Towarzystwo Zakładów Żyrardowskich SA

Od tego tygodnia notki o polskich papierach wartościowych

i spółkach je emitujących będą pojawiały się na tym blogu

dwa razy w tygodniu. Powinny to być: poniedziałki i czwartki.

W tym tygodniu zamiast czwartku (święto) będzie środa.

Godz. 20.00.

O ile oczywiście nie zdarzy się jakaś katastrofa.

eMTeWu

W 1885 r. założono TA Zakładów Żyrardowskich celem przejęcia i rozbudowy zakładów lniarskich, istniejących od 1833 r. Założycielami Towarzystwa byli: Karol Dittrich, Ludwik Marcelin, Piotr Garvie, Mikołaj Wątróbski, Stefan Kossuth, Klemens Opelt i Ernest Messer. Statut Towarzystwa zatwierdził car Aleksander III w dniu 19 kwietnia 1885 r. Kapitał wynosił 9 000 000 rubli. Większościowym akcjonariuszem był Karol Dittrich, który w 1899 r. sprzedał swoje udziały, pełniąc nadal funkcje zarządcze w firmie. W czasie istnienia Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich fabryka osiągnęła szczyt rozwoju oraz zdobyła status największego producenta wyrobów lnianych w Europie.

Fabryka została zniszczona w 1915 r. przez wycofujące się wojska rosyjskie. Towarzystwo przestało istnieć, przechodząc na mocy dekretu z dnia 16 grudnia 1918 r. pod zarząd państwowy. Zakłady zostały odbudowane i ponownie uruchomione. W ich skład wchodziły: przędzalnia lnu i bawełny, tkalnia, farbiarnia, bielarnia, wykończalnia, fabryka wyrobów pończoszniczych, roszarnia, czesalnia oraz zakłady mechaniczne. Zakłady dysponowały 39 500 wrzecionami i 1700 krosnami. Produkowano: wyroby lniane, tkaniny bieliźniane, płótno szare i krawieckie, płótna oponowe i opatrunkowe, ścierki, ręczniki, bieliznę stołową białą i kolorową, wyroby bawełniane, tkaniny pościelowe, kąpielowe i filtracyjne, pończochy, skarpetki, przędzę lnianą i bawełnianą.

W listopadzie 1923 r. Zakłady nabyła od Skarbu Państwa spółka Towarzystwo Zakładów Żyrardowskich SA należąca do francuskiego przemysłowca Marcela Boussaca. Stanowiło to początek tzw. afery żyrardowskiej. Rząd wydał na odbudowę 47 250 000 mkp, co w momencie sprzedaży przeliczało się na 2 586 000 franków szwajcarskich, a ze sprzedaży uzyskał 448 000 franków. Wynikało to z braku rewaloryzacji wydatkowanych kwot za okres hiperinflacji. Dodatkowo na kwotę 448 000 franków udzielono kredytu państwowego, którego również nie zrewaloryzowano, co ostatecznie skutkowało spłaceniem przez francuskiego właściciela w 1924 r. kwoty 18 800 franków.

Spółka miała siedzibę oraz biuro sprzedaży w Warszawie przy ul. Traugutta 8, sklep w Warszawie przy pl. Małachowskiego 2 oraz składy w Poznaniu, Krakowie, Łodzi, Wilnie, Gdańsku i we Lwowie. W 1930 r. kapitał Spółki wynosił 15 120 000 zł, podzielony na 151 200 akcji na okaziciela o wartości nominalnej 100 zł. Pod zarządem francuskim nastąpił upadek przedsiębiorstwa. Wykazywano stratę, aby nie płacić podatków. Surowce kupowano we Francji po zawyżonej cenie. W 1936 r. fabryka została wykupiona przez Państwowy Bank Rolny.