Technologie, Nauka
Idea na rynku
W idei profuturo: ustawy Senatu US o wspieraniu rozwoju narodowych kompetencji kosmicznych poprzez realizację budowy międzyorbitalnych "Ziemia - Księżyc" kosmolotów transportowych cargo z napędem jonowym oraz projektów misji bezzałogowych eksportu maszyn i robotów na Księżyc wraz z metodą zdalnej koordynacji ich pracy na nim w ramach amerykańskiego systemu telemechaniki i telepracy kosmicznej, finansowanych metodą funduszy społecznościowych (crowdfunding).
Notka, podobnie jak poprzednia, ułożona jest w oparciu o rakietę Falcon 9 i możliwości zamówienia dostaw na orbitę LEO środków technicznych o masie 20 ton.
*
Poglądową ideą w tym ułożeniu jest ilustracja pojazdu kosmicznego w misji amerykańskich astronautów na Księżyc (link):
*
W tej idei szkic:
Wirtualny, eksperymentalny, międzyorbitalny "LEO-LLO", bezzałogowy kosmolot towarowy cargo:
1. Wymagający rozwoju techniki - obecnie brak składników na rynku (parametry: silnik jonowy, panele PV).
Ilustracja ChatGPT: Kosmolot z napędem jonowym.
- Trzy odrębne silniki jonowe, każdy silniki jonowy:
- o mocy 100 kW, sprawność silnika jonowego 70%.
- wraz z stosownym podukładem zbiornika z ksenonem łączne rozmiary: 5 m średnicy i 8 m długość,
- łączna, maksymalna, masa układu silnika i zbiornika z nośnikiem masy ("paliwo") 20 ton, lub zbiornik osobno o maksymalnej masie 20 ton wraz z nośnikiem masy, np. ksenonem.
- impuls właściwy ok. 13000 s //ChatGPT wskazuje stosowane silniki mające mniej, niż połowa tej wielkości//
- Nośnik wyrzucanej masy, np. ksenon (jony ksenonu).
- Panele PV (fotowoltaiczne):
- powierzchnia 500 m2,
- sprawność 60% /obecnie ChatGPT wskazuje o sprawność 20%/
- moc: 1350 W/m2x 0,60 x 500 m2 = 405 kW.
- Z przodu dołączony układ kontenera z ładunkiem (20 ton) wraz z lądownikiem (20 ton) i jego paliwem (20 ton) o łącznej maksymalnej masie 60 ton.
- W środku kosmolotu magazyn energii elektrycznej i inne niezbędne podkłady.
2. Wymagający rozwoju techniki - w oparciu o stosowane rozwiązania dostępne na rynku:
- Kosmolot towarowy cargo z trzema napędami jonowym.
- Ilość silników jonowych 15 (3 x 5): Każdy z trzech napędów jonowych wyposażony w 5 silników jonowych NEXT (dalszy opis oparty jest na tym modelu), sprawność silnika jonowego 70%.
- Moc: jednego silnika jonowego 6,9 kW, moc razem 15-stu silników jonowych 103,5 kW.
- Panele PV (fotowoltaiczne):
- powierzchnia 750 m2,
- sprawność 20%
- moc: 1350 W/m2 x 0,20 x 750 m2 = 202 kW.
- Moc elektryczna dostępna dla napędu jonowego: 202 kW x 0,70 = 141,75 kW
- Z przodu dołączony układ kontenera z ładunkiem (20 ton) wraz z lądownikiem (20 ton) i jego paliwem (20 ton) o łącznej max. masie 60 ton
- W środku kosmolotu magazyn energii elektrycznej.
- Kosmolot wyposażony w ramie robotyczne.
Rys. Kosmolot z trzema modułami napędowymi, każdy składający się z pięciu silników jonowych NEXT:
*
1. ChatGPT:
Zadanie: Transporter towarowy cargo, jako pojazd kosmiczny bezzałogowy z napędem jonowym, wyposażony jest w 15 silników jonowych NEXT, których sprawność wynosi 70%, oraz w panele PV o powierzchni 750 metrów kwadratowych, których sprawność wynosi 20%. Na orbicie LEO ma masę 100 ton i rusza na orbitę LLO. Po dotarciu na orbitę LLO oddziela się od niego 40 ton i przemieszcza się z powrotem na orbitę LEO. Oblicz: Ile masy paliwa (ksenonu) pojazd potrzebuje na cały manewr? Jaka jest objętość tego paliwa? Oszacuj jak długo będzie trwała cała misją?
