Zachowany donos tw „Bolesława”

W aktach MSW zachował się także obszerny dokument, świadczący o charakterze i tematyce współpracy tytułowego źródła SB w Lublinie - Wyciąg, Lublin dnia 14.05.1973 r., Tajne Egz. nr brak:

N O T A T K A

Z odbytego spotkania z t.w. „Bolesław” w dniu

12 maja 1973 r.

            W czasie spotkania obok szeregu innych spraw poruszyłem następujące problemy, które ściśle się wiążą z posiedzeniem Episkopatu:

- Budownictwo sakralne

Władze wydały w kraju szereg decyzji na budownictwo kościołów – jaka jest ocena tego zagadnienia?

            T.w. omawiając ten problem stwierdził, że władze państwowe w ubiegłym roku wydały zezwolenia na budowę 17 kościołów, lecz w praktyce tylko realizuje się 3, gdyż w pozostałych przypadkach /z tego co słyszał/ decyzja jest formalna, bowiem tyle jest wymaganych uzgodnień z poszczególnymi pionami administracji, że one hamują zrealizowanie zamierzeń Kościoła. Tu obwinia się nasze władze. W bieżącym roku jest zgoda władz na 6 kościołów i w tym miejscu przeszedł do sytuacji w diecezji lubelskiej, że tylko dlatego kuria nie otrzymuje zgody na budownictwo sakralne, gdyż nie atakuje – jest lojalna – siedzi cicho. Bp Tokarczuk atakuje i ma zgodę na budowę 2-ch lub 4-ch kościołów. Postawił tezę /to nie są jego słowa/, że w takiej sytuacji Kościół będzie naciskał, a raczej stawiał władze przed faktem dokonanym opierając się o wiernych.

- Raport o stanie oświaty – organizacja szkół zbiorczych ma na celu podniesienie poziomu nauczania na wsi

            Tę sprawę t.w. skomentował następująco, że państwo bierze na siebie za zbyt dużą odpowiedzialność za młodzież wiejską. Historia pokaże, że wybrano złą drogę, bowiem całodzienny pobyt dzieci w szkole, a na noc rozwożenie ich do domów odbierze możliwości wychowawcze w domach dziecka nie mają takich wartości moralno-etycznych, co przez rodziców. A szkoła zbiorcza ma taki posmak. Po drugie, wg niego państwo nie jest w stanie „zwieźć” wszystkich dzieci do szkoły – powołując się na opinię chłopów – w rezultacie, jak za Cara, będzie 4-klasowa szkoła, bo taki pułap osiągnie dziecko. To spowoduje obniżenie poziomu nauczania. Najważniejsza sprawa, to nauka religii młodzieży jest wykluczona, gdyż nie będzie na to czasu. Religijne wychowanie upadnie, a Kościół nie może być obojętny w tak istotnych dla niego sprawach.

- Co jest przyczyną, że pewne określone osoby duchowne atakują władze bądź nakazują to czynić księżom z ambon przez odczytywanie listów o treści napastliwej itp.?

            T.w. odpowiedział, że wiadomo mu, iż ks. [sic] Wyszyński pewne sprawy chciał załatwić z władzami państwowymi na zasadzie dwustronnej, wysyłając różne memoriały, ale one nie zostały rozpatrzone, stąd domyśla się, że postanowiono wydać list i odczytać z ambon.

W tym momencie stwierdził, iż ze wstydem musi powiedzieć, iż ostatniego listu wydanego przez Episkopat nie zna, gdyż mu nie doręczono. Kiedy zagadnąłem, że na posiedzeniu na pewno był omawiany – stwierdził, że nie, gdyż opracowywała go specjalna Komisja i jej dano pełną wiarę. Taka jest w zasadzie praktyka.

                                                                       [parafa]

Nie mam pewności, wymagałoby to studiów grafologicznych, ale parafa wygląda mi na oberubeka – Mozgawę, co potwierdzałoby treść zapisów ewidencji operacyjnej MSW o prowadzeniu tw „Bolesława” i tożsamości tego osobowego źródła informacji – bpa Bolesława Pylaka.