PO CO NAM PRAWA CZŁOWIEKA? cd.

16 grudnia

"W amerykańskiej Deklaracji Niepodległości czytamy, że człowiek ma prawo do zabiegania o swoje szczęście, nie mówi ona jednak, że człowiek ma prawo do szczęścia. My jednak zdajemy się absurdalnie wierzyć, że właśnie prawo do szczęścia nam przysługuje i wszystkie nasze pretensje do świata możemy wydedukować z abstrakcyjnych praw człowieka. Jest to ideologia łatwa, która kodyfikuje i uświęca wszystkie nasze możliwe i niemożliwe marzenia.

Skoro, jak mówił Kant, nic całkiem prostego nie da się wykroić z tak krzywego drewna jak to, z jakiego człowiek został wycięty, restrykcje prawne, zakazy i nakazy, groźby i kary są nam nieodzowne zawsze i wszędzie. Różne takie restrykcje i uprawnienia, które można wyprowadzić z listy praw człowieka, są potrzebne i zazwyczaj są obecne w prawodawstwie krajów cywilizowanych: dobre jest domniemanie niewinności w procesie karnym, dobre jest, że przy zawieraniu małżeństwa potrzebna jest zgoda obu stron, że sądy powinny być niezależne, że nie powinno być dyskryminacji ze względu na religię, rasę, płeć itd.

Wszystkie te i liczne inne reguły chronią jednostki przed przemocą państwa, Kościołów lub nawet obyczajów. Wszystkie te zakazy i nakazy obecne w prawie nie muszą jednak, a nawet nie powinny być uprawomocnione w ten sposób, że wynikają one jakby z praw człowieka. Prawa, wcześniej cytowane, z dopełnień do konstytucji amerykańskiej, które ustanawiają wolność religijną, świeckie państwo, swobodę słowa oraz zakaz niewolnictw, są dobre właśnie jako restrykcje prawne - filozofowie mogą rozmyślać oczywiście nad ich teoretycznymi podstawami, ale legislacja jest lepsza i jaśniejsza, gdy jest wolna od filozoficznych czy teologicznych doktryn, takich właśnie jak uniwersalne prawa człowieka. "Kongres nie będzie zakazywał praktykowania żadnej religii": dosyć. - Leszek Kołakowski cdn.