Młodzi Socjaliści odpowiadają na "Pakt dla Kultury"

"Młodzi Socjaliści sprzeciwiają się definiowaniu kultury i twórczości jako domeny wąskich grup zawodowych i społecznych. Opowiadamy się za egalitarnym rozumieniem kultury jako całokształtu społecznej działalności ludzi i jej rezultatów, dostępnego każdemu człowiekowi i nie podlegającego sztywnemu wartościowaniu.

Ponadto, mając w pamięci „Raport o finansowaniu kultury” przedstawiony na Kongresie Kultury Polskiej przez Jerzego Hausnera oraz świadomość tego, że kieruje on opracowaniem wymienionej w Pakcie dla Kultury strategii rozwoju kapitału społecznego, wyrażamy obawę przed kolejną próbą komercjalizacji działań kulturalnych, uznania ich za subsydiarne wobec rozwoju gospodarczego i zawężenia rozumienia twórczości i kultury do tzw. przemysłów kreatywnych.

Zgadzamy się z większą częścią diagnozy kapitału społecznego społeczeństwa polskiego zawartą w Pakcie dla Kultury. Podzielamy opinię o niskim poziomie zaufania do instytucji państwa, braku społecznej komunikacji, współpracy i działania dla dobra wspólnego, niskim poziomie debaty publicznej oraz marginalizowaniu problematyki kultury w polityce państwowej.

Jednocześnie obawiamy się stwierdzenia o prostej zależności między życiem kulturalnym i gospodarczym, które prowadzi do uznania kultury za służebną wobec ekonomii. Kultura i twórczość powinny być wartościami autonomicznymi, a nie „środkami wspomagającymi” dla rozwoju ekonomicznego.

Postulaty:

1. Sprzeciwiamy się, obecnej w treści Paktu, tendencji do zrównywania znaczenia publicznych i społecznych inicjatyw kulturalnych i artystycznych, służących dobru wspólnemu, oraz inicjatyw komercyjnych, służących prywatnemu zyskowi. Odnosimy się sceptycznie do strukturalnej reorganizacji instytucji kultury na wzór przedsiębiorstw prywatnych (m.in. tworzenia rad powierniczych), ponieważ uważamy, że funkcjonowaniem tych podmiotów nie powinna rządzić logika rynku.

2. Nie zgadzamy się na zwiększanie wpływu przedsiębiorstw na decydowanie o kształcie kultury, a w szczególności na tworzenie przez państwo mechanizmów, które to ułatwiają [takich jak przekazywanie na kulturę 1% podatku od dochodów z działalności gospodarczej (CIT)].Sądzimy, że instytucje państwowe i społeczne lepiej znają potrzeby ośrodków kultury i są bardziej kompetentne w rozdzielaniu środków i dotacji na ich rzecz.

3. Opowiadamy się za jak najszybszą digitalizacją dóbr kultury i dziedzictwa narodowego oraz uwzględnieniem naglącej potrzeby zapewnienia powszechnego dostępu do kultury w tworzeniu i nowelizacji prawa autorskiego.

4. Uznajemy za niezbędne inwestycje w infrastrukturę kulturalną oraz zwiększenie budżetowych wydatków na kulturę do poziomu 1%. Zgadzamy się z potrzebą podjęcia odpowiedzialności za publiczne instytucje kultury przez państwo, która przejawiać się będzie we współokreślaniu misji i finansowaniu jej realizacji, przy jednoczesnym zagwarantowaniu autonomii programowej i twórczej.

5. Jesteśmy za stworzeniem całościowego systemu edukacji kulturalnej dla dzieci, młodzieży, osób dorosłych i dojrzałych, uwzględniającego potrzeby kulturalne przede wszystkim mniejszości narodowych, religijnych i seksualnych."