Przyczynkiem niniejszego krótkiego wpisu jest notka poświęcona programowi "Big Brother" (w związku z 23 okrągłą, jubileuszową rocznicą zakończenia jego I edycji); a dokładniej komentarz @Beem.Deep:
---------------------------------------------------------------------
Ja z kolei miałem to (nie)szczęście, że w bardzo młodym wieku dostałem do ręki egzemplarz "Roku 1984" Georga Orwella (1903-1950) wydaną po jego śmierci w 1953 roku, ale zaraz potem przeczytałem książkę pt.: "Nowy wspaniały świat" Aldousa Huxleya (1894-1963) wydaną w 1932 roku, a więc na długo przed Orwellem. Obaj żyli i tworzyli w Anglii, więc niewykluczone, że Orwell znał pozycję Huxleya jeszcze przed wydaniem np. "Folwarku zwierzęcego" (1943).
---------------------------------------------------------------------
Normalnie, dodałbym drobny komentarz na miejscu, ale normalnie nie dodałem, bo mam normalnego bana u gospodarza tamtejszego bloga - zatem kilka słów u siebie.
Po pierwsze - szczególnie (od szczegół, ale bardzo ważny): "Folwark..." nie został wydany w 1943 r.; został wydany w sierpniu 1945 r., a więc po wojnie - i to jest kluczowe, bo Orwell ze względu na cenzurę wyższego rzędu nie mógł jej wydać wtedy, gdy chciał, zaraz po ukończeniu. Można (i warto) przeczytać o tym w książce Doriana Lynskey'a pt. "Ministerstwo Prawdy. Biografia Roku 1984 Orwella" i to prowadzi nas do: po drugie, ogólnie.
Otóż ww. książka Lynskey'a w sposób dogłębny przedstawia i analizuje okoliczności, które sprawiły, że "Rok 1984" jest właśnie taki, a nie inny. Jest próbą zrozumienia, co i jak wpłynęło na Orwella (ukształtowało go?) przy pisaniu swojego opus magnum. Przy czym spektrum przedstawianych kontekstów jest szerokie - od doświadczeń pisarza z wojen (domowa w Hiszpanii, bombardowania Londynu), poprzez badanie jego poglądów politycznych i gustów literackich, badanie literackich obrazów dystopii/utopii, które znał, i z których niewątpliwie czerpał, opisów zajęć, których się imał (m.in. służba propagandzie) czy komentarzy (zarówno profesjonalnych jak i prywatnych) rzeczywistości w której przyszło mu (wcale niełatwo) żyć, do - a jakże - wątków z życia prywatnego.
Po jej przeczytaniu nie napisze się już zdania: "niewykluczone, że Orwell znał pozycję Huxleya jeszcze przed wydaniem [...]" - bo to i wiele innych zagadnień będzie oczywistych.
Podsumowując - gorąco zachęcam do lektury książki pt. "Ministerstwo Prawdy. Biografia Roku 1984 Orwella" - jak pisze Lynskey:
„[…]fakt, że powieść ta (Rok 1984 - przyp. mój) przemawia do nas tak głośno i wyraźnie w 2019 roku, jest straszliwym aktem oskarżenia pod adresem zarówno polityków, jak i obywateli. […] Nie jestem pewien, czy Rok 1984 jest dziś bardziej na czasie niż kiedykolwiek wcześniej, jednak na pewno jest bardziej na czasie, niż powinien być”.
Warto - a wręcz należy - spróbować poznać, co doprowadziło do powstania tego fenomenu oraz zapoznać się z jej odbiorem przez ostatnie dekady.
Inne tematy w dziale Kultura