Masa ksenonu
Odpowiedź: Aby obliczyć masę ksenonu potrzebną do przeprowadzenia całego manewru (z orbity LEO na orbitę LLO i powrót na orbitę LEO), musimy skorzystać z równania Ciołkowskiego (równanie rakietowe). Wyrażenie to określa relację między zmianą prędkości, impulsu właściwego silników oraz stosunku mas początkowej i końcowej.
1. Dane wyjściowe:
- Impuls właściwy silników NEXT: Isp = 4190 s.
- Ciąg całkowity: 15 silników NEXT (każdy o ciągu 236 mN): Ciąg = 15 × 236 mN = 3540 mN = 3,54 N
- Zmiana prędkości (Delta-v) na trasie LEO-LLO. Z LEO (200 km) na LLO (około 100 km od powierzchni Księżyca): typowy Delta-v wynosi około 4200 m/s (przy założeniu manewru z pośrednim punktem Lagrange L1). Powrót z LLO na LEO: również około 4200 m/s. Łączna Delta-v:
Δvtotal = 2 × 4200 m/s = 8400 m/s.
- Masa początkowa (LEO):
m0 = 100 ton = 100,000 kg.
- Masa końcowa (LLO):
Na LLO oddziela się 40 ton, więc masa powrotna wynosi:
mf = 100,000 kg − 40,000 kg = 60,000 kg
- Prędkość wydechu gazu (ksenonu) obliczamy z impulsu właściwego:
ve = Isp × g0= 4190 s × 9,81 m/s2 = 41,094 m/s
2. Równanie Ciołkowskiego:
Stosunek mas m0/mf: To oznacza, że stosunek mas wynosi 1,227, czyli masa początkowa (wraz z paliwem) jest o około 22,7% większa od masy końcowej (po zużyciu paliwa).
3. Masa paliwa:
Znając stosunek mas m0 / mf, możemy obliczyć masę paliwa:
mpaliwo = m0 − mf = 60,000 kg × (1,227−1) = 60,000 kg × 0,227 = 13,620 kg
Zatem, na cały manewr potrzebne będzie 13,620 kg ksenonu.
4. Objętość ksenonu:
Gęstość ciekłego ksenonu wynosi około ρ = 3,1 g/cm3 (lub 3100 kg/m3). Objętość ksenonu obliczamy jako:
Vksenon = mksenon / ρksenon = 13,620 kg / 3100 kg/m3 ≈ 4,39 m3
Ostateczne wyniki:
- Masa ksenonu potrzebna na manewr: 13,620 kg (13,62 tony).
- Objętość ksenonu: 4,39 m3.
Czas trwania misji:
Aby oszacować czas trwania misji kosmicznego transportera towarowego z napędem jonowym, składającej się z trasy z orbity LEO na orbitę LLO (Low Lunar Orbit) i powrotu, musimy rozważyć kilka parametrów:
Założenia i dane:
1, Silniki jonowe NEXT:
- Liczba silników: 15.
- Impuls właściwy: 4190 sekund.
- Ciąg pojedynczego silnika: 236 mN (miliniutonów).
- Łączny ciąg: 15 × 236 mN = 3540 mN = 3,54 N.
2. Moc paneli fotowoltaicznych:
- Powierzchnia: 750 m².
- Sprawność paneli: 20%.
- Przy sprawności paneli 20%, na LEO średnie nasłonecznienie wynosi około 1361 W/m2 (stała słoneczna), ale uwzględniając straty, szacuje się, że około 30-40% energii dociera do paneli. Przyjmujemy wartość 1361 W/m2. Moc generowana przez panele to: Moc = 750 m2 × 1361W/m2 × 0,20 = 204150W ≈ 204 kW. Przy sprawności silników wynoszącej 70%, dostępna moc dla silników to: 204 kW × 0,70 =142,8 kW ≈ 142 kW. Moc potrzebna dla jednego silnika NEXT to 6,9 kW, stąd mogłoby działać jednocześnie z pełną mocą: 142 kW / 6,9 kW ≈ 20 silników, to więcej niż 15 silników w rozważanym układzie, czyli każdy silnik napędu jonowego ma zapewnioną moc z paneli PV i zapewniony jest ciąg w tej sytuacji wynoszący:
Ciąg = 15 × 236 mN = 3540 mN = 3,54 N.
