Przy ustalaniu prawa do emerytury i jej wysokości istotną rolę odgrywa data urodzenia. Ubezpieczeni zostali podzieleni na grupy w zależności od daty urodzenia. Kluczowe daty to 1 stycznia 1949 r. i 1 stycznia 1969 r.
Od 1 stycznia 1999 r. zaczął obowiązywać w Polsce nowy system emerytalny. Wprowadzone zmiany nie objęły wszystkich ubezpieczonych w sposób jednakowy. Ustawodawca uznał, że nie można zmieniać warunków przyznawania świadczeń oraz zasad ich obliczania osobom, które przez długi okres, nawet kilkadziesiąt lat, były objęte ubezpieczeniem według starych zasad.
Ubezpieczeni zostali podzieleni na grupy, w zależności od daty urodzenia:
- Ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r. mają przyznawaną emeryturę w oparciu o zasady dotyczące systemu emerytalnego obowiązujące przed 1 stycznia 1999 r.
- Ubezpieczeni, urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., ale przed dniem 1 stycznia 1969 r., zostali, z pewnymi wyjątkami, objęci zasadami nowego systemu emerytalnego.
- Ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1968 r. zostali objęci całkowicie zasadami nowego systemu emerytalnego.
Emerytura w starym systemie emerytalnym
W starym systemie emerytalnym prawo do emerytury przysługuje osobie ubezpieczonej, która spełni oba następujące warunki:
- osiągnęła powszechny wiek emerytalny, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn
- ma wymagany okres ubezpieczenia.
Wymagany okres ubezpieczenia wynosi co najmniej:
- 20 lat dla kobiet,
- 25 lat dla mężczyzn.
Okres ubezpieczenia jest sumą wszystkich okresów składkowych i nieskładkowych. Okresy nieskładkowe uwzględnia się tylko w części, która nie przekracza 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Ubezpieczeni, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny i których okres ubezpieczenia jest krótszy od wymaganego, mogą otrzymać emeryturę z obniżonym stażem ubezpieczeniowym. Obniżony okres ubezpieczenia wynosi:
- co najmniej 15 lat dla kobiet,
- co najmniej 20 lat dla mężczyzn.
Emerytury przyznanej na podstawie obniżonego stażu ubezpieczeniowego ZUS nie podwyższa do kwoty minimalnej emerytury.
Emerytura w nowym systemie emerytalnym
W nowym powszechnym systemie emerytalnym emeryturę mogą otrzymać osoby, które spełniają oba poniższe warunki:
- osiągnęły powszechny wiek emerytalny, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,
- na ich koncie ubezpieczonego ZUS zapisał przynajmniej 1 składkę na ubezpieczenie emerytalne.
Wysokość emerytury według nowych zasad jest ściśle powiązana z wysokością opłacanych składek.
Inne tematy w dziale Gospodarka
