Początki hutnictwa szkła w okolicach Zawiercia datowane są na lata 70. XIX w. i wiążą się z Andrzejem Chmielewskim, wytwarzającym w tym czasie słoje i kufle. Zakład wyposażony w jeden piec donicowy kilkukrotnie zmieniał właścicieli, by w 1884 r. trafić w ręce rodziny Reichów, właścicieli hut na Morawach. Rozbudowali oni przedsiębiorstwo o nowe hale produkcyjne, a także budynki magazynowe i administracyjne. Pod koniec XIX w. huta wytwarzała szkło oświetleniowe, zastawy stołowe i szkło kryształowe.
Przedsiębiorstwo w 1900 r. przekształcono w Towarzystwo Akcyjne Fabryki Szkła w Zawierciu, dawniej „S. Reich i S-ka”. Huta stanowiła element sieci hut rodziny Reichów, która posiadała magazyny w Wiedniu, Paryżu, Berlinie, Amsterdamie, Londynie, Mediolanie i Nowym Jorku. Zatrudnienie w zawierciańskich zakładach na początku XX w. wynosiło około 700 osób. W czasie I wojny światowej huta była nieczynna; Niemcy wywieźli część maszyn. Po wojnie maszyny odzyskano i uruchomiono produkcję.
Katalog firmy z 1925 r. przedstawia ofertę prawie 500 gatunków szkła oświetleniowego. W 1928 r. produkcja kształtowała się na poziomie 1200-1400 ton szkła. W 1929 r. na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu Towarzystwo uzyskało Wielki Złoty Medal za nowe rodzaje szkła oświetleniowego. Huta produkowała szkło bezbarwne oraz kolorowe, szlifując je w desenie, malując ręcznie lub trawiąc w kwasie fluorowodorowym. W 1930 r. kapitał zakładowy Spółki wynosił 2 500 000 zł. Zakład zatrudniał w 1938 r. 1038 osób.
Po II wojnie światowej huta została uruchomiona jako zakład państwowy. W latach 50-tych i 60-tych Zakład współpracował w zakresie wzornictwa z Wydziałem Szkła Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Huta ponownie stała się spółka akcyjną w 1998 r. Jednak nie zdołała dłużej utrzymać tej formy prawnej i w 2009 r. została przejęta przez prywatną osobę, a w 2014 przez kolejną. To działanie było również nieskuteczne i w 2016 r. zakład ostatecznie ogłosił upadłość.
Dwujęzyczne 10 akcji na okaziciela Fabryki Szkła, dawniej „S. Reich i S-ka” SA o wartości nominalnej 100 zł każda, z dnia 1 stycznia 1930 r.
Źródła:
Okraska M.: Ziemia jałowa. Opowieść o Zagłębiu,, Wyd. Trzecia Strona 2018.
Wilczek M.T.: Papiery wartościowe przemysłowych spółek akcyjnych dwudziestolecia międzywojennego. Wybór, UE Katowice 2016.
www.hsg.pl
www.wikizaglebie.pl
Inne tematy w dziale Gospodarka