3. Delta-v (zmiana prędkości) dla misji LEO-LLO:
Dla przelotu z LEO (Low Earth Orbit) na LLO (Low Lunar Orbit) delta-v wynosi około 4,2 km/s w jedną stronę i tyle samo w drugą. Zatem dla całej misji delta-v wynosi około 8,4 km/s.
Masa statku:
- Masa początkowa na LEO: 100 ton (100,000 kg).
- Po dotarciu na LLO masa zmniejsza się do 60 ton (60,000 kg) po oddzieleniu ładunku (40 ton).
Oszacowanie czasu trwania misji:
Równanie Ciągu i Przyspieszenia: Zgodnie z drugą zasadą dynamiki Newtona (F = ma), przyspieszenie statku kosmicznego wynosi: a = F / m, gdzie F to siła ciągu, a m to masa pojazdu.
Faza lotu z LEO na LLO (masa początkowa 100 ton). Początkowe przyspieszenie pojazdu:
a1 = 3,54 N / 100.000 kg = 3,54 x 10-5 m/s2
Aby osiągnąć delta-v = 4,2 km/s (4200 m/s), czas potrzebny wynosi:
t1 = Δv / a1
t1 = 4200 m/s / 3,54 x 10-5 m/s2 ≈ 118644068 s = 1373 dni
Faza lotu z LLO na LEO (masa początkowa 60 ton). Przyspieszenie pojazdu po oddzieleniu 40 ton ładunku:
a2 = 3,54 N / 60.000 kg = 0,575 x 10-4 m/s2
Aby osiągnąć delta-v = 4,2 km/s (4200 m/s), czas potrzebny wynosi:
t2 = Δv / a2
t2 = 4200 m/s / 0,575 x 10-4 m/s2 ≈ 73043478 s = 845,4 dni
Całkowity czas misji to suma czasu przelotu z LEO na LLO i z powrotem:
tcałkowity= t1 + t2 ≈ 1373 dni + 845,4 dni = 2218,4 dni (~6 lat ?!).
-
//
ChatGPT wyliczył, że dla dwóch działających silników jonowych (Ciąg = 2 × 236 mN = 472 mN =0,472 N), czyli o wiele mniejszy ciąg, niż 15-stu silników, całkowity czas misji wynosi: tcałkowity= t1 + t2 ≈ 10,3 dni + 6,18 dni = 16,48 dni. Działanie tylko dwóch silników tak wyliczył:
Zatem czy ChatGPT w przypadku działania 2 silników jonowych wyliczył wartości t1 i t2 tysiąckrotnie pomniejszone?
//
*
2. ChatGPT:
Pytanie: Czy jest możliwe zastosowanie kilku silników jonowych NEXT w tandemie, np. napęd jonowy złożony z 5 silników NEXT, ułożonych jeden w środku i cztery wokoło niego na krzyż?
Odpowiedź: Tak, jest możliwe zastosowanie kilku silników jonowych NEXT w tandemie, np. w konfiguracji z 5 silnikami, gdzie jeden znajduje się w środku, a cztery wokół niego w układzie "krzyżowym". Taka konfiguracja ma kilka zalet i wyzwań, które warto wziąć pod uwagę:
Zalety:
1. Zwiększony ciąg: Każdy silnik jonowy NEXT generuje około 236 mN ciągu. Przy zastosowaniu pięciu silników, łączny ciąg wyniesie:
Fcałkowity = 5 × 236 mN = 1180 mN = 1,18 N
To znacząco zwiększa możliwości napędowe, co pozwala na szybsze transfery orbitalne i przemieszczanie większych mas.
2. Redundancja: W przypadku awarii jednego z silników, pozostałe mogą nadal pracować, co zwiększa niezawodność misji. System taki jest bardziej odporny na uszkodzenia niż pojedynczy silnik.
