Sondażownia w swoim styczniowym badaniu "Aktywność społeczno-polityczna Polaków" podaje, że 1 proc. badanych deklaruje udział w demonstracjach organizowanych przez KOD albo w innych manifestacjach organizowanych pod hasłem obrony demokracji lub sprzeciwu wobec polityki obecnych władz. Jednak ogólnie działania KOD popiera 46 proc. badanych; na pytanie, czy ogólnie rzecz biorąc, popiera pan/pani działania KOD, 30 proc. badanych odpowiedziało raczej tak, a 16 proc. zdecydowanie tak.
CBOS podaje, że w demonstracjach KOD uczestniczyli przede wszystkim mieszkańcy dużych miast - 7 proc. badanych; osoby o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym, z wyższym wykształceniem - 4 proc.; deklarujący miesięczne dochody w wysokości 2000 zł i więcej - 4 proc.; kadra kierownicza i specjaliści - 4 proc.
W elektoratach partyjnych udział w demonstracjach KOD brało 6 proc. zwolenników PO i 5 proc. zdeklarowanych wyborców Nowoczesnej. Poparcie dla działań KOD wyraża 75 proc. badanych identyfikujących się z lewicą i 55 proc. lokujących swoje poglądy polityczne w centrum. Respondenci o orientacji prawicowej na ogół nie utożsamiają się z działaniami KOD - 51 proc., choć także w tej grupie znajdują one sporo zwolenników - 38 proc. Najczęściej działania KOD popierają ankietowani w ogóle nieuczestniczący w praktykach religijnych - 61 proc. Ponadto działania KOD popiera ponad połowa respondentów dobrze oceniających swoje warunki bytowe - 51 proc. i co trzeci określający je jako złe - 34 proc.
W swoim badaniu CBOS zadał analogiczne pytania o poparcie dla działań Prawa i Sprawiedliwości.
Udział w grudniowym Marszu Wolności i Solidarności, organizowanym przez PiS, lub w innych manifestacjach poparcia dla polityki obecnych władz deklaruje 1 proc. badanych. Poparcie dla działań obecnej władzy wyraża ogółem 42 proc. ankietowanych; na pytanie, czy ogólnie rzecz biorąc, popiera pan/pani działania obecnej władzy, 31 proc. badanych odpowiedziało raczej tak, 11 proc. zdecydowanie tak.
W marszu poparcia dla PiS uczestniczyły przede wszystkim osoby deklarujące prawicowe poglądy polityczne - 4 proc. i najbardziej zaangażowane w praktyki religijne - 8 proc., badani z wyższym wykształceniem - 3 proc., kadra kierownicza i specjaliści - 4 proc., średni personel, technicy - 4 proc.; poparcie dla działań PiS manifestowali mieszkańcy dużych, ale nie największych miast - 4 proc.
Działania PiS popiera większość osób deklarujących prawicowe poglądy polityczne - 69 proc., krytycznie oceniają je w większości badani o orientacji lewicowej - 74 proc. i centrowej - 57 proc. Do najbardziej zadowolonych z działań podejmowanych przez PiS należą osoby uczestniczące w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu - 80 proc.
Najczęściej działania partii rządzącej krytykują osoby z wyższym wykształceniem - 56 proc. oraz badani o miesięcznych dochodach w wysokości 2000 zł i więcej - 62 proc. Do osób najczęściej popierających politykę PiS należą rolnicy - 58 proc.
W elektoratach partyjnych działania obecnych władz, poza zdeklarowanymi wyborcami PiS, popierają w większości zwolennicy ruchu Kukiz’15. Z dezaprobatą przyjmuje je natomiast zdecydowana większość sympatyków Nowoczesnej oraz PO - zaznacza CBOS.
Sondażownia podaje, że 34 proc. badanych to osoby deklarujące poparcie tylko dla działań KOD, 30 proc. deklaruje poparcie tylko dla działań obecnych władz, 12 proc. zarówno dla polityki obecnych władz, jak i działań KOD. 24 proc. nie identyfikuje się ani z działaniami PiS, ani z tym, co robi KOD.
Zwolennicy KOD popierają przede wszystkim Nowoczesną - 50 proc. deklarujących udział w wyborach i PO - 22 proc. Zwolennicy działań PiS w zdecydowanej większości chcą głosować na PiS - 72 proc., na ruch Kukiz’15 - 11 proc., na partię KORWiN - 4 proc. Osoby deklarujących poparcie zarówno dla polityki PiS, jak i działań KOD chcą głosować w większości na PiS - 61 proc., na ruch Kukiz’15 - 17 proc., na PO - 7 proc. i Nowoczesną - 6 proc. Badani nieidentyfikujący się ani z polityką PiS, ani z działaniami KOD najczęściej deklarują poparcie dla PiS - 30 proc. zamierzających uczestniczyć w ewentualnych wyborach.
CBOS zaznacza, że generalnie poziom zainteresowania polityką jest w Polsce stosunkowo niewielki i dość stabilny w czasie. Ale wyborczy rok 2015 przyniósł wzrost zainteresowania polityką. W styczniu tego roku odsetek osób deklarujących duże lub bardzo duże zainteresowanie wydarzeniami politycznymi był wyjątkowo wysoki, prawie co piąty ankietowany, 20 proc., wyrażał duże nimi zainteresowanie, a 62 proc. Polaków deklarowało, że w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie uczestniczyło w rozmowach na tematy polityczne.
Jeszcze w kwietniu 2015 r. tylko jedna czwarta badanych, 24 proc., deklarowała poczucie wpływu na sprawy kraju, dwukrotnie więcej, 49 proc., było przekonanych, że może oddziaływać na bieg wydarzeń w swoim mieście lub gminie. Obecnie poczucie wpływu na sprawy publiczne jest najwyższe od czerwca 1992 r. Niezmiennie poczucie podmiotowości obywatelskiej częściej wyraża się w przekonaniu o możliwości oddziaływania na sprawy lokalne, 56 proc., niż w przeświadczeniu o możliwości wpływu na bieg wydarzeń w kraju - 41 proc.
Osoby identyfikujące się z prawicą częściej czują, że to, co dzieje się w Polsce, w jakiejś mierze zależy od nich samych - podaje CBOS.
18 proc. badanych zadeklarowało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy podpisywali petycję, 14 proc. przekazało lub zbierało w ciągu ostatniego roku pieniądze na działalność społeczną.
Uwzględniając aktywność/bierność obywatelską oraz orientację polityczną można wyróżnić trzy typy postaw Polaków wobec polityki - wskazuje CBOS. Najliczniejszą grupę - 62 proc. - stanowią osoby bierne w wymiarze społeczno-politycznym, często sympatyzujący z PiS. Swoje poglądy polityczne lokują na prawo lub w centrum, choć spora część z nich nie potrafi określić swojej orientacji politycznej.
Drugą pod względem wielkości grupę stanowią, najogólniej rzecz biorąc, zwolennicy KOD - 27 proc. Są bardziej niż przeciętnie zainteresowani polityką, najczęściej deklarują lewicowe lub centrowe poglądy polityczne. Na ogół chcą głosować w wyborach na Nowoczesną lub, rzadziej, na PO - podaje CBOS.
Trzecią grupę, najmniej liczną, stanowią zaangażowani zwolennicy prawicy - 11 proc. Są najbardziej ze wszystkich wymienionych kategorii zainteresowani polityką i jednocześnie mają zdecydowanie prawicowe poglądy polityczne. Są najbardziej zdeterminowani do udziału w wyborach parlamentarnych, popierają najczęściej PiS, a w drugiej kolejności ruch Kukiz’15.
CBOS konkluduje, że poczucie wpływu na sprawy publiczne jest obecnie w Polsce silniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wydaje się, że sprzyja mu konflikt polityczny nasilający się po wyborach, angażujący bardziej aktywną obywatelsko część społeczeństwa. Badanie potwierdza dość wyraźny podział społeczno-polityczny społeczeństwa na dwa przeciwstawne obozy – zwolenników i przeciwników obecnych władz.
Zarazem jednak w badaniu bardzo ujawniła się zupełnie odmienna grupa, w znacznej mierze przychylna temu, co dzieje się obecnie w kraju. Można ją nazwać zaangażowanymi zwolennikami prawicy. To zapewne ich aktywność, której areną stał się przede wszystkim internet, zdecydowała o zwycięstwie Andrzeja Dudy w wyborach prezydenckich i przyczyniła się do zwycięstwa PiS w wyborach parlamentarnych - podsumowuje CBOS.
Badanie CBOS przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo w dniach 7-14 stycznia na liczącej 1063 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
