Konieczność samorządowego arbitrażu dla stosowania zasady pomocniczości, zobowiązuje do przyjęcia strategii cyfrowej humanizacji demokracji.
Przesłanki Strategii modernizacji demokracji
Pandemijne doświadczenia wzrostu znaczenia cyfrowej komunikacji, uzupełnione doświadczeniami maratonu kampanii wyborczych, pozwalają na refleksję o przydatności instytucji i instrumentów ustroju politycznego dla wspólnot wartości. Piszę o wspólnotach w liczbie mnogiej, bo o ile źródłem pozytywnych postulatów dla programu modernizacji jest moja obserwacja warunków samorządności w wymiarze lokalnym, to źródłem mojej krytycznej oceny procesu cyfryzacji kultury życia publicznego są obserwacje krajowego wymiaru polityki.
To dwie przesłanki dla rekomendowanego rozpoczęcia strategii zmian ustroju demokracji na zagadnieniu pomocniczości. Ale pierwszą i najważniejszą przesłanką jest przyjęcie perspektywy gospodarstwa domowego jako kluczowej instytucji społecznej gospodarki rynkowej opartej na paradygmacie solidarnego rozwoju wiedzy, w rekomendowanych już propozycjach infrastruktury cyfrowo humanizowanej gospodarki.
Co z punktu widzenia i ekonomii i polityki polegać powinno na konsekwentnym stosowaniu właściwej polskiej kulturze a wyrosłej z Katolickiej nauki społecznej zasady pomocniczości. Zasady wprawdzie obecnej w dokumentach konstytuujących i Rzeczpospolitą Polską i Unię Europejską, ale sporadycznie stosowaną w normach i praktykach polityk społecznych.
Zasady ujmującej priorytety dla organizacji infrastruktury rynku i państwa w czterech zdaniach: (1) tyle władzy, na ile to konieczne, (2) tyle wolności, na ile to możliwe (3) tyle państwa, na ile to konieczne, (4) tyle społeczeństwa, na ile to możliwe (systematyka za Wiki). Zasady która powinna odwrócić dominującą obecnie w polskiej polityce tendencję do cyfrowej centralizacji kultury życia publicznego.
Rys. 1. Pomocnicze otoczenie gospodarstwa domowego w społeczeństwie sieci wiedzy.
Potrzeba wykorzystania zasady pomocniczości do organizacji infrastruktury rynku i demokracji w otoczeniu gospodarstw domowych, nie wynika tylko z konstytucyjnego zobowiązania Polskich władz dla wprowadzania nowych instytucji i instrumentów infrastruktury rywalizacji społecznej gospodarki rynkowej. Efektywność gospodarki dla powszechnego i sprawiedliwego wykorzystania nowoczesnych technologii, wymaga nowych instytucji i instrumentów infrastruktury arbitrażu demokratycznych polityk społecznych.
Przesłanka pierwsza Strategii: Pomocniczość dla gospodarstwa domowego
Przedstawiając nowe usługi społeczne wspierające samodzielność gospodarstw domowych, często napotykam niechęć do rezygnowania z usług realizowanych na zasadzie opiekuńczości. Wraz z pomocniczą indywidualizacją usług, rośnie zatem potrzeba aktywniejszego udziału społecznego w podejmowaniu wspólnotowych decyzji.
W sensie praktycznym coraz częściej winniśmy podejmować referendalne decyzje co do finansowania programów polityk społecznych oraz personalne decyzje co do bieżącego sprawowania kontroli społecznej. Bo samo wprowadzanie instytucji demokracji referendalnej nie wystarcza.
Uważam, że prawdziwy przełom w ustroju demokracji nastąpi dopiero przez wprowadzenie obywatelskiej kontroli nad lokalnym programami polityk społecznych. Zarówno prowadzonej osobiście z wykorzystaniem narzędzi internetowych, jak i poprzez wybieranych bezpośrednio merytorycznych przedstawicieli – kuratorów.
Jak wynika z refleksji nad cyfrową humanizacją gospodarki, kluczowe znaczenie dla podnoszenia dobrobytu w warunkach solidarnego rozwoju wiedzy, będą miały zasady: samokształcenia w rodzinie, samopomocy zdrowia oraz pamięci i tożsamość. Odpowiednio do tych obszarów cyfrowo humanizowanej gospodarki proponuję wprowadzenie trzech nowych instytucji lokalnego samorządu: Obywatelski Kurator Oświaty, Obywatelski Kurator Zdrowia i Obywatelski Kurator Przestrzeni.
Rys. 2. Infrastruktura samorządowego arbitrażu cyfrowej humanizacji demokracji.
Kluczową przesłanką strategii modernizacji demokracji, jest zatem podniesienie efektywności samorządowych arbitraży w pomocniczych programach polityk społecznych korzystających z administracyjnego wsparcia Centrów Usług Społecznych. Co powinno się osiągnąć poprzez wykorzystanie cyfrowych technologii nie tylko do samych procesów decyzyjnych w uregulowanych już wymiarach stanowienia bezpośredniego (demokracja referendalna) oraz stanowienia pośredniego (demokracja przedstawicielska), lecz również do podejmowania inicjatyw społecznych (demokracja partycypacyjna) oraz sprawowania ciągłej kontroli (demokracja kuratoryjna) w ramach nowych regulacji ustrojowych.
