Pomnik bł. ks. Jerzego Popiełuszko w Paryżu

Szczyt poparcia działalności ks. Jerzego Popiełuszki widzieliśmy w dniu pogrzebu 3 listopada 1984 roku, kiedy do Warszawy z całej Polski przyjechało do 1mln. pielgrzymów. Atmosfera tych uroczystości była szczególna. Ilość wiernych skupionych w jednym miejscu możemy porównać do mszy św. organizowanych z okazji przyjazdu do Polski Papieża.

Geneza budowy pomnika ks. Jerzego Popieluszko w Paryżu

Poniżej zamieszczam fragmenty wypowiedzi Andrzej Dembiński, fundatora pomnika ks. Jerzego Popiełuszki w Paryżu [2]:

"...Tak, to prawda nie było mi dane poznać księdza za Jego życia. Kiedy przyszła ta straszna wiadomość o porwaniu, byłem na przymusowej emigracji we Francji. ...

Był to dla nas wszystkich ogromny wstrząs. Szczególnie we Francji, bo Francuzi bardzo Polskę wtedy wspierali.

Poczułem, że muszę jakoś zareagować na taką zbrodnię. Wyprodukowałem więc ogromną ilość ulotek z wizerunkiem księdza i napisem „Nie zapomnimy” i zacząłem je roznosić po całym Paryżu. Oczywiście pomagała mi w tym cała moja rodzina. Moje dzieci z zapałem rozklejały takie specjalne nalepki z tym napisem i zdjęciem księdza, wszędzie gdzie tylko mogły. ...

Generalnie, po wprowadzeniu w Polsce Stanu Wojennego wraz z przyjaciółmi Francuzami powołałem wtedy taki komitet „Francuzi dla Polski”, który działał konspiracyjnie. ... Przy ich pomocy i przy wsparciu mera Paryża, Chiraca organizowaliśmy wystawy o polskim oporze wobec totalitaryzmu, o polskiej kulturze i dumie naszego miłującego wolność narodu. ...

Jestem o tym przekonany - niezwłocznie zaczęliśmy omawiać projekt pomnika. Mój rozmówca zaczął snuć wizję stojącej postaci księdza w sutannie i tylko zupełnie nie wiedzieliśmy, jaki ma on pokazać gest rękoma. ... W pewnym momencie spotkania mówię tak: „Musi być element taki, który będzie wyrazistym gestem, musi być coś, co w tej bryle zamkniętej w stroju liturgicznym księdza będzie niezwykłe. Wstałem wtedy pokazałem taki gest i nietypowy sposób ułożenia rąk. ...

W jakimś momencie zacząłem myśleć, jak zrobić ten pomnik, gdzie go postawić? Powiedziałem sobie, no w najbardziej reprezentacyjnej części Paryża. ... Miałem w tym czasie firmę wydawniczą i biuro przy Tour Eiffel. Było to na tamte czasy bardzo nowoczesne i skomputeryzowane wydawnictwo, z którym miałem bardzo ambitne plany. Znaczna część produkcji dotyczyła przygotowania do druku książek o tematyce patriotycznej, takich na potrzeby kraju i emigracji. ...

Pewnego razu odwiedził mnie w moim biurze dyrektor z tego departamentu, żeby omówić projekt dużego zlecenia promującego jeden z regionów Francji. Wspominam o tym, bo właśnie wtedy, przy tej okazji wydarzyło się coś niezwykłego. Zupełnie nieoczekiwanie powiedziałem, że przydałby się Francuzom w jakimś regionie pomnik wielkiego polskiego kapłana. Do dziś nie wiem jak to się stało, że wspomniałem o księdzu Jerzym. Był to jakiś niesamowity impuls. Jakież było moje zdziwienie, kiedy ten zacny urzędnik powiedział, że to dobry pomysł i, że dobrze pan trafił, bo ja jestem rzeźbiarzem. Jak się później okazało był jednym z uznanych rzeźbiarzy, który dorabiał w ministerstwie środowiska. [Jacques Chauvenet] ...

Zrozumiałem, że pomnik księdza też musi być takim wyrazistym symbolem dla Polaków. Pojawił się problem usytuowania pomnika. Polacy, którzy zwiedzają Paryż o tym nie wiedzą, że w centrum Paryża znajdują się „la Fontaine de Varsovie". ...

Fontanna Trocadéro zwana również fontanną warszawską (fontaine de Varsovie)
oraz plac Warszawski w Paryżu w 1986

To wspaniałe, jak myślałem ulokowanie pomnika, miało by jednak w tym miejscu i swoją wadę. Tam dziennie 200 do 300 tysięcy ludzi przechodziłoby koło tego pomnika. Pomyślałem, że nie było by tam atmosfery skupienia, ciszy, modlitwy. Poszukałem więc alternatywnego miejsca. Półtora kilometra dalej jest takie wzgórze, które dominuje nad Paryżem. Nazywa Issy-les-Moulineaux i jest tam piękny park. Na pół roku przed śmiercią ks. Popiełuszki, ten park został nazwany parkiem im. Jana Pawła II , na pamiątkę Jego wizyty. Wystąpiłem więc do tamtejszego lokalnego samorządu, żeby alejkę rozdzielającą ten park nazwać pasażem ks. Jerzego Popiełuszki. Co mnie bardzo ucieszyło merostwo dzielnicy zgodziło się na to. Tak więc w Parku JP II była już aleja ks. Popiełuszki, wzdłuż której rosną piękne stare lipy. A za tym parkiem jakieś 100 metrów jest też ulica księdza Derry, był on takim drugim Popiełuszko, tylko francuskim.

