Infrastruktura społecznej gospodarki rynkowej

Zachowanie wolności i solidarności gospodarowania wymaga wprowadzenia nowych instytucji infrastruktury.

Cyfrowe poszerzenie kultury

Przedstawiony w tekście Strategia solidarności międzypokoleniowej zestaw pięciu Petycji , które w grudniu przesłałem do ministerstw współodpowiadających za rozwój Polski, wynika z praktyki uczenia i leczenia. Dlatego kluczowe instytucje tych Petycji, zarysowane na rysunku 1 w prawym kole ZAMIERZENIA odpowiadają na potrzeby nowych powinności i kompetencji w systemach edukacji przez całe życie oraz ochrony zdrowia.

Rys. 1. Obszary refleksji cyfrowej modernizacji Społecznej gospodarki rynkowej. Opracowanie własne Andrzej Madej.

Zestawione propozycje są wnioskami ze społecznych rozważań możliwych efektów cyfrowego poszerzenia czasu, przestrzeni oraz pamięci naszej kultury. Nowych możliwości poznania w różnych wymiarach naszego życia.

W tym przede wszystkim w kulturze gospodarowania, która zgodnie z Europejskimi i Polskimi regulacjami powinna zmodernizować ustrój społecznej gospodarki rynkowej. W środkowym kole wskazuję na trzy moim zdaniem kluczowe dla modernizacji procesy zmian w zakresach motywowania pracy, wprowadzania innowacji i określania wspólnych wartości.

Refleksja nad rozpoznaniami

Zestawione w środkowym kole trzy procesy zmian, wymagają krytycznej refleksji ekonomicznej. Pomimo kilku prób, nie udało mi się do tej pory zainteresować naukowców oceną ich znaczenia dla dobrostanu społecznego.

Po uzyskaniu kilka dni temu życzliwej odpowiedzi na swoją piątą Petycję z Ministerstwa prowadzącego prace programowe nad strategią rozwoju Polski, na rysunkach 2, 3 i 4 przedstawiam ramy refleksji wskazanych procesów zmian. Refleksji respektującej oparcie polityk rozwoju na paradygmacie solidarny rozwój wiedzy.

Rys. 2. Proces rozwoju dobroczynnego motywowania pracy. Opracowanie własne Andrzej Madej.

Pierwsza z przedstawionych do refleksji procesów zmian, dotyczy zagadnienia pracy. I nawiązuje do postawionego przez księdza Czesława Bartnika, jednego z gigantów Lubelskiej szkoły personalizmu, postulatu wprowadzenia „pracodzielności” do zestawu cnót kardynalnych cywilizacji łacińskiej.

Pracodzielności obejmującej zarówno pracę komercyjną jak i pracę dobroczynną, wyprowadzaną z zasady solidarności międzypokoleniowej. Fakt, że pomimo swojego fundamentalnego znaczenia dla wolności i solidarności, praca dobroczynna prze wieki znajduje się na absolutnym marginesie refleksji ekonomicznej, wynika z ułomności stosowanych ilościowych narzędzi badawczych.

Współczesne możliwości wykorzystania jakościowych narzędzi badawczych mogą przełamać tą barierę. Dzięki czemu możliwe będzie ekonomiczne weryfikowanie i polityczne wartościowanie skuteczności programów ułatwiających zastępowalność pracy komercyjnej pracą dobroczynną.

A w konsekwencji precyzyjne określenie naturalnych źródeł motywacji pracy dobroczynnej. I objęcie ich pomocniczego wsparcia politykami społecznymi.

Rys. 3. Proces rozwoju popytowego wprowadzania innowacji. Opracowanie własne Andrzej Madej.

Drugim z kluczowych procesów zmian jest wprowadzanie innowacji. Korzystające coraz częściej z cyfrowych platform społecznościowych i technologii elektronicznego handlu.

Każdorazowe wprowadzanie innowacji wymaga rozpoznania potrzeb i rynku, służące określeniu realnej wartości naszych propozycji dla użytkowników. W warunkach gospodarki opartej na kapitale, skuteczność podażowego wprowadzania innowacji opiera się na angażowaniu środków w promocję, w tym budowanie oczekiwań (emocji) uczestników rynku.

W warunkach gospodarki opartej na wiedzy, użyteczność coraz większej liczby produktów zależy od kompetencji ich użytkowników. Stąd wprowadzanie innowacji wymaga edukacji, celem podnoszenia umiejętności korzystaniu z produktów lub usług.

To wytracanie skuteczności emocjonalnej formacji pragnień na rzecz skuteczności edukacyjnej formacji potrzeb, esencjonalnie określane jest jako przechodzenie z Ekonomii pragnień do Ekonomii potrzeb. Z uznaniem znaczenia fenomenu solidarności dla racjonalności gospodarowania na równi z fenomenem rywalizacji.

Rys. 4. Proces rozwoju demokratycznego wartościowania wspólnot . Opracowanie własne Andrzej Madej.

Trzeci z kluczowych procesów zmian gospodarczych dotyczy stanowienia wspólnego dobra, czyli polityki. Proces zmian odpowiadających przesuwania znaczenia komunikacji wertykalnej na komunikację horyzontalną.

Cyfrowa interaktywna komunikacja pozwala na powiększanie zakresów bezpośredniego uczestnictwa rządzonych w regulowaniu działalności wspólnot politycznych i kontrolowaniu rządzących. Po wprowadzeniu nowych cyfrowych platform dla systemu wiarygodnego głosowania, procedury obywatelskiego wartościowania wspólnego dobra, powinny otworzyć nowe wymiary satysfakcji z wolności politycznych.

W dobrym biegu

Przedstawione dylematy i hipotezy nie mieszczą się w głównym nurcie akademickiej refleksji ekonomicznej. Nurcie, który zgodnie z logiką komercyjnego rozwoju wiedzy, kierunkowany jest przez administrację publiczną oczekiwaniami ograniczania ryzyk.

Pandemia, wzmocniła jeszcze te aspiracje, prowokując władze do centralizacji zarządzania różnymi obszarami gospodarowania. Co potwierdzają publiczne zapowiedzi podporządkowania rządowi szpitali powiatowych czy wprowadzenia bezpośredniej kontroli edukacji szkolnej.

Nie widać też politycznego zainteresowania poprawą jakości mechanizmów głosowania. I to pomimo spektakularnego ujawnienia w Polsce i w USA groźnych skutków słabości procedur wyborczych dla stabilności państwa.

Podejmując zatem strategię spokojnego truchtu w stronę błękitnych oceanów cyfrowo zhumanizowanej gospodarki solidarności, trzeba się spodziewać spotkania z tsunami państwowego interwencjonizmu.

Intencją tego tekst jest zaproszenie do tego biegu posiadaczy stosownych parasoli.