3. Elastyczność operacyjna: Możliwość kontrolowania poszczególnych silników umożliwia regulację ciągu w zależności od potrzeb misji, np. dla oszczędności paliwa można włączyć tylko część silników.
Wyzwania:
1. Zasilanie: Każdy silnik NEXT wymaga do pracy około 6,9 kW mocy. Zatem dla pięciu silników potrzeba:
Pcałkowite = 5 × 6,9 kW = 34,5 kW
To oznacza, że układ będzie wymagał wydajnego systemu zasilania, takiego jak panele fotowoltaiczne o dużej powierzchni, baterie lub reaktor jądrowy. Panele słoneczne na orbicie LEO o sprawności 20% i potrzebnej mocy będą musiały mieć dużą powierzchnię, aby dostarczyć tę ilość energii.
2. Złożoność inżynieryjna: Konfiguracja z wieloma silnikami wymaga bardziej zaawansowanego systemu zarządzania przepływem ksenonu, aby rozdzielać gaz równomiernie między wszystkie silniki. Dodatkowo, system sterowania i kontrola położenia muszą być zoptymalizowane, aby uwzględnić pracę wielu silników jednocześnie.
3. Rozpraszanie ciepła: Zwiększona liczba silników oznacza większą ilość generowanego ciepła. Na niskiej orbicie okołoziemskiej oraz w przestrzeni międzyorbitalnej pojazd kosmiczny musi posiadać odpowiednie systemy do rozpraszania ciepła, aby nie doszło do przegrzania.
4. Struktura nośna: Umieszczenie pięciu silników wymaga odpowiedniej konstrukcji nośnej, która zapewni stabilność i równomierne rozłożenie sił podczas pracy. Struktura musi być jednocześnie lekka i wytrzymała, aby zminimalizować dodatkową masę, niezbędną do utrzymania silników w odpowiedniej konfiguracji.
Przykłady zastosowań:
- Duże misje transportowe: Takie układy mogą być stosowane w kosmicznych transporterach towarowych lub pojazdach dostarczających duże ładunki między orbitami, np. między LEO a LLO (Low Lunar Orbit).
- Misje dalekosiężne: W misjach międzyplanetarnych, gdzie wymagany jest bardzo wysoki impuls właściwy i długotrwały ciąg, system z wieloma silnikami jonowymi może znacząco skrócić czas podróży.
Wnioski:
Konfiguracja z pięcioma silnikami jonowymi NEXT w układzie "krzyżowym" jest technicznie wykonalna i może przynieść wiele korzyści, szczególnie w misjach wymagających dużej mocy napędowej oraz elastyczności w operacjach. Jednakże wymaga odpowiedniego wsparcia w postaci zasilania, chłodzenia oraz zaawansowanego systemu zarządzania napędem.
*
3. ChatGPT (układ napędu jonowego składający się z 5-ciu silników NEXT):
Pytanie: Złóż w jeden układ napędowy 5 silników NEXT, ułożone jeden w środku i cztery wokoło niego, bez zbiorników z ksenonem. Oszacuj jaka byłaby masa takiego układu, moc, rozmiar, objętość, sprawność, impuls właściwy, ciąg, koszt? Czy takim napędzie wszystkie silniki jonowe razem mogłyby korzysta jednego układu zbiornika z ciekłym ksenonem? Przyjmij średnią międzyorbitalną LEO-LLO: Ile metrów powierzchni musiałyby mieć panele PV o sprawności 0,20%, aby dostarczały potrzebną dla takiego napędu energię elektryczną, jeżeli jego sprawność wynosiłaby 0,70%?
Silniki NEXT to jonowe silniki elektryczne, które bazują na przepływie ksenonu jako gazu roboczego, wykorzystywanego do wytwarzania ciągu za pomocą jonizacji i przyspieszania jonów za pomocą pól elektrycznych. Poniżej podam odpowiednie dane dotyczące układu napędowego składającego się z pięciu silników NEXT:
1. Masa układu napędowego
Pojedynczy silnik NEXT ma masę około 236 kg. Dla pięciu silników łączna masa układu napędowego wynosi: Masa całkowita = 5 × 236 kg = 1180 kg.