Prawda jest też taka, że wziąłem na siebie wszystkie koszty. Nie zbierałem żadnych składek, żeby mi nie mówiono, że ktoś coś tam dał, a teraz ma pretensje. Powiedziałem przyjaciołom francuskim, że ja będę fundatorem, ale że pomnik będzie ich dziełem. ...

Na kilka miesięcy przed otwarciem pomnika, rozesłałem ok. 12 tysięcy zaproszeń. Powiadomiłem prasę, radio, telewizję itd. Oczywiście spotkało się to ze sporym poruszeniem w Paryżu. Pojawiły się więc prowokacje i oszczerstwa pod moim adresem. Doniesiono Chiracowi, że jestem ubeckim prowokatorem i że powinien mi zablokować to przedsięwzięcie. ...

Pomnik powstaje, Pan zaprasza, pamiętam bo jest spektakularne wydarzenie, setki osób z Polski. ... Na 3 dni z hotelem, z transportem. Plus na swój koszt zaprosiłem cały zespół Śląski, stuosobowy w pełnym składzie. ...

Biskup Favrau wita Rodziców ks. Popiełuszki

O tym geście to jeszcze dodam, że upewniła mnie, że ma on znaczenie Mama księdza. Na otwarcie pomnika oczywiście zaprosiłem rodziców księdza. ... Rodzice zamieszkali u mnie w domu, nie w hotelu tylko u mnie w domu. Był i Józef i Ojciec również jeszcze wtedy był, i Stasio też, najmłodszy brat księdza. Kiedy odpoczywali po podróży mama księdza Jerzego opowiedziała mi taką historię: „Panie Andrzeju, wie Pan, że mego syna często do Białegostoku wzywano na przesłuchania. Kiedyś wrócił i mówi - Mamo, ty wiesz o coś pytał przesłuchujący mnie kapitan, a jak mu nie odpowiedziałem to krzyknął czemu wy Popiełuszko, tak te ręce do siebie przeciskacie? I Matka pokazuje ten gest, ten który ja chyba oczami jakimiś Ducha Świętego zobaczyłem i utrwaliłem w pomniku. I wie pan co mój syn odpowiedział? I znowu ten gest pokazała „Bo ja bym chciał cały świat do serca przytulić”. Wtedy już byłem pewny, że ten gest ma ogromne znaczenie i nie jest moim wymysłem. ...

Pomnik cały był otoczony zespołem „Śląsk”. Zamówiłem też Msze dziękczynne. Nieopodal jest kościół św. Mikołaja, gdzie miała się odbyć Msza z koncelebrą biskupa Paryża. Wynająłem też hotele i bilety na samolot kupiłem dla księdza Prymasa, bo powiedział, że będzie, dla biskupa Miziołka też powiedział, że będzie. Wszystko było przygotowane. Potem zadzwonił do mnie Miziołek, że go powstrzymano przed wyjazdem, ja się nie boję tego powiedzieć, zabronił mu tego prymas Glemp, choć na początku mnie popierał - to dziwne. ... Wysłano wiadomość, że prymas, ani nikt z polskich księży nie będzie mógł wziąć udziału w odsłonięciu pomnika ks. Jerzego. To prawda jest. Mam ten tekst, ale schowałem go bardzo głęboko, jak pokazałbym to był by bardzo wielkie konsekwencje. ...

Ale jeszcze powiem dalej, bo jestem człowiekiem prawdy. Właśnie ten Ksiądz Rektor pod groźbą konsekwencji z włączeniem, a chyba nawet ekskomuniki, zakazał wszystkim polskim księżom pracującym we Francji udziału w uroczystości. A wszyscy byli zaproszeni i wszyscy potwierdzili, że będą. Potwierdzili, bo tam przecież jeszcze trzeba było Komunię potem rozdawać. No niestety - ani jeden nie przyszedł. Przepraszali potem po cichu - „Panie Andrzeju, niech Pan nie mówi, że ja Panu powiedziałem, bo wylecę. Dostaliśmy zakaz absolutny”!!! ...

Poradziłem sobie w ten sposób, że księży i pielgrzymów z Polski zaprosiłem do kościoła „La Madeleine” św. Magdaleny. To był Francuski kościół, jednak były tam pogrzeby Mickiewicza, Chopina i wielu innych emigrantów polskich. Tam zgodzono się bez żadnych warunków. Pytano nas tylko z niedowierzaniem, a co to nie macie swoich kościołów tutaj? Zawstydzony odpowiedziałem, że to taka nasza tradycja, że Chopin itd. Ale rektor tego kościoła dobrze wiedział o co chodzi. Odprawiono więc tam mszę dziękczynną, w której koncelebrowało tylko dwóch księży z Polski. Ksiądz Maj, który jest moim przyjacielem i ksiądz Sikorski. Ksiądz Maj przyjechał wbrew zakazowi, a ksiądz Sikorski zastosował fortel, mianowicie zorganizował pielgrzymkę do Lourdes, gdzie nie pojechał i niby przypadkowo zmienili trasę na Paryż. ...''

W 38 rocznicę porwania ks. Jerzego uroczysta msza św. w Paryżu

Pomnik bł. ks. Jerzego Popiełuszki i jego fundator

Pomnik ks. Jerzego Popiełuszki i alejka jego imienia znajdują się przy Parku św. Jana Pawła II w Issy-les-Moulineaux, w pobliżu Seminarium Polskiego w Paryżu.

Alejka ks. Jerzego Popieluszki

W 38. rocznicę męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki, 19 października 2022 roku w Paryżu w kościele św. Józefa Narodów odbyła się uroczysta msza, celebrowana przez ks. Jérémi Bono, w asyście księdza Prałata Krystiana Gawrona.