Vincent Severski - prequel

Zaryzykowałem kiedyś w komentarzu twierdzenie, że pod pseudonimem literackim ukrywa się Aleksander Makowski. Zostałem zakrzyczany przez internautów i zupełnie słusznie. Wziąłem pars pro toto, a teraz okazało się, że Makowski to jego wieloletni przełożony. W sieci można znaleźć kilka wywiadów z Severskim, proponuję trochę usystematyzować jego przeszłość dokumentem z teczki IPN - Charakterystyka psychologiczna z 15.04.1981 r. ob. /…/ opracowana na podstawie badań przeprowadzonych w Wydziale XVI Dep. I MSW w dniach 8-9.04.1981 r.

 

I Wybrane elementy biografii kandydata

1. Wiek […] lata, żonaty, dzieci nie mają. Ukończył liceum ogólnokształcące, w 19[…] r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa UW. Po trzecim roku studiów miał urlop dziekański /stwierdza, że „trochę sobie odpuścił”/. W czerwcu br. ma zamiar bronić pracy magisterskiej nt. „Kryminalistyczna problematyka alibi”. W nauce na studiach osiąga dobre wyniki. Jest zadowolony z wyboru kierunku studiów i obranej specjalizacji /kryminalistyka/.

2. Wolny czas poświęca na uprawianie sportu – jeździ na rowerze, pływa, biega, gdy to tylko możliwe. Poza tym interesuje się historią, polityką, stosunkami społecznymi, psychologią i sztuką /szczególnie muzyką/. Próbował pisać, wysyłał opowiadania do wydawnictw, ale bez powodzenia. Ostatnio „rozczytuje się” w polskiej literaturze międzywojennej. Nie ma prawa jazdy, ani innych uprawnień.

3. W trakcie studiów zaczął myśleć o pracy w Wydziale Śledczym – w związku z kryminalistyczną specjalizacją. Na tej bazie zaczął się interesować wywiadem /literatura fachowa/. Dzięki pomocy wuja – pracownika MSW – nawiązał kontakt z kadrami. Chce pracować aktywnie, intensywnie, pociąga go ruch, zmiany, poznawanie nowych ludzi i nowych sytuacji. Za swą główną zaletę uważa stałość przekonań, za wady upór i sztywność poglądów.

II Sytuacja rodzinna

1. Żonaty od lipca 1980 r. Dzieci nie mają. Brali ślub kościelny, w którym on asystował, ze względu na to, że żona pochodzi ze środowiska wiejskiego. Żona jest wierząca, niepraktykująca. Ma /…/ lata i jest studentką /…/ roku prawa. Praktycznie nie mają innych źródeł utrzymania poza pomocą rodziców i dorywczą pracą w spółdzielni studenckiej, nie mają również własnego mieszkania. Żona mieszka w akademiku, on u swoich rodziców. Żona wie, że kandydat stara się o pracę w MSW i zamiar ten akceptuje.

2. Ojciec kandydata /56/ jest oficerem WP, członkiem PZPR. Matka /55/ prowadzi dom, należy do PZPR. Siostra /29/ pracuje jako urzędniczka, ma wykształcenie prawnicze. Atmosfera w rodzinie dobra. Ojciec jest dla kandydata dużym autorytetem, imponuje mu swą wiedzą i dyscypliną wewnętrzną.

III Kwestie światopoglądowe, przekonania ideowo-polityczne

Deklaruje światopogląd materialistyczny, marksistowski. Wychowany w tradycji świeckiej – samodzielnie zaczął pogłębiać swoją wiedzę światopoglądową w okresie studiów. Należał do ZMS i SZSP, z którego wystąpił we wrześniu 1980 r. /był to jego „prywatny, cichy protest” przeciwko kumoterstwu w organizacji – na szczeblu Wydziału/. Bezpartyjny.

IV Poziom intelektualny

1. Predyspozycje intelektualne:

- percepcja dobra,

- dobra koncentracja uwagi dowolnej,

- dobra wydajność procesów intelektualnych,

- dostateczna pamięć słuchowa,

- niedostateczna pamięć wzrokowa, mało spostrzegawczy.

2. Wiadomości:

- dobra wiedza ogólna,

- b. dobra znajomość podstawowych pojęć politologicznych, filozoficznych i ekonomicznych,

- dobra orientacja w problematyce politycznej,

- b. dobra znajomość zagadnień kulturalnych.

3. Znajomość języków obcych:

Uczył się jęz. Rosyjskiego /oceny dostateczne/ i angielskiego w szkole średniej i na studiach /oceny dobre/. Aktualna znajomość jęz. Angielskiego b. słaba.

V Osobowość

Przeciętnie dojrzały emocjonalnie, przeciętnie odporny na stress [sic] i zagrożenie. Wrażliwy, o bujnej wyobraźni, nieco naiwny, bez większych ambicji. Przeciętna siła charakteru, konwencjonalny, bezpretensjonalny. Niezbyt opanowany, słaba samokontrola, napięty, pobudliwy, być może zahamowany. Profil osobowości może wskazywać na podwyższony neurotyzm albo na aktualnie nie najlepsze samopoczucie kandydata.

VI Ocena wyników testów, obserwacji i rozmowy

Poza dość niepokojącym efektem badania osobowości /brak odporności i dojrzałości emocjonalnej, i pobudliwość, nieśmiałość, naiwność/ kandydat uzyskał w zasadzie pozytywne wyniki w testach. Z rozmowy i obserwacji również nie wynika nic, co mogłoby potwierdzić niekorzystną ocenę w kwestionariuszach osobowości. Końcowa ocena dostateczna, przy powyższych zastrzeżeniach.

insp. ppor. O. Gliński

zca nacz płk W. Mickiewicz W XVI D I

 

Na podstawie lektury tego dokumentu i kilku innych wyrobiłem sobie przekonanie, że bez wuja Severski nie zaciągnąłby się do MSW. W porównaniu z matką (która to organizacja partyjna przyjmowała gospodynie domowe?), a nawet z ojcem, wuj rysuje się jako najciekawsza postać z tej rodziny. Severski mówił o nim enigmatycznie „pracował na Wołoskiej”, natomiast ja widziałem jego rekomendację dla siostrzeńca z dwiema pieczątkami: pierwsza imienna z zawodem – specjalista chirurg; druga z przynależnością organizacyjną Zastępca Naczelnika Wydz. XIII Dep. Techniki MSW. Sam nie wiem, co mam o tym Wydziale myśleć. Przypuszczam, że i dla bohatera notki będzie to niespodzianka. Mogę mu zalecić także lekturę dokumentów z IPN o ojcu.

Przypomnę jeden z wątków powieści - bohater  „Nielegalnych” wściekł się w na IPN za wydanie jego aktualnego adresu FSB. Co do adresu Severskiego mogę wyjawić, że jeśli był w teczce, to właśnie pracownicy IPN go z niej usunęli. To koledzy z Firmy Severskiego w chwili przekazywania teczki do IPN pozostawili w niej dane wytworzone po 1990 r. i teczkę zastrzegli, więc teoretycznie sytuacja opisana w powieści mogła się zdarzyć, że osoba szpiegująca dla Rosjan adres ten zdobyła. Teraz z teczki takie dane usunięto, chyba że Sevierski od 1986 r. się nie przeprowadził.

Wracając do służby, wszystko przemawiało przeciwko Severskiemu, obrażanie się na działaczy komunistycznej młodzieżówki, naiwność, słaba znajomość języków, a jednak …

Cdn