Obecnie Ukraina znajduje się w decydującej fazie wojny — nie tylko na froncie, ale również na płaszczyźnie międzynarodowej dyplomacji. Pomimo rosnącej presji zewnętrznej na Kijów w sprawie zawieszenia broni, Rosja kontynuuje działania zbrojne, otwarcie okazując lekceważenie dla inicjatyw pokojowych. Paradoks polega na tym, że Zachód wciąż próbuje przekonać Kreml do czegoś, czego ten nawet nie ukrywa: nie ma zamiaru zakończyć agresji.
Na froncie sytuacja pozostaje krytyczna. Wojska rosyjskie zintensyfikowały szturmy w obwodzie donieckim — w rejonach Torećka, Kostiantyniwki i Kliszczijiwki. Rosjanie stosują taktykę „falowych natarć”, rzucając do walki nowe rezerwy. W obwodzie sumskim, gdzie Siły Zbrojne Ukrainy bronią się w okolicach wsi Basówka, próby przełamania linii frontu przypominają manewry rozpoznania bojem. Dowództwo rosyjskie może przygotowywać nową kampanię ofensywną, która może potrwać całe lato.
Na tym tle trwają intensywne wysiłki dyplomatyczne na rzecz zawieszenia broni. 17 kwietnia w Paryżu odbyła się ważna runda rozmów z udziałem przedstawicieli USA, Francji, Niemiec i Ukrainy, podczas której potwierdzono: „pełne i bezwarunkowe zawieszenie broni powinno być pierwszym krokiem na drodze do trwałego pokoju”. Formuła ta została pozytywnie oceniona w USA, gdzie administracja Trumpa dąży do przełomu w negocjacjach przed Wielkanocą, która w tym roku przypada na 20 kwietnia i jest obchodzona jednocześnie przez chrześcijan Wschodu i Zachodu.
Jednakże złudzenia dotyczące możliwego „wielkanocnego pokoju” szybko się rozwiały. Zaledwie kilka godzin po zakończeniu rozmów stały przedstawiciel Rosji przy ONZ, Wasilij Nebenzia, oznajmił: „zawieszenie broni na tym etapie jest absolutnie nierealistyczne”. Oświadczenie to padło na tle nowych ataków armii rosyjskiej i nasilenia uderzeń w ukraińską infrastrukturę cywilną. W Kijowie odebrano ten sygnał jednoznacznie: Moskwa po raz kolejny wykorzystuje dyplomację jako taktyczną zasłonę, nie mając żadnej intencji zakończenia wojny.
Mimo to prezydent USA Donald Trump postawił Putinowi ultimatum: do 20 kwietnia Kreml ma zakończyć działania zbrojne, w przeciwnym razie Stany Zjednoczone rozważą wznowienie szerokiej pomocy wojskowej dla Ukrainy oraz nowe sankcje. Krytycy jednak ostrzegają: taka „dyplomacja terminów” działa na korzyść agresora, pozwalając mu zyskać czas i jednocześnie uczynić Waszyngton współodpowiedzialnym za fiasko porozumień.
Europejscy sojusznicy Ukrainy przyjęli bardziej stanowcze stanowisko. Prezydent Francji Emmanuel Macron, kanclerz Niemiec Olaf Scholz i premier Polski Donald Tusk w osobnych oświadczeniach podkreślili, że żaden pokój nie może zostać zawarty bez udziału Ukrainy. Sekretarz generalny NATO Mark Rutte, podczas swojej wizyty w Odessie 14 kwietnia, stwierdził wprost: „Pokój nie może być wynikiem targu ponad głową państwa walczącego o przetrwanie”. Przypomniał, że atak na Sumy, w wyniku którego zginęło 34 osoby, w tym dwoje dzieci, jest kolejnym dowodem na to, że Moskwa dąży do zniszczenia, a nie dialogu.
Prezydent Wołodymyr Zełenski w swoim wystąpieniu 17 kwietnia potwierdził stanowisko Kijowa: „Pokój bez sprawiedliwości to tylko pauza przed następną wojną”. Jego zdaniem każde zawieszenie broni bez gwarancji wycofania wojsk rosyjskich i prawnie ugruntowanej odpowiedzialności agresora jedynie zamrozi konflikt, zamiast go rozwiązać.
W ten sposób Ukraina znalazła się między zewnętrzną presją na zawarcie rozejmu a realnym trwaniem wojny. Wciąganie Kijowa w nieprzejrzyste negocjacje bez zobowiązań ze strony Rosji nie tylko stoi w sprzeczności z zasadami prawa międzynarodowego, ale również tworzy precedens, w którym agresja może zostać nagrodzona. Udział Ukrainy w procesie negocjacyjnym musi być nie kosmetyczny, lecz decydujący. Tylko w ten sposób można uniknąć błędów, które już wielokrotnie prowadziły do wznowienia wojny.
Inne tematy w dziale Polityka