Można się zatem spodziewać, że przyjęcie perspektywy gospodarstwa domowego i zasady pomocniczości dla strategii modernizacji gospodarki, wytworzy synergiczne powiązanie procesów cyfrowej humanizacji gospodarki i cyfrowej humanizacji demokracji. Co uprawnia do wskazania odpowiedniości obszaru powiatowego czyli obszaru, który od ośmiu wieków pokrywa się w Polsce terytorialnie z obszarem działania instytucji usług społecznych okresu dojrzewania (pokolenie junior) i okresu starości (pokolenie nestor), na zakres działania obywatelskich kuratorów.
Przesłanka druga Strategii: Wykorzystać cyfrowe obserwatoria polityki samorządu
W lokalnym wymiarze zdobywanych doświadczeń zauważam, że wymuszone przez politykę dystansu społecznego cyfrowo rejestrowane i internetowo dostępne zdalne spotkania członków merytorycznych komisji Rady Miasta Krakowa, dają w efekcie obywatelom znakomity ogląd jakości pracy naszych politycznych przedstawicieli. Co tworzy fundament cyfrowej wiedzy dla bezpośredniego demokratycznego uczestnictwa w debatach o programach polityk społecznych.
Ten fundament korzystania z cyfrowo otwartych zasobów wiedzy, w powiązaniu z instrumentalnymi warunkami dla bezpośredniego reagowania w spontanicznie poszerzonym czasie Kairos, w skali odpowiedniej do multilokalnie poszerzonych przestrzeni kilku wymiarów naszego obywatelstwa (gmina, powiat, województwo), tworzy nową podstawę dla narodowego obywatelstwa. Otwierają nowy wymiar wolności politycznej.
Dla polityczna skuteczności tego obywatelstwa, tej obywatelskiej partycypacji, nie wystarczają nowe instrumenty procedowania obywatelskich wniosków (Petycji - Ustawa z lipca 2015 roku) nowe instytucje bilansowania programów i planów indywidualnych usług społecznych (CUS – Ustawa z lipca 2019), nowe zakresy referendalnego budżetowania (budżety obywatelskie). Skuteczność tych innowacji infrastruktury lokalnego samorządu dla rozwijania obywatelskiej partycypacji zależeć będzie od poczucia wiarygodności społecznej kontroli nad całym procesem politycznego stanowienia.
Przesłanka trzecia Strategii: Zatrzymać cyfrowe spirale politycznego wykluczania
Trzecią przesłanką dla propozycji cyfrowej humanizacji demokracji, czyli wprowadzenia nowych instytucji dla wsparcia obywatelskiego uczestnictwa w demokratycznym samostanowieniu, jest krytyczna obserwacja skutków cyfrowej indywidualizacji mediów w wyborach krajowych AD 2020. Jak pokazała kampania prezydencka, cyfrowe poszerzenie czasu i przestrzeni kultury utrudnia ugrupowaniom politycznym budowanie sojuszy i przewag wokół dobra, natomiast ułatwia budowanie takich sojuszy wokół zła.
Mechanizm ten był najbardziej widoczny w konfrontacji liderów wyborczej rywalizacji Andrzeja Dudy i Rafał Trzaskowskiego, w której kluczowymi osiami integracji były spirale zagrożenia i wykluczania. Skuteczność negatywnych emocji rozbudzanych w bańce medialnych obserwatorów, przypominać zaczyna niegdysiejsze sukcesy propagandy integracji Jednego Narodu i Jednego Państwa wokół Jednego Wodza.
Ale najbardziej spektakularnym porównaniem efektów integracji pozytywnej i negatywnej, jest moim zdaniem zestawienie wyników wyborczej rywalizacji Władysława Kosiniaka – Kamysza i Szymona Hołowni. Program integracji pozytywnej Władysława Kosiniaka-Kamysza uzyskał wynik sześć razy gorszy od programu integracji negatywnej Szymona Hołowni.
Sądzę, że pogłębione badania potwierdzą tą moją pobieżną ocenę destrukcyjności stosowanych obecnie instytucji demokratycznych epoki Gutenberga dla kultury życia publicznego cyfrowo poszerzonych czasu, przestrzeni i zasobów wiedzy. A wówczas, któreś ze żwawszych ugrupowań politycznych podejmie się wprowadzania nowych sposobów obywatelskiego określania wspólnych racji.
I że konkretne propozycje bezpośredniego lub pośredniego demokratycznego uczestnictwa zostaną wypracowane we wspólnotach lokalnych. Bo to we wspólnotach lokalnych rozwijać się powinna infrastruktura pomocniczego wsparcia rynku dla integracji innowacji i inwestycji najważniejszej dla dobrostanu społecznego instytucji cyfrowo humanizowanej gospodarki gospodarki: gospodarstwa domowego.
Inne tematy w dziale Technologie
