Reżyser Krzysztof Zanussi nie ma dobrego zdania o przedstawicielach nauk humanistycznych. Z całkiem sensownego powodu, środowisko, którym wyniki ocenia się uznaniowo ma naturalną skłonność do układów i wzajemnych adoracji. Niestety Zanussi wylał dziecko z kąpielą, skutkiem czego 30 lat dochodził do wniosków, które lektura humanistyki daje po tygodniu czytania.
Pozytywni bohaterowie filmów Zanussiego ciągle uciekają od przeciwności. Osią tej postawy są postacie chodzącego nieszczęścia, najczęściej odgrywanego przez Maję Komorowską. Znane z historii Polski teatralne gesty co mają obudzić sumienie świata.
No to lecimy:
1969 Struktura kryształu. Ucieczka zdolnego naukowca na głuchą prowincję jako odpowiedź na łokciowanie środowiska akademickiego
1971 Za ścianą, ten sam problem tylko samobójstwo jako rozwiązanie. Tu pojawia się Zbigniew Zapasiewicz, który już zawsze będzie u Zanussiego docentem. Śliskim cynikiem, karierowiczem. Rola spłycona do maski, żandarma dziń dybry albo smerfa Ważniaka. Zapasiewicz zostaje sklejony z docentem jak Gajos z Kosem
1972 Iluminacja. Jak nauka nie odpowiada na wszystkie pytania to nalezy ja rzucić i uciec w mistycyzm.
1975 Bilans kwartalny. Noszenie krzyża jako recepta na kryzys w małżeństwie.
1976 Barwy ochronne. Tu nawet nie ma gdzie uciec, humaniści więc mierni, nie stać ich nawet na teatralne gesty moralnego wywyższania się.
1980 Constans. Bezsensowny bunt przeciwko wszystkiemu
1981 Z dalekiego kraju. Ludowa religijność prostakow jako ucieczka przez system autorytarnym
1984 Rok spokojnego słońca. Tu jest troche juz lepiej choć biedny Zapasiewicz nie ma roli docenta ale i tak wypada jak docent. Opieka nad matką jest wymówką szansy dla szczęścia
1997 Dusza śpiewa. Dopiero tutaj, prawie 40 lat od swoich pierwszych kroków filmowych Zanussi dochodzi do tego co wszyscy wiedzą. Ustami Kazimierza Korda mówi, że w życiu dochodzą do czegoś tylko ci ktorzy staraja sie wykorzystac kazda szanse bo można mieć asa i można to życie przegrać
Każdy ze świecznika powie to samo, że gdzieś na swojej drodze przytrafiła się porażka i ten wielki sukces, który przyszedł później jest rezultatem przepracowania tej porażki. Gdyby jak inni bohaterowie Zanussiego uciec od problemu, nikt by o tych ludziach ze świecznika nie usłyszał bo by ich tam nie było.
Inne tematy w dziale Kultura
