Franciszkanie w Hercegowinie żyli razem z miejscową ludnością i razem z nimi cierpieli podczas kolejnych represji, zarówno tureckich, jak i komunistycznych. To oni przekazali Chorwatom swoją duchowość, w której obecność Boga i Maryi w życiu jest czymś niezbędnym.
Sądząc po jaskiniach, które znajdują się na terenie Brotnja, więc i parafii Medziugorje nie można wykluczyć, że człowiek żył tu przed epoką kamienia łupanego. Od końca VI wieku zaczynają osiedlać się tu Chorwaci. Brotnjo tworzy jedną wspólnotę plemienną polityczno-terytorialną.
Franciszkanie zostali sprowadzeni do Bośni w 1291, aby wspomóc działania przeciwko bogomiłom i patarenom. Pierwszy wikariat franciszkański w Bośni powstał na przełomie lat 1339 i 1340.
W XV wieku Chorwacja była prawie w 100% państwem katolickim. Pozostały ruiny po pierwszych franciszkańskich klasztorach w Mostarze, Ljubuški i Konjic
Czas okupacji tureckiej 1463-1878
Imperium osmańskie przejęło kontrolę nad Bośnią w 1463, zaś nad Hercegowiną w 1482. Tureccy najeźdźcy chcieli zająć całą Chorwację, aby dotrzeć do Wiednia i Rzymu. Na przeszkodzie stanęła im Chorwacja, którą Papież nazwał «przedmurzem chrześcijaństwa».
Od 1563 roku franciszkanie zostali wypędzeni z Hercegowiny, nie było tam ani jednego kościoła.
Życie katolików pod zaborem tureckim było trudne, starano się ich nakłonić ich do przejścia na islam, byli narażeni na ucisk lub wygnanie. W tureckim systemie feudalnym chrześcijan nie mógł być właścicielem żadnej nieruchomości. Katolicy byli odwiecznymi "wrogami państwa", ponieważ ich zwierzchnik "papież" mieszkał we "wrogim" Rzymie. Utrzymywali się z hodowli bydła i pracy w majątkach tureckich i lokalnych zislamizowanych panów. Dzieci katolików były porywane przez Turków, zislamizowane i zamienione w janczarów, najbardziej elitarne jednostki do podboju wciąż niepodbitych ziem chrześcijańskich, w tym ich własnych – chorwackich. W ten sposób wiara muzułmański wkroczyła na terytorium Bośni i Hercegowiny.
Živogošće - Znajdował się tu klasztor, który został zniszczony w 1563 r. Kościół pw. św. Krzyża wybudowano w 1620 r., ale z powodu jego małych rozmiarów został rozebrany i na jego miejscu stoi do dzisiaj nowa większa świątynia. Odbudowany klasztor Turcy burzą w 1647 r. Mnichom udało się uciec przed niebezpieczeństwem, schronili się w Sućuraju na wyspie Hvar. Gdy powrócili do Živogošće, zastali jedynie ruiny, zakonnicy ponownie podjęli się odbudowy.
Na terenie Hercegowiny zniszczono wiele kościółów.
Mostar - W czasach niewoli tureckiej miasto to potajemnie odwiedzali franciszkanie, którzy odprawiali msze św. odprawiali i udzielali sakramentów na cmentarzach oraz w kapliczkach, które znajdowały się w naturalnych górskich zatoczkach.
Na początku XIX wieku w Mostarze mieszkało 10-15 biednych i niepiśmiennych rodzin katolickich. Ojciec Rafo Barišić (1796-1863) został mianowany wikariusz apostolski Bośni i Hercegowiny w latach 1832-1847. Kamień węgielny pod budowę kościoła franciszkanów śś. Piotra i Pawła wmurowano 7 kwietnia 1847 roku. Franciszkanie przybyli ponownie do Mostaru w 1849.
W 1852 r. została założona kustodia hercegowińska, która w 1892 roku zostanie przekształcona w Prowincję Franciszkanów Hercegowiny.
Austro-Węgierska administracja Bośni i Hercegowiny
Po wyzwoleniu spod panowania osmańskiego (1878) władzę na tym terenie przejęło Cesarstwo Austro-Węgierskie. Ze względów politycznych nie chciało przyłączać tych nowo wyzwolonych regionów do państwa chorwackiego, do którego historycznie należały.
W 1892 roku Prowincja Franciszkanów Hercegowiny, której członkowie pracują nadal parafii Medziugorje.
Prowincja hercegowińska Wniebowzięcia NMP
Zakonu Braci Mniejszych w Mostarze
Kościół franciszkanów pod wezwaniem śś.Piotra i Pawła oddano do użytkowania w 1902 roku wraz z klasztorem Franciszkanów
i budynkiem parafialnym.
Został uszkodzony dwukrotnie podczas II światowy i wojny bałkańskiej. W 1995 został zrównany z ziemią i zbudowany od nowa.
W 1908 do Austro-Węgier została oficjalnie włączona Bośnia i Hercegowina (do tej pory, od 1878 roku, była przez Austro-Węgry tylko okupowana), która została wspólnym krajem koronnym, stając się Kondominium Bośni i Hercegowiny.
Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 roku Jugosławia została oszukańczo utworzona jako Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Oszustwo to zostało dokonane przez wielkie mocarstwa tamtych czasów. W takim państwie narodowi chorwackiemu żyło się bardzo ciężko, a polityk, który walczył o wolność Chorwatów i bronił ich interesów, Stjepan Radić, został brutalnie zamordowany w Zgromadzeniu Belgradzkim w 1928 roku. W 1929 roku powstało Królestwo Jugosławii, które rozpadło się na początku II wojny światowej.
Życie w komunistycznej Jugosławii
W czasie II wojny światowej straty ludności chorwackiej były ogromne. Na sam koniec wojny, około 300 000 cywilów i żołnierzy straciło życie w Bleiburgu i na "Drodze Krzyżowej" narodu chorwackiego. Alianci, zgodnie z rozkazem feldmarszałka Harolda Alexandra, przekazali wojsko i ludność cywilną komunistom – partyzantom. Partyzanci zabijali Chorwatów bez sądu, bez rozstrzygania o ewentualnej winie, według własnego uznania. Szczególnie prześladowani byli Chorwaci z Hercegowiny.
Komuniści w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowiny zabili 630 księży i sióstr zakonnych, a w samej tylko prowincji franciszkańskiej w Hercegowinie życie straciło brutalnie 70 franciszkanów.
Życie pod rządami komunistów w parafii Medziugorje było trudne. Ludzie byli bici, skazywani na wieloletnie więzienia tylko dlatego, że byli katolikami i Chorwatami. W szkołach, podobnie jak w innych regionach Chorwacji, starano się wynarodowić dzieci. Ze względu na silne uczucia religijne wśród ludu, komunistom się to nie udało.
Równocześnie teren był systematycznie zaniedbywany gospodarczo, aby jak najwięcej osób chciało się wyemigrować. Pielgrzymi, którzy przybyli tu na początku objawień, widzieli biedną wioskę. Władze nie pozwoliły im na żadną posługę, jednak miejscowa ludność była gościnna i dumna.
Konflikt biskupów Mostaru z franciszkanami
Franciszkanie sprawowali kontrolę nad 63 parafiami, w Bośni i Hercegowinie pracowało w tym czasie 79 parafii. Zakon posiadał tam wpływy znacznie większe niż gdziekolwiek indziej na świecie.
Kiedy w 1966 roku marszałek TITO przywrócił stosunki dyplomatyczne w Watykanem, biskup Mostaru Petar Čule wystąpił z pochwałą rządu. Uważał że chrześcijaństwo może współpracować z marksizmem. Wystąpił do Rzymu z prośba o przekazanie klerowi diecezjalnemu 21 parafii Franciszkańskich. W kolejnych latach odzyskał 11 następnych.
Ponownie podniesiono kwestię podziału parafii, co zaowocowało Romanis Pontificibus, dekretem papieskim z 1975 r., na mocy którego połowa parafii należała do duchowieństwa świeckiego, a druga połowa podlegała administracji franciszkańskiej. Dekret spotkał się z ostrym sprzeciwem franciszkanów, co doprowadziło do zamieszek w kilku parafiach.
W latach 1980-1993 biskupem diecezji mostarsko-duvnijskiej był Pavao Žanić. Początkowo bp Žanić był przychylny objawieniom maryjnym w Medziugorie, później zmienił zdanie, wchodząc z konflikt z franciszkanami z kościoła św. Jakuba w Medjugorie.
W latach 1993-2020 biskupem diecezji mostarsko-duvnijskiej był Ratko Perić. Biskup Perić, podobnie jak jego poprzednik Pavao Žanić, nie uznawał i nie wierzył w objawienia maryjne w Medziugorie. Kongregacja Nauki Wiary określiła opinię biskupa jako osobistą, a nie wyrażającą ostatecznego zdania Kościoła katolickiego
Od 2020 roku biskupem diecezji mostarsko-duvnijskiej jest Petar Palić.
Prowincja Wniebowzięcia NMP w Mostarze nadal posiada swoje domy zakonne w następujących miejscowościach: Badija, Humac, Konjic, Mostar, Slano, Široki Brijeg, Tomislavgrad, Zagrzeb, Čerin, Čitluk, Drinovaci, Posušje, Bukovica, Goranci, Gorica, Gradnići, Izbično, Klobuk, Kočerin, Kongora, Ljuti Dolac, Medziugorie, Plaški, Polja, Posuški Gradac, Rakitno, Rasno, Raško Polje, Ružići, Seonica, Šuica, Tihaljina, Tounj, Veljaci, Vitina.
Wyzwolenie
Dyktatura komunistyczna upadła w 1990 roku, kiedy naród chorwacki w plebiscycie wypowiedział się za niepodległością. Było to niezgodne z ideą Wielkiej Serbii, dlatego armia jugosłowiańska, złożona głównie z Serbów, zaatakowała militarnie Słowenię (25 czerwca 1991 r., w 10. rocznicę objawień Matki Bożej), Chorwację, a następnie Bośnię i Hercegowinę, chcąc zdławić ich niepodległość. W tej krwawej wojnie życie straciło kilkaset tysięcy ludzi. NIE ZGINĄŁ NIKT W MEDZIUGORJE.
Wojna między Chorwatami a społecznością muzułmańską w Bośni i Hercegowinie (1993) powstała jako seria nieporozumień i jako pragnienie niektórych zagranicznych służb wywiadowczych, aby pomóc Serbom w zajęciu jak największego terytorium w Bośni i Hercegowinie i umocnieniu się tam. Chorwaci chcieli tylko mieć własne szkoły i mogli nazywać swój język chorwackim, pozostając w Bośni i Hercegowinie. Społeczność muzułmańska, jako najliczniejsza w Bośni i Hercegowinie, dzięki swojemu fundamentalistycznemu przywództwu, chciała zorganizować nowo proklamowane państwo zgodnie z prawami islamu i narzucić swoją władzę wszystkim innym.
Dodatkowe informacje:
Interesuję się współczesną historią, psychologią społeczną i turystyką.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
