Lionel Crabb ("Buster") ur. 1909 - zm. 1956(?) płetwonurek Royal Navy, współpracownik MI6, bohater z czasów II wojny światowej, odznaczony Medalem Jerzego i Orderem Imperium Brytyjskiego
Zaginął w kwietniu 1956 r. podczas zleconej przez brytyjskie służby specjalne podwodnej misji szpiegowskiej wokół okrętu Ordzhonikidze, który w eskorcie dwóch innych przywiózł z wizytą do Wielkiej Brytanii przywódców ZSRS - Chruszczowa i Bułganina. Rok wcześniej (10.1955 r.) z sukcesami przeprowadził misję wokół sowieckiego okrętu Swierdłow, który przybył z wizytą do Portsmouth.
Crabb od 1942 roku służył na Gibraltarze jako saper zajmujący się rozbrajaniem ładunków wybuchowych zakładanych przez włoskich płetwonurków* na cumujących tam jednostkach; następnie w zespole zwalczającym wrogich płetwonurków. W lipcu 1943 r. był nurkiem badającym wrak Liberatora Naczelnego Wodza gen. Wł. Sikorskiego**; następnie przeniesiony do Włoch, gdzie rozminowywał porty w Livorno i Wenecji. Po wojnie służył na terenie brytyjskiej Palestyny, gdzie jego przeciwnikiem była terrorystyczna organizacja Irgun Cwai Leumi. Zdemobilizowany w 1947.
Z misji szpiegowskiej wokół okrętu Ordzhonikidze (19.04.1956) już nie powrócił. Ponad tydzień później Brytyjczycy poinformowali o zaginięciu nurka "testującego nowy sprzęt" w zatoce Stokes niedaleko Portsmouth. Sowieci z kolei złożyli notę protestacyjną, w związku ze stwierdzoną obecnością płetwonurka w pobliżu swoich okrętów. Premier Anthony Eden przeprosił. Szef MI6 został zmuszony do rezygnacji, a jego miejsce zajął szef MI5 (auć!).
9 czerwca 1957 w zatoce Chichester wyłowiono ubrane w strój płetwonurka Royal Navy ciało bez głowy i rąk. Była żona Crabba nie rozpoznała ciała męża (nie była pewna), zrobiła to jego ostatnia tzw. partnerka oraz jego przyjaciel-nurek Sydney Knowles. Uznano więc, że to zwłoki zaginionego Lionela "Bustera" Crabba.
Powstało kilka teorii nt. jego śmierci/zaginięcia:
-zginął ponieważ dostał się w zasięg śrub okrętowych
-Knowels, który miał rozpoznać ciało twierdził później, że został do tego zmuszony przez MI5, podczas gdy był pewnien, że to nie są zwłoki Crabba. Za śmierć miało według niego odpowiadać MI5 podejrzewające Crabba o chęć przejścia na stronę Sowietów (miał się kontaktować z prosowieckimi grupami)
-zabicie przez sowieckiego snajpera, zabicie przez sowieckiego nurka, pochwycenie przez Rosjan
-przejście na stronę ZSRS i służba dla nich
i inne.
Ach i jeszcze w 2007 jakiś Rosjanin ogłosił, że to on zabił porzecinając gardło w trakcie podwodnej walki - miał przyłapać Lionela Crabba gdy ten zakładał minę na sowieckim okręcie cumującym w brytyjskim porcie.
***
*O tym fragmencie życia Crabba opowiada film "The Silent Enemy" (1958), gdzie w jego rolę wcielił się Laurence Harvey.
**UKTV History "Infamous Assassinations", episode "General Sikorski" aired 2 April 2008 (za: en.wiki.)
http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1495334/Buster-Crabb-was-joined-by-Navy-in-banned-spying-missions-on-Soviet-cruiser.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Lionel_Crabb
http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/SScrabb.htm
http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1569616/I-killed-Buster-Crabb-says-Russian-diver.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Lionel_Crabb
http://www.bbc.co.uk/insideout/south/series11/index_mobile_phones_bugging.shtml
Inne tematy w dziale Kultura
