Zamek w Otmuchowie swoją monumentalnością wywiera olbrzymie wrażenie. Obecny stan zamku to tylko jego część, bo prawie połowę z tej budowli zlikwidowano na początku XIX wieku. Jednakże jego architektoniczna bryła inspirowała zapewne powstawanie dziwnych niesamowitych historii, a jedną z nich, najbardziej znaną, jest legenda o pewnym rycerzu i sokole. Otóż rycerz Henryk zakochał się w pięknej Emmie z Nysy. Owa kobieta była baronową, a Henryk tylko ubogim kasztelanem na zamku a jedynym jego towarzyszem był sokół. Wszelkie marzenia o ożenku były z powodu różnić majątkowych i stanowych nierealne. Pewnego dnia pojawiła się koło zamku w Otmuchowie piękna Emma razem z drużyną myśliwych. Zażądała od kasztelana przygotowanie wieczerzy, lecz on nie miał nic do jedzenia. Rozpacz przed gniewem ukochanej pchnęła go do dziwnego czynu. Kasztelan sporządził posiłek z sokoła, jedynego przyjaciela w samotnym żywocie na zamku. Gdy Emma dowiedziała się o tej ofierze rozbudziło się jej serce, zrozumiała, że prawdziwa miłość objawia się przez ofiarowanie tego co najcenniejsze. W tym przypadku był to sokół – przyjaciel samotnego rycerza. Dzięki tej rozbudzającej miłość w sercu ofierze rycerz Henryk poślubił piękną Emmę. Żyli oni długo i szczęśliwie.
Legenda ta nie jest samoistnym tworem otmuchowskim. Rozpowszechniano ją w piśmiennictwie w XIX wieku, ale jej motyw pochodzi ze słynnego opowiadania „Sokół” , z „Dekameronu” Boccaccia (XIV w.). Być może w XIX wieku, bo wtenczas pojawiła się ta legenda, zależało komuś, aby do tej monumentalnej zamkowej budowli dopisać jakaś niesamowitą historię, tak aby mroczne dzieje zamku czymś ozdobić i w ten sposób przyciągnąć uwagę.
Dzieje zamku są mniej romantyczne, a nawet tragiczne. Na przestrzeni dziejów był wielokrotnie niszczony i przebudowywany.
Średniowieczne dzieje zamku są mało znane, jest pewne, że jego historia sięga XII wieku. O jego istnieniu jako kasztelanii dowiadujemy się z bulli papieskiej z 1155 roku, która zatwierdziła dobra kościelne i wymieniła kasztelanię w Otmuchowie. Również inne dokumenty kościelne, jeden z 1245 roku, a drugi z 1261 roku, wymieniają zamek otmuchowski. O istnieniu zamku w średniowieczu wiemy też z RocznikówJana Długosza, który pod rokiem 1241 podaje wiadomość o pobycie Mongołów pod zamkiem.
Zamek ten miał znaczenie obronne, swego czasu stał się miejscem schronienia biskupa Tomasza II w czasie konfliktów zbrojnych z księciem Henrykiem IV. Wiadomo, że zamek odbudowano w 1295 roku.
Od początku XIV wieku zamek odgrywał rolę skarbca kościelnego biskupstwa wrocławskiego i rezydencji biskupiej. W XIV wieku przebudowano go z polecenia biskupa wrocławskiego Przecława z Pogorzeli.
W 1430 roku dowódca zamku Mikołaj von Alzenau oddał husytom zamek i zapłacił pieniądze za swobodne jego opuszczenia przez załogę. Tenże tchórzliwy czyn owego dowódcy zamku uznano za zdradę. Został on schwytany i ukarany ścięciem głowy. Zamek wykupiła z rąk husytów kapituła otmuchowska za dużą kwotę, bo 110 kup groszy czeskich. Spory o zamek trwały przez następne lata, a husyci ponownie go zdobyli i to pod wodzą słynnego Hinko Kruszyny z Lichtenbergu, któremu biskup wrocławski Konrad musiał w 1444 roku zapłacić okup wysokości 2000 węgierskich guldenów.
W latach 1484-1485 biskup wrocławski Jan Roth dokonał przebudowy zamku. W czasach nowożytnych, w okresie rządów biskupa wrocławskiego Andrzeja Jenina (1585-1596) przeprowadzono gruntowniejszą jego przebudowę nadając mu rezydencjonalny charakter, wzbogacony elementami sztuki renesansu.
W czasie działań wojny trzydziestoletniej (1618-1648), w roku 1646, zamek został w roku 1646 zniszczony.
Biskupi wrocławscy doceniali charakter obronny zamku i przystąpili ponownie do jego odbudowy. Rozpoczął to biskup Karol Ferdynand Waza , a kontynuował biskup Franciszek Ludwik von Neuburg. Z jego inicjatywy wybudowano też tzw. Dolny Zamek z ogrodami i założeniami parkowymi.
Jego następca, biskup Filip Ludwik von Sinzendorf przeprowadził ostatnią przebudowę zamku a dotyczyła ona schodów. Zbudowano specjalne schody tzw. ośle (zwane też końskimi schodami, lecz nazwa „ośle schody” są nazwą historyczną pochodzącą ze źródeł pisanych). Po nich przemieszczał się tenże biskup w lektyce zaprzężonej w osły, gdyż był on częściowo sparaliżowany. Wskutek sekularyzacji w 1810 roku z nakazu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III zamek przestał być biskupią własnością i rezydencją. Przekazano go darze, w dowód zasług, baronowi Wilhelmowi von Humboldt (1767-1835), zasłużonemu politykowi, ministrowi i uczonemu. Humboldt nakazał zburzyć skrzydło północno-zachodnie budowli.W ten sposób zamek zmniejszył swoją przestrzeń prawie o połowę i w tej postaci przetrwał do czasów teraźniejszych.Ostatni właściciel zamku, Bernard von Humboldt, przekazał go miastu w 1928 roku.
Obecnie zamek w Otmuchowie jest ośrodkiem hotelowo-wypoczynkowym.
napisał Marek Sikorski
Opracowano na podstawie książki:
Marek Sikorski, Otmuchów w kręgu zabytków i historii, Wyd. Sativa Studio 2011, s. 13-17.
Na temat Otmuchowa zob. strony internetowe:
www.otmuchow-zabytki.blog.pl
www.ottmachau-geschichte-kunstwerke.blog.pl
www.otmuchow-przewodnik.blogspot.com
www.ottmachau-stadtfuehrer.blogspot.com
Na temat autora zob. strony internetowe:
www.marek-sikorski-autor.blog.pl
www.mareksikorskiksiazki.blogspot.com
Zajmuję się mitem walki ze smokami, w tym naszym smokiem wawelskim. Na ten temat napisałem książkę pt. "Smok wawelski w kręgu mitu i historii". Wydałem też książkę pt. "Smoki i smokobójstwo" , "Na tropach smoka wawelskiego" oraz "Rozważania o chwalebnym smokobójstwie". Ostatnio wydałem zbiór opowiadań pt. "Zgubny urok".
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
