozwoju. Uważamy, że tylko poprzez skuteczne ich wdrożenie możliwe będzie zapewnienie wszystkim odpowiednich warunków społeczno-ekonomicznych. Wymaga to koordynacji i kompleksowego działania w wielu sektorach i na wszystkich poziomach zarządzania od lokalnego, poprzez krajowy, regionalny i międzynarodowy. ..."

Agenda 2030 definiuje 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju i 169 powiązanych z nimi zadań, które mają być zrealizowane w latach 2015-2030.  Cały tekst zawiera 41 stron, znajduje się na oficjalnej stronie Ministerstwa Rozwoju.  Aby przybliżyć Państwu ten dokument przepisałam Cele Zrównoważonego Rozwoju.

Cel 1. Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie
Cel 2. Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo
Cel 3. Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie i promować dobrobyt
Cel 4. Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości i promować uczenie się przez całe życie
Cel 5. Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt
Cel 6. Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi
Cel 7. Zapewnić wszystkim dostęp do stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie
Cel 8. Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich
Cel 9. Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność
Cel 10. Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami
Cel 11. Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi  oraz sprzyjającymi włączeniu społecznymu
Cel 12. Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji
Cel 13. Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i jego skutkom
Cel 14. Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony
Cel 15. Chronić, przywrócić i promować zrównoważone wykorzystanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej
Cel 16. Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu
Cel 17. Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju

Za realizację zadań związanych z Agendą 2030 w Polsce odpowiedzialne jest Ministerstwo Rozwoju.  Słuchając wypowiedzi Prezydenta RP, poznając główne cele Agendy (tylko nieliczni przeczytają cały dokument) oraz przeglądając stronę www Ministerstwa nie czujemy żadnego niepokoju. Każdy z nas chciałby, aby nasz kraj rozwijał się równomiernie, edukacja była na najwyższym poziomie oraz abyśmy produkowali zdrową żywność. Ale pod wzniosłymi hasłami kryje się wiele niebezpiecznych uregulowań prawnych.

Kilka lat temu przeczytałam trzy dostępne w języku polskim książki Jean'a Ziegler'a,  tj.: Nienawiść do Zachodu, Imperium hańby, Geopolityka Głodu. Autor w latach 2000-2009 pełnił funkcję Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. Prawa do Wyżywienia oraz członka Komitetu Doradczego Rady Praw Człowieka ONZ. Aby zrozumieć politykę ONZ warto przeczytać te książki, Jean Ziegler wszystkie swoje wypowiedzi dokumentuje aktami prawnymi.

Jako przedstawiciel ONZ Jean Ziegler odwiedzał najbiedniejsze państwa,  analizował przyczyny głodu (cel 1, 2 Agendy 2030) oraz swoje uwagi przekazywał zwierzchnikom. W trakcie swojej kadencji Ziegler często czuł się bezsilny. Przedstawiciele rządów, z którymi się kontaktował w biednych państwach, liczyli na pomoc ze strony ONZ,  a on wiedział, że jej nie dostaną. 

Przypuszczam, że rządy poszczególnych państw zrzeszonych w ONZ będą zobowiązane finansować programy pomocowe, a zebrane pieniądze przeznaczone dla głodującej ludności nadal będą przejmowane przez międzynarodowe korporacje i nie poprawią losu tych ludzi.

Aby Polska rozwijała się stabilnie, musimy zapewnić młodzieży szkolnictwo na odpowiednim poziomie. W Agendzie 2030 czytamy "Cel 4. Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie."  . Wspaniale, ale ...

W Polsce co kilka lat wprowadzana była kolejna reforma szkolnictwa, a poziom edukacji stale spadał. Ostatnio sprawozdawczość została rozbudowana do absurdalnych wielkości. Jeszcze kilka lat temu nauczyciel głównie uczył i wychowywał młodzież, dzisiaj realizuje procedury ambitnych projektów.

Po przeczytaniu zadań związanych z realizacją tego celu obawiam się, że nauczyciele będą obciążeni dodatkową sprawozdawczością, a ilość czasu przeznaczoną na podstawową edukację ponownie zostanie ograniczona. Przykładowo niepokoją mnie punkty:

4.6.  Do roku 2030 zapewnić nabycie umiejętności czytania, pisania i liczenia przez młodzież i znaczny odsetek osób dorosłych, zarówno kobiet jak i mężczyzn."
4.7.  Do 2030 roku zapewnić, że wszyscy uczący się przyswoją wiedzę i nabędą umiejętności potrzebne do promowania zrównoważonego rozwoju, w tym między innymi, poprzez edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego stylu życia, praw człowieka, równości płci, promowania kultury pokoju i niestosowania przemocy, globalnego obywatelstwa oraz doceniania różnorodności kulturowej i wkładu w zrównoważony rozwój.

Aby mieć wykształcone społeczeństwo, w szkole szczególną uwagę należy położyć na naukę przedmiotów ścisłych, a na to w polskie szkole jest coraz mniej czasu.

I tak historia "kołem się toczy"  ...