Sprawa polska w przededniu wybuchu Powstania Warszawskiego stanęła w rozpaczliwym położeniu. Wybuch zrywu okazał się krokiem naprzód. Prosto w przepaść. Do sytuacji kiedy szaleńcza decyzja wojskowa jest jedyną szansą uratowania niepodległości doprowadziła seria rażąco błędnych decyzji politycznych.
Realpolitik nakazywała porozumieć się ze Stalinem nawet z pozycji przegranej. Oto główne powody:
1. Stalin uważał komunistyczny rząd w Polsce za ostateczność, wieczny punkt zapalny. Potwierdza to raport Majskiego z 1944
2. Stalin był starszy od FDR. Nie tak schorowany ale dużo pił, palił, zle sie odzywial i unikał ruchu. Nie byłoby sensacją gdyby zmarł dużo wcześniej niż 1953
3. Kresy były stracone ale Lwów i Wilno mogły być przedmiotem negocjacji. Stalin nie miał sentymentów ani wobec Litwinów ani Ukraińców.
4. Do 1948 roku kraj działał normalnie w wielu dziedzinach (handel, drobna przedsiębiorczość). Nawet przy częściowo niepodległym państwie można się było na stalinizm przygotować. Może wyciągnąć lekcje z przedwojennych porażek i działać wspólnie z Czechosłowacją.
5. Teatralne wyjście do kąta nic nie dawało. Instalowało w Polsce rząd najgorszego sortu, zostawiało sprawę granic poza polskim wpływem, zostawiało państwo podziemne na łasce komunistów.
Polski rząd na uchodźstwie opierał się głównie o wojsko, z mózgami wypranymi przez sanacyjną propagandę guzikami od płaszcza. Gwarantem granic miała być Wielka Brytania, supermocarstwo w chwili zawarcia sojuszu; bankrut i paprotka na stole negocjacyjnym mocarstw w chwili wykonania gwarancji. Planem B była wojna domowa w Polsce i WW3 zakończona defiladą na Placu Czerwonym otwartą przed Andersa na białym koniu. Już wtedy były to mrzonki w umysłach garstki wojskowych.
Szkoda, bo stawka była wysoka. Zawsze można było przegrać i zostałby PRL z niezniszczoną Warszawą. Ale można też było wyszarpać Lwów i Wilno, wywalczyć częściową niezależność modelu fińskiego lub nawet austriacki stół obrotowy w sprzyjających okolicznościach
Oczywiście jest też sprawa Katynia. Tylko kto przy zdrowych zmysłach szuka sprawiedliwości w trakcie trwania wojny?
Inne tematy w dziale Kultura
