Niech język giętki …
Zachęcany przez syna do korzystania z Chata GPT, niniejszym próbuję pokonać ten „dylemat adresata”, zaczynając od określenia solidarnej witalizacji demokracji jako przesłania dla cyklu pięciu zagadnień ujętych w graficznych schematach. Po ich zobrazowaniu, poprosiłem „mój model GPT” o propozycje ich opisów, pierwszy raz w sposób przekonywujący dla wychowawców młodzieży licealnej, drugi raz w sposób przekonywujący dla nauczycieli ekonomii.
Tytułami zagadnień są: (1) Przemiany kultury poznania, (2) Asymetrie Epoki medialnej, (3) Asymetrie w gospodarce, (4) Wspólnoty samoregulacji wartościowania, (5) Integracja solidarności międzypokoleniowej. W kolejnych publikacjach przedstawiać będę propozycje GPT dla opisu kolejnych schematów w perspektywach dwóch różnych adresatów.
Nie jestem pewien czy takie podejście rokuje przełamanie skuteczności wprowadzanych nam przez Big-Tech cyfrowych asystentów do utrwalania medialnych baniek formowanych dla centralnego sterowania segmentacją, segregacją i wykluczaniem. Ale głupio jest nie mieć nadziei.
1.1. Przemiany kultury poznania – wychowawcy młodzieży licealnej
„Schemat „Epokowe przemiany w dziejach kultury poznania” obrazuje trzy fazy rozwoju sposobów poznawania człowieka, gdzie każda z epok charakteryzuje się różnymi formami przyswajania, przechowywania i przekazywania wiedzy. Tymi fazami rozwoju są epoki: oralna, piśmienna i medialna opierające się na różnych technologiach i sposobach przekazu informacji.
Alfabet jako technologiczny przełom – wynalezienie alfabetu oznaczało kluczowy krok w ewolucji poznania, umożliwiając przejście z epoki oralnej do epoki piśmiennej. Alfabet, dzięki swojej prostocie i możliwości zapisywania mowy, zrewolucjonizował sposób, w jaki ludzie zaczęli przechowywać i przekazywać wiedzę. Symbolika alfabetu i możliwość jej zinstytucjonalizowania, np. w postaci szkół, otworzyła drogę do rozwoju edukacji, nauki i wymiany rynkowej.
Epoka piśmienna – wprowadzenie alfabetu zainicjowało Epokę piśmienną w której dominującą formą przekazywania wiedzy stały się teksty pisane. Wprowadzenie instytucji drukarni umożliwiło masową dystrybucję książek, dokumentów i gazet przyspieszając podnoszenie dobrobytu.
Cyfryzacja jako technologiczny przełom – wprowadzenie cyfrowego zapisu treści rozpoczyna Epokę medialną. Technologie cyfrowe, podobnie jak kiedyś alfabet i druk, radykalnie zmieniają dostęp do wiedzy i jej przetwarzania. Algorytmy sztucznej inteligencji umożliwiają automatyczne gromadzenie, analizowanie i rozpowszechnianie informacji na globalną skalę, co wpływa na nową formę przyswajania wiedzy.
Podsumowując: dwa kluczowe momenty w historii kultury poznania: wynalezienie alfabetu oraz cyfryzacja, radykalnie zmieniały sposób, w jaki ludzie przyswajają, przechowują i przekazują wiedzę, dążąc do coraz bardziej powszechnej i sprawiedliwej dystrybucji informacji.”
1.2. Przemiany kultury poznania – nauczyciele ekonomii
„Rysunek i opis ilustrują trzy kluczowe fazy w dziejach kultury poznania, a ich analiza może być zrozumiana w kontekście współczesnej refleksji społeczno-gospodarczej, inspirując się myślami autorów takich jak Marshall McLuhan, Manuel Castells czy Alvin Toffler.
Jest to najstarszy etap w dziejach poznania, kiedy wiedza była przekazywana wyłącznie ustnie, a pamięć ludzka była głównym nośnikiem informacji. McLuhan, w swojej teorii mediów, zwracał uwagę na to, jak technologie komunikacyjne kształtują sposób myślenia i organizacji społeczeństw. W epoce oralnej, społeczeństwa były blisko związane ze sobą poprzez wspólne doświadczenia słowne, a tradycje były fundamentem budowania wspólnot. Ograniczeniem tego okresu był brak trwałego zapisu informacji, co znacznie spowalniało rozwój bardziej złożonych struktur społecznych i gospodarczych.
2. Epoka piśmienna
Wynalezienie alfabetu i drukarstwa to kluczowe momenty w tej fazie, które McLuhan określał mianem "rewolucji typograficznej". Ta epoka wprowadziła nowy sposób magazynowania i przekazywania wiedzy, umożliwiając powstawanie instytucji edukacyjnych i rozwoju nauki. Alvin Toffler opisywał ten okres jako początek „drugiej fali” rozwoju społeczeństwa, czyli społeczeństwa przemysłowego, gdzie wiedza pisemna i druk stały się narzędziami kształtowania struktur gospodarczych i handlowych. Dzięki alfabetyzacji i upowszechnieniu drukowanych książek możliwa stała się bardziej masowa edukacja, co w efekcie doprowadziło do wzrostu dobrobytu.
Cyfryzacja, jako kolejny etap, przyspieszyła procesy wymiany i analizy informacji. Castells w swoich pracach o społeczeństwie sieciowym podkreślał, że technologie cyfrowe, szczególnie Internet i algorytmy sztucznej inteligencji, wprowadziły nową erę globalnej wymiany informacji. Epoka medialna, zdominowana przez media cyfrowe, platformy edukacyjne i algorytmy, radykalnie zmienia dostęp do wiedzy, a także sposób jej przetwarzania i przechowywania. Jest to odpowiednik rewolucji, jaką wprowadził alfabet w epoce piśmiennej.
Wnioski
Każda z tych epok pokazuje, jak zmieniające się technologie komunikacyjne wpływają na społeczeństwo i gospodarkę. Dwa kluczowe momenty – wynalezienie alfabetu i cyfryzacja – radykalnie przekształciły sposoby poznania i dystrybucji wiedzy, czyniąc ją coraz bardziej powszechną. Toffler nazwał obecną epokę "trzecią falą", w której społeczeństwa stają się postindustrialne, a cyfrowa rewolucja prowadzi do pojawienia się nowych form gospodarki opartej na wiedzy i informacji.
Przemiany te stawiają przed współczesnymi nauczycielami ekonomii wyzwanie przygotowania młodych ludzi do funkcjonowania w świecie, gdzie zdolność do przetwarzania i krytycznej analizy informacji staje się kluczowa. „
Komentarze
Pokaż komentarze