Gdańsk - Biskupia Górka

1. Widok na Biskupią Górkę z Fortów-Grodziska

Określenie Biskupia Górka odnosi się do rozległego cypla Wysoczyzny Gdańskiej opadającego stromym zboczem w stronę Starego Przedmieścia. Pierwsze wzmianki o wyżynnie ulokowanej osadzie pochodzą z 1277 r. Niewielką wioskę książęta pomorscy nadali na rzecz biskupstwa włocławskiego.

W 1380 r. w obrębie Biskupiej Górki przy współpracy z gdańskim mistrzem Walrave zbudowano ceglany zameczek, który służył za siedzibę reprezentantom biskupiej władzy. Kościelna posiadłość budziła niechęć Krzyżaków, podczas gdy relacje z mieszkańcami Gdańska układały się poprawnie. Cieniem na wzajemne stosunki rzuciły się dopiero wydarzenia z 1414 roku, gdy podburzeni przez Krzyżaków mieszczanie zniszczyli biskupi zameczek.

Wydarzenia z 1433 r. ponownie ciężkimi literami zapisały się w dziejach Biskupiej Górki, gdyż okolica została splądrowana przez oddziały bitnych husytów. Oddziały czeskie na trudnym do zdobycia wyniesieniu rozlokowały obóz, z którego wyprowadzono nękające Gdańsk uciążliwe ataki. Władze miejskie wielokrotnie podejmowały próbę wykupienia dóbr biskupich, za każdym razem bezskutecznie.

Wielkie zmiany w historii biskupiej osady przyniósł rok 1577, który elektryzował niemałą część Europy zaostrzającym się konfliktem polsko-gdańskim. W trakcie działań wymierzonych w zbuntowany Gdańsk wojska Rzeczpospolitej obsadziły dogodne pozycje na wyniesieniu Biskupiej Górki. Przeprowadzone niedługo potem bombardowanie artyleryjskie było dla gdańszczan ogromnym zaskoczenie, gdyż w powszechnym przekonaniu takie zagrożenie traktowano mało realnie. Zniszczenia głównomiejskiej zabudowy nie były poważne, jednak władze miejskie uświadomiły sobie konieczność włączenia Biskupiej Górki w układ gdańskich fortyfikacji.

Szerzej zakrojone prace przeprowadzono dopiero w latach 1625-1655, w okresie gdy nad Gdańskiem i Rzeczpospolitą coraz bardziej gęstniały chmury szwedzkiego zagrożenia. Wzniesione na Biskupiej Górce bastiony Zbawiciela, Pośredni, Ostroróg oraz Vigilance uczyniły wzniesienie miejscem bardzo trudnym do szybkiego zdobycia.

Od XVI stulecia rozległe podmiejskie dobra kościelne, w tym również Biskupia Górka, stanowiły ośrodek konkurencyjny dla gdańskiej produkcji rzemieślniczej. W rejonie Biskupiej Górki doskonale rozwijała się produkcja piwa, które szybko przyćmiło wyroby miejskiego browarnictwa.

W XVIII w. wysokie wyniesienie Biskupiej Górki zostało wykorzystane do celów naukowych. Na sprzyjającym obserwacjom wzgórzu wybitny gdański lekarz i uczony Nataniel Mateusz Wolf zbudował doskonale wyposażone obserwatorium astronomiczne. W kolejnych latach naukowe funkcje wzniesienia zeszły na dalszy plan wobec powtarzających się militarnych zagrożeń Gdańska. Zarówno w 1807 jak i 1813 r. potężne umocnienia Biskupiej Górki stanowiły kluczowy węzeł obrony Gdańska.

Biskupia Górka ściśle wiąże się z trudnymi zakrętami polskiej historii. Po upadku powstania listopadowego w wilgotnych celach tutejszych koszar pruskich przetrzymywano polskich powstańców. Historia zatoczyła szerokie koło i w 1939 r. w tych samych celach uwięziono obrońców Poczty Polskiej, których niedługo rozstrzelano na niedalekiej Zaspie.

2.Koszary pruskie - utrzymane w stylu klasycznym koszary pruskie zbudowano w latach 1827 - 1832. Wzniesione według architektonicznej koncepcji Louisa von Winterfelda budynki przez wiele lat uchodziły za najładniejszy kompleks koszarowy w Gdańsku. Po powstaniu listopadowym w koszarowych kazamatach przetrzymywano polskich powstańców. W 1939 r. stare koszary posłużyły jako więzienie obrońców Poczty Polskiej, rozstrzelanych niedługo potem na gdańskiej Zaspie. Opuszczony i zdewastowany obiekt poddany został gruntownej i bardzo udanej renowacji - zabytkowe pomieszczenia służą obecnie Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej.

Dom Oficerski na terenie koszar

3.Dawne schronisko - rozległy kompleks schroniska młodzieżowego został zbudowany w latach 1938 - 1939 jako pokazowa inwestycja hitlerowskich władz Gdańska. Charakterystycznym elementem zabytku jest wysoka wieża z ciekawym, złożonym z wysuniętych cegieł herbem Gdańska. Interesujący i trudno dostępny obiekt od kilkudziesięciu lat służy Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Nietypowy herb Gdańska na wieży schroniska

Charakterystyczne Rzygacze na murze schroniska .

4.Widok z Biskupiej Górki na Białą Basztę

4.Biskupia Górka jest dzielnicą o bardzo ciekawej przeszłości. Warto zapuścić się w kręte i strome uliczki. Wyraźne jeszcze niemieckie napisy przypominają o niezwykłej zmienności gdańskich dziejów. Ciekawa architektonicznie zabudowa niechybnie obudzą w gościach nastrój i klimat przedwojennego Gdańska.

Pozostałe napisy z Wolnego Miasta Gdańsk

W planie wycieczki było takze strzyżenie włosów- u pana Adolfa Skokowskiego. Pan Skokowski lat 90 od maja 1945 prowadzi nieprzerwanie swój zakład fryzjerski.