2. Moc
Pojedynczy silnik NEXT potrzebuje mocy około 6,9 kW (maksymalna moc). Dla pięciu silników:
Moc całkowita = 5 × 6,9 kW = 34,5 kW
3. Rozmiar i objętość
- Typowy silnik NEXT ma wymiary w przybliżeniu 51 cm średnicy i 41 cm wysokości.
- Dla układu pięciu silników, przy założeniu ułożenia w formacji „krzyżowej” (jeden silnik w środku, cztery wokoło niego), rozmiar układu może wynosić około 1,5 m średnicy.
- Objętość układu (pomijając osprzęt) można oszacować jako: Objętość ≈ 5 × objętość pojedynczego silnika ≈ 5 × (0,25 m3) = 1,25 m3
4. Sprawność
- Sprawność energetyczna silników NEXT wynosi około 70%.
- Zakładamy, że cała energia dostarczona do napędu jest wykorzystana do generowania ciągu z efektywnością 70%.
5. Impuls właściwy
- Impuls właściwy silnika NEXT wynosi 4190 s.
- Impuls właściwy dla układu pięciu silników pozostaje taki sam, ponieważ jest to właściwość pojedynczego silnika.
6. Ciąg
- Pojedynczy silnik NEXT generuje ciąg około 236 mN.
- Dla pięciu silników łączny ciąg wynosi: Ciąg całkowity = 5 × 236 mN = 1180 mN
7. Koszt
- Szacunkowy koszt jednego silnika NEXT wynosi około 20 milionów USD.
- Dla pięciu silników koszt układu wynosi:
Koszt całkowity = 5 × 20 mln USD = 100 mln USD
8. Zbiornik ksenonu
Tak, pięć silników jonowych mogłoby korzystać z jednego centralnego zbiornika ciekłego ksenonu, o ile rozdzielczość przepływu ksenonu do poszczególnych silników jest dobrze zaprojektowana. System dystrybucji musiałby być zoptymalizowany pod kątem równomiernego dostarczania ksenonu.
9. Panele fotowoltaiczne
Zakładając, że silniki mają sprawność 70%, a zapotrzebowanie energetyczne układu wynosi 34,5 kW, to zapotrzebowanie na energię elektryczną wynosi: Zapotrzebowanie = 34,5 kW / 0,70 = 49,29 kW. Przy sprawności paneli fotowoltaicznych wynoszącej 20%, potrzebna moc na jednostkę powierzchni wynosi: Moc na jednostkę powierzchni = 0,20 kW / m2. Zatem powierzchnia paneli potrzebna do dostarczenia 49,29 kW wynosi: Powierzchnia paneli = 49,29 kW / (0,20 kW/m2) = 246,45 m2
Podsumowanie:
- Masa układu napędowego (5 silników jonowych NEXT): 1180 kg
- Moc: 34,5 kW
- Rozmiar: Średnica ok. 1,5 m, objętość 1,25 m3
- Sprawność: 70%
- Impuls właściwy: 4190 s
- Ciąg: 1180 mN
- Koszt: 100 mln USD
- Zapotrzebowanie na panele PV: 246,45 m2
*
4. ChatGPT:
Pytanie: Jaką masę mogą mieć panele PV o powierzchni 750 metrów kwadratowych na orbicie LEO?
Odpowiedź: Na orbicie LEO (Low Earth Orbit) panele fotowoltaiczne są zaprojektowane z myślą o minimalnej masie przy jednoczesnym zachowaniu wytrzymałości i wydajności. Współczesne panele satelitarne używane w przestrzeni kosmicznej mają masę w zakresie od 2 do 5 kg/m², w zależności od technologii i konstrukcji nośnej.
Oszacowanie masy paneli PV o powierzchni 750 m²:
- Dla lekkich paneli kosmicznych o masie 2 kg/m²:
2 kg/m2 x 750 m2 = 1500 kg
- Dla cięższych, bardziej wytrzymałych paneli o masie 5 kg/m²:
5 kg/m2 x 750 m2 = 3750 kg
Szacunkowa masa: 1500 kg – 3750 kg dla paneli o powierzchni 750 m² na orbicie LEO.
Ta masa obejmuje nie tylko same ogniwa fotowoltaiczne, ale również konstrukcje wsporcze, systemy rozkładania oraz elementy zabezpieczające przed warunkami kosmicznymi, takimi jak promieniowanie słoneczne i mikrometeoryty.
*
5. ChatGPT:
Pytanie: Jak impuls właściwy silnika jonowego zależy od jego mocy? Jeżeli silnik jonowy ma impuls właściwy równy 3000 s i moc 5 kW, to jaki miałby impuls właściwy silnik jonowy o mocy 100 kW?
Odpowiedź: Impuls właściwy (Isp) silnika jonowego zależy głównie od prędkości wyrzutu cząstek, a ta z kolei od energii kinetycznej, którą cząstki otrzymują w trakcie procesu przyspieszania. Moc silnika jonowego wpływa na ilość energii dostępnej do przyspieszenia jonów, a zatem na ich prędkość wyrzutu i pośrednio na impuls właściwy.
Przy założeniu, że wszystkie inne parametry (np. masa przepływającego paliwa, napięcie przyspieszające) pozostają stałe, impuls właściwy silnika jonowego można powiązać z mocą przy pomocy zależności od prędkości wyrzutu gazu, ponieważ prędkość wyrzutu ve jest proporcjonalna do pierwiastka kwadratowego z energii kinetycznej, a energia kinetyczna jest proporcjonalna do mocy.
Zatem zależność między impulsem właściwym a mocą jest przybliżona jako:
Isp ∝ P
gdzie P to moc silnika. Na tej podstawie możemy oszacować, jak zmieni się impuls właściwy, gdy moc silnika wzrośnie z 5 kW do 100 kW.
Krok 1: Obliczenie współczynnika zmiany mocy
Stosunek mocy nowego silnika do starego to:
P2 / P1 = 100 kW / 5 kW = 20
Krok 2: Zastosowanie zależności między mocą a impulsem właściwym
Impuls właściwy zależy od pierwiastka kwadratowego z mocy, więc możemy obliczyć nowy impuls właściwy jako:
Odpowiedź:
Silnik jonowy o mocy 100 kW miałby impuls właściwy wynoszący około 13,410 sekund, przy założeniu, że wszystkie inne parametry pozostałyby takie same.
*
6. ChatGPT:
Pytanie: Jak można teoretycznie lub praktycznie zwiększyć ciąg i impuls właściwy silnika jonowego? Co trzeba byłoby zmienić w jego konstrukcji, aby osiągnąć wyższe wartości tych parametrów?
Odpowiedź:
Zwiększenie ciągu i impulsu właściwego w silnikach jonowych (a także innych napędach elektrycznych) jest wyzwaniem technologicznym, ponieważ oba parametry są ściśle związane z projektowaniem silnika oraz fizycznymi ograniczeniami materiałów i dostępnych źródeł energii. Można to jednak osiągnąć teoretycznie i praktycznie, stosując różne metody.
Jak zwiększyć ciąg w silniku jonowym?
1. Zwiększenie prędkości wyrzucanych jonów: Ciąg silnika jonowego zależy od prędkości wyrzutu jonów. Aby zwiększyć prędkość jonów, można:
- Zwiększyć napięcie przyspieszające jony: Większe napięcie przyspieszające (elektrody przyspieszające jony) pozwala na nadanie jonów wyższej prędkości, co zwiększa ich energię kinetyczną i w konsekwencji ciąg. Wiąże się to jednak ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię elektryczną.
- Poprawić wydajność siatki przyspieszającej: Siatki przyspieszające mogą być zoptymalizowane, aby zminimalizować straty energii i zwiększyć efektywność w generowaniu ciągu.
2. Zwiększenie przepływu masy jonów:
- Zwiększenie liczby wyrzucanych jonów na jednostkę czasu: Większy przepływ masy (więcej jonów wyrzucanych w danej chwili) prowadzi do zwiększenia ciągu. Można to osiągnąć, zwiększając natężenie prądu wytwarzającego plazmę, a tym samym zwiększając liczbę jonów dostępnych do przyspieszenia.
- Większe komory generujące plazmę: Większe komory mogą pomieścić więcej plazmy, co prowadzi do wyższego przepływu jonów.
3. Zastosowanie silników wielo-modułowych: W niektórych przypadkach możliwe jest zastosowanie kilku silników jonowych w tandemie, aby sumować ich ciąg. To pozwala na zwiększenie łącznego ciągu pojazdu kosmicznego, choć nadal ogranicza impuls właściwy.
