Liban. Wspomnienia sprzed wojny (07)

Poprzednia notka mieszka tutaj

Tymczasem trasa na dzisiaj:

BEJRUT  -JASKINIE JEITA  - FAQRA - HARISSA – BEJRUT

Przejazd malowniczą doliną Nahr al-Kalb (Rzeka Psa), która w XIII w. p.n.e. za sprawą Ramzesa II została rzeką graniczną między Egiptem a państwem Hetytów. Znajdują się tu bezcenne stele i inskrypcje wykute w wapiennym klifie, upamiętniające kolejnych zdobywców - Ramzesa II, Nabuchodonozora, Marka Aureliusza, Napoleona III. Przejście przez Jeita Grotto - dwie połączone ze sobą jaskinie wapienne rozciągające się na długości ok. 9 km. Są to największe z libańskich jaskiń zbadanych przez speleologów i należą do najpiękniejszych jaskiń krasowych na świecie. Przejazd do miejscowości Faqra, słynnego ośrodka sportów zimowych położonego w górach Liban na wysokości ok. 1500 m n.p.m. W tej górzystej okolicy znajdują się ruiny greckich i rzymskich świątyń - kolumny, ołtarze, grobowce oraz widowiskowy Jisr al-Hajar (Kamienny Most) - naturalny twór skalny, który wygląda jakby był wykuty przez pradawnych budowniczych. Wjazd kolejką linową na wzgórze Harissa (620 m n.p.m.), gdzie znajduje się sanktuarium Matki Boskiej, patronki Libanu i skąd roztacza się piękny widok na zatokę Jounieh.

Nahr al-Kalb lub Rzeka Psa – rzeka w Libanie, uchodząca do Morza Śródziemnego w dystrykcie Kasarwan, na północ od Bejrutu. Według lokalnych podań Nahr al-Kalb swoją nazwę wzięła od skowytu, jaki wydaje jej woda. W pobliżu rzeki znajduje się kilkanaście pamiątkowych steli pozostawionych przez kolejne wojska zdobywców (od starożytnych Egipcjan, Babilończyków, Greków i Rzymian, aż po Francuzów, Brytyjczyków i współczesnych Libańczyków), objętych w 2005 r. oenzetowskim programem Pamięć Świata.

Jedna z pamiątkowych steli

Kilka kolejnych mądrości:

W libańskich lokalach gastronomicznych KLIENT NIE SPRZĄTA PO SOBIE

Zastaw się a postaw się – realia libańskie.

W Libanie szybko będziesz mieć wielu znajomych, ale nie do grobowej deski.

„Sanacyjne wychowanie” dalej w Libanie jest w cenie

Byłeś w innych krajach w regionie? Pamiętaj, Liban jest inny.

"Miejscowy" bohater

Ciekawostki:

1. W kraju tym rocznie rodzi się około 86 700 dzieci (1.5% populacji), a umiera około 29 000 osób (0.5% populacji).

2. W Brazylii mieszka około 7 milionów Libańczyków, prawie 2 razy więcej niż w samym Libanie.

3. W Libanie jest 10 znanych organizacji terrorystycznych.

4. W Libanie jest 6380 km² gruntów rolnych (62% powierzchni kraju).

5. 210 osób na 1000 posiada broń palną.

6. Najwyżej położonym miastem w kraju jest Beqaa Kafra.

7. W kraju tym formalności związane z założeniem firmy trwają 46 dni.

8. Kraj ten wstąpił do ONZ 24 października 1945 r.

9. Tydzień pracy wynosi 48 godzin.

10. Na obszarach miejskich żyje 87% populacji kraju.

11. 1387 km² powierzchni kraju porastają lasy (13,6%)

12. Ostatnia kara śmierci została wykonana w 2004 r.

13. W kraju tym wysokość podatku dochodowego dla osób fizycznych wynosi 20%, a dla firm 15% (2018 r.).

14. Podatek od towarów i usług wynosi 11% (2018 r.).

15. Inflacja w 2018 r. wyniosła 7,5%.

Źródło: https://www.tripadvisor.com/AttractionProductReview-g294005-d20321948-Discovering_Lebanon_s_Treasures_Private_Tour_of_Jeita_Harissa-Beirut.html

Grota Jeita to system dwóch połączonych krasowych wapiennych jaskiń o łącznej długości prawie 9 kilometrów. Jaskinie znajdują się w dolinie Nahr al-Kalb w miejscowości Jeita, 18 km na północ od stolicy Libanu, Bejrutu. Chociaż zamieszkana w czasach prehistorycznych, dolna jaskinia została odkryta dopiero w  1836 r. przez Williama Thomsona. Można ją zwiedzać jedynie łodzią, ponieważ rzeka dostarcza wodę pitną. 

W 1958 r. libańscy speleolodzy odkryli górne galerie 60 metrów nad dolną jaskinią. W górnych galeriach znajduje się największy na świecie znany stalaktyt. Galerie składają się z szeregu komór, z których największa osiąga wysokość 12 metrów.

Jaskinie były zamknięte dla publiczności z powodu wojny domowej w Libanie w 1978 r.; oba tunele prowadzące do dolnych i górnych galerii były używane do przechowywania amunicji, a zewnętrzne budynki do celów wojskowych. Jaskinie ponownie otwarto w 1995 r. 

Górna jaskinia

Górna jaskinia Jeita ma całkowitą długość 2130 metrów, z czego tylko 750 metrów jest dostępnych dla zwiedzających dzięki specjalnie zaprojektowanemu chodnikowi.  Górna galeria słynie z formacji oświetlonych efektywnym systemem oświetlenia. Wchodzi się przez betonowy tunel o długości 117 metrów. Część dostępna dla zwiedzających składa się z trzech komór. Pierwsza nazywa się Biała Komora, druga Czerwona Komora. Białe nacieki są czystym kalcytem, czerwony kolor to tlenek żelaza (rdza).  W Libanie tlenek żelaza ma czerwony kolor zamiast brązowego beżu, który jest powszechny w krajach północnych. Wpływ na to ma wysoka temperatura. Biała komora jest średniej wielkości, ale ma najbardziej imponujące formacