Pierwszą szopkę bożonarodzeniową urządził św. Franciszek z Asyżu w grocie koło Greccio w 1223 roku. Początkowo szopki powstawały przy klasztorach franciszkańskich, z czasem tradycja ta przeszła do innych kościołów katolickich.
W Polsce tradycja ta rozpoczęła się u schyłku XIII wieku w klasztorach franciszkanów.
Wambierzyce, najstarsza zachowana szopka od 1882 roku
W Wambierzycach tradycja budowy ruchomych szopek sięga XVIII. Konrad Hilberg uruchomił pierwszą szopkę, która nie zachowała się do dziś.
Obecna szopka pochodzi z 2 połowy XIX wieku. Inicjatorem jej budowy był Longin Wittig. Witting urodził się w 1824 roku w rodzinie, w której budowa szopek była tradycją przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Prace nad sceną przedstawiającą narodzenie Jezusa rozpoczął około 1850 roku.
W roku 1882 przybył do Wambierzyc i zaczął ją pokazywać mieszkańcom. W ciągu 28 lat wyrzeźbił około 800 postaci, w tym 300 ruchomych. Napęd dla szopki oparty jest na zegarze wagowym, który zachował się do dzisiaj w dobrym stanie.
Po śmierci Longina Wittiga w 1895 roku opiekę nad szopką przejął jego syn Hermann Wittig (1857 – 1932) kontynuując rodzinną tradycję rozbudował szopkę. Spod jego dłuta wyszły następujące kompozycje: Rzeź dzieci na rozkaz króla Heroda, Święta Rodzina przy pracy, 12-letni Jezus w świątyni, Ostatnia wieczerza, Objawienie Matki Bożej w Lourdes, Kopalnia węgla oraz scena przedstawiająca zabawę ludową.
W 1946 roku opiekę nad szopką przejęły lokalne władze, które przekazały ją miejscowej parafii. Dziś zbiór ruchomych szopek autorstwa Longina i Hermanna Wittigów wpisany został na listę wambierzyckich zabytków, można je oglądać przez cały rok.
Szopka z Czermnej z 1924 roku
W chacie w Czermnej znajduje się szopka sprzed 90 lat. Franciszek Stephan zaczął tworzyć poszczególne elementy szopki mając 15 lat. Podczas wieloletniej pracy powstało 250 figurek - mnichów, chłopów, gospodyń wiejskich, żołnierzy, księży, pasterzy, zwierząt, dzieciątka Jezus i Maryi. Prace ukończył 1924 roku, ale szopka została udostępniona do oglądania w 1953 roku.
Łomża, klasztor o. Kapucynów, szopka z lat 30. XX wiek,
W szopce porusza się około 50 postaci historycznych, wprawianych w ruch za pomocą systemu przekładni i specjalnych wózków. Wykonał ja brat Pius w latach 30. XXw.
Tło akcji stanowią krajobrazy Betlejem, Asyżu, Watykanu i Łomży. Przykładowe postacie, to: Mieszko I, Władysław Jagiełło, Adam Mickiewicz, Fryderyk Chopin, górale, Jan Paweł II, Benedykt XVI, Ojciec Pio, Faustyna Kowalska, św. Franciszek, Stanisław Stefanek (biskup łomżyński) i Bruno z Kwerfurtu (patron diecezji).
Warszawa, kościół o. Kapucynów przy ul.Miodowej, szopka od 1948 roku
W podziemiach kościoła o.Kapucynów przy ul. Miodowej powstała 1948 roku. Skonstruowali ją bracia kapucyni Pius Jankowski i Konrad Wyczawski. Każdego roku do szopki dodawane są nowe figurki.
Gdańsk, kościół św. Trójcy, szopka od 1950 roku
Szopka prezentuje wydarzenia historyczne od wczesnego średniowiecza po współczesność, od Tatr po Bałtyk, od elementów wiejskich po ściśle kojarzone z Gdańskiem. Są tam postacie najpopularniejszych gdańszczan.
W 2013 roku była odnawiana. Można ją oglądać cały rok.
Zakopane, Kościele O.Bernardynów na Bystrem w Zakopanem, szopka od 1953 roku.
Inicjatorem powstania szopki był O. Fulgenty Dębski, który zatytułował tą szopkę „Pójdźmy wszyscy do stajenki". Szopka wykonana jest na kole ruchomym, na którym mamy przymocowanych 90 figurek. Figurki wykonał Władysław Kluś z Cyrhli w Zakopanem, a pomalowała je Maria Veltuzen.
Poznań, kościół o. Franciszkanów od 1954 roku
Ruchoma szopka w kościele o. Franciszkanów w Poznaniu była od 1954 roku. W tym roku została ona rozbudowana. Prawdopodobnie jest to największa w Europie ruchoma szopka, ma 14 m szerokości, 16,5 m wysokości i 27 m głębokości. Ustawionych jest ok. 200 figurek, w części naturalnej wielkości.
Bardo, klasztor O.Redemptorystów, szopka od 1967 roku
W 1967 roku o. Redemptoryści postanowili urządzić w krypcie w Bardo ruchomą szopkę. Nie była to jednak sprawa łatwa. Krypta była zbyt płytka, należało ją pogłębić około dwa metry. Głównym konstruktorem szopki był brat zakonny W. Janik. W 1971 roku szopka została ostatecznie wykończona.
Napis w szopce informuje, że została ona zbudowana na upamiętnienie 700-lecia pielgrzymowania do Barda (1270-1970).
Wrocław, kościół NMP na Piasku, szopka od 1967 roku
Ksiądz Kazimierz Błaszczyk pierwszą ruchomą szopkę zbudował w 1967 roku z myślą o niewidomych i niesłyszących. Co roku dodawał nowe elementy. Jest ich ok. 2 tysięcy, z czego 100 jest ruchomych.
Część szopki działa przez cały rok, a całość jest uruchamiana w okresie od Bożego Narodzenia do Wielkiego Postu. Wszystkie postacie, zwierzęta, pojazdy poruszają się szumiąc, trajkocząc i brzęcząc. Odgłosy te są połączone z cichą, kościelną muzyką.
Warta, szopka od ponad 20 lat
Szopka u Ojców Bernardynów w Warcie. Pracami, od ponad 20 lat, kieruje Paweł Stępień z Małkowa koło Warty. Pomagają mu zakonnicy i mieszkańcy Warty.
Od listopada 2013 trwa modernizacja pokazanej szopki, w tym roku ma być ona znacznie większa i stanie w kościele. Do ubiegłego roku szopka stała w kaplicy.
Kraków, o. Bernardyni
Ruchoma Szopka w kościele oo. Bernardynów w Krakowie ul. Bernardyńska 2. Budową szopki zajmowali się zakrystian br. Jacek oraz o. Jonasz wikary klasztoru. Wmontowanych jest kilkaset figurek, część zabytkowych, część kupowanych teraz.
Olsztyn, ruchoma szopka
Współcześnie Jan Wiewiór wyrzeźbił 800 figurek z lipowego drzewa i w swoim domu prezentuje ruchomą szopkę.
Podobnych szopek w Polsce jest znacznie więcej, często w nich zamontowane są zabytkowe figurki, często trudno jest określić, od kiedy co roku przed nimi zbierają się dzieci.
JEST TO MIŁA POLSKA TRADYCJA,
A CZĘSTO DLA DZIECI PIERWSZY KONTAKT Z POLSKĄ HISTORIĄ
Przykład "historycznej" ruchomej szopki dla dzieci w kościele św. Wojciecha w Poznaniu.
Interesuję się współczesną historią, psychologią społeczną i turystyką.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