Jak zwiększyć impuls właściwy w silniku jonowym?
1. Zwiększenie prędkości wyrzutu jonów: Wysoki impuls właściwy zależy od prędkości wyrzutu masy (zgodnie z równaniem Ciołkowskiego). Aby zwiększyć prędkość jonów:
- Zwiększenie napięcia przyspieszającego: Wyższe napięcie pozwala na uzyskanie większych prędkości jonów, co zwiększa impuls właściwy, ale przy niższym ciągu.
- Zoptymalizowanie rodzaju używanego gazu: Gazy o wyższej masie atomowej (jak ksenon) są często stosowane ze względu na ich efektywność, ale w teorii gazy o niższej masie atomowej mogłyby dawać wyższe prędkości wyrzutu, co zwiększa impuls właściwy.
2. Zastosowanie bardziej zaawansowanych plazmowych źródeł energii: Możliwe jest zwiększenie efektywności jonizacji oraz optymalizacja źródeł energii używanych do przyspieszania jonów, co pozwala na osiągnięcie wyższych wartości impulsu właściwego przy zachowaniu odpowiedniego zużycia energii.
3. Zmiana gazu roboczego: Wprowadzenie lżejszych gazów (np. argonu lub kryptonu zamiast ksenonu) może teoretycznie zwiększyć impuls właściwy, ponieważ lżejsze gazy mogą być przyspieszane do wyższych prędkości. Trzeba jednak rozważyć koszty związane z efektywnością takiego paliwa oraz trudnościami w jonizacji.
4. Zastosowanie lepszych materiałów do komór jonizacyjnych: Nowoczesne materiały, które są bardziej odporne na erozję i wysokie temperatury, mogą pozwolić na stosowanie wyższych napięć i dłuższe czasy pracy, co pozytywnie wpływa na zwiększenie zarówno ciągu, jak i impulsu właściwego.
Co trzeba zmienić w konstrukcji silnika?
1. Zwiększenie dostępnej mocy: Większa moc dostarczana do silnika jonowego pozwala na generowanie większych ciągów i wyższych prędkości wyrzutu jonów. Aby to osiągnąć:
- Należy zastosować większe lub bardziej efektywne źródła energii, takie jak większe panele słoneczne lub bardziej wydajne reaktory nuklearne (np. reaktory radioizotopowe).
- Wymaga to również zastosowania bardziej efektywnych układów chłodzenia, aby odprowadzać nadmiar ciepła.
2. Lepsza optymalizacja konstrukcji siatki przyspieszającej jony: Optymalizacja rozkładu pól elektrycznych w siatkach przyspieszających pozwoliłaby na efektywniejsze przyspieszanie jonów. Lepsze materiały siatek mogłyby pozwolić na wyższe napięcia i mniejsze zużycie materiału w czasie pracy.
3. Udoskonalenie układu sterowania strumieniem jonów: Poprawa kontroli nad strumieniem jonów i bardziej precyzyjne kierowanie ich wyrzutu mogłoby zwiększyć sprawność i ciąg.
Przykłady praktyczne
- Silniki Hall-effect (które są podobne do silników jonowych) osiągają wyższy ciąg kosztem nieco niższego impulsu właściwego dzięki innym mechanizmom generowania plazmy.
- Silniki NEXT (NASA's Evolutionary Xenon Thruster) to obecnie jedne z najnowocześniejszych silników jonowych, które osiągnęły wysokie wartości impulsu właściwego, ale ciąg pozostaje stosunkowo niski.
Podsumowanie:
Zwiększenie ciągu i impulsu właściwego w silnikach jonowych wymaga innowacji w zakresie projektowania samego napędu, jak również udoskonaleń w źródłach energii, materiałach konstrukcyjnych i optymalizacji procesu przyspieszania jonów.
*
Ilustracja ChatGPT
Blog: "Ułożenia" - sztuka to fizyka bez matematyki. * W przyrodzie są tylko dźwięki i więcej nie ma w naturze muzyki. Talent nie pochodzi z tej Ziemi. * Monter ułożeń niemożliwych [ komentarze ].
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Technologie