„Książnica-Atlas”

„Książnica-Atlas” Zjednoczone Zakłady Kartograficzne i Wydawnicze Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych SA

    W 1923 r. połączyły się dwie spółki o podobnym profilu działania, tj. „Książnica Polska” Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych SA Kartograficzna i Wydawnicza oraz „Atlas” SA Kartograficzna i Wydawnicza, obie z siedzibą we Lwowie.

    Statut Spółki „Książnica Polska” został zarejestrowany w dniu 7 maja 1923 r. z kapitałem zakładowym wynoszącym 1 500 000 000 mkp, podzielonym na 150 000 akcji po 10 000 mkp. Jej założycielami byli: Polski Bank Krajowy, Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych w Warszawie oraz prof. Eugeniusz Romer.

    Siedziba nowej Spółki znajdowała się we Lwowie przy ul. Czarnieckiego 12, a zakłady przy ul. Zielonej 20. Miała również oddział w Warszawie przy Nowym Świecie 59. Prezesem Rady Nadzorczej był prof. Eugeniusz Romer, a jednym z wiceprezesów – były premier Kazimierz Bartel. W dniu 7 listopada 1930 r. Spółka posiadała kapitał zakładowy w wysokości 3 000 000 zł, podzielony na 30 000 akcji o wartości nominalnej 100 zł. Spółka dość regularnie wypłacała kilkuprocentową dywidendę, w latach 1929-1930 wynoszącą nawet 8%−10%.

    Wydawnictwo publikowało encyklopedie. W latach 1923–1925 wraz z Towarzystwem Nauczycieli Szkół Wyższych i Średnich we Lwowie opublikowało Podręczną encyklopedię pedagogiczną,  w latach 1933–1939 opublikowało ilustrowaną encyklopedię dla uczniów pod tytułem: Świat i życie. Zarys encyklopedyczny współczesnej wiedzy i kultury. Z kolei w 1934 r. wydawnictwo "Książnica-Atlas" wydało  Encyklopedię Gospodarstwa Domowego.

    Wydawnictwo działało we Lwowie i w Warszawie w latach 1924–1941. Po II wojnie światowej funkcjonowało we Wrocławiu w latach 1946–1951. W 1951 r. podzielono je między Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych i Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych.

Akcja na okaziciela „Książnica-Atlas” Zjednoczonych Zakładów Kartograficznych i Wydawniczych Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych SA o wartości nominalnej 100 zł I emisji złotowej z dnia 7 listopada 1930 r.

Źródła:

Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” z 23.05.1923, nr 114.

Rocznik polskiego przemysłu i handlu 1938. Polska Spółka Wydawnictw Informacyjnych, Warszawa 1938.

Wilczek M.T.: Papiery wartościowe przemysłowych spółek akcyjnych dwudziestolecia międzywojennego. Wybór, UE Katowice 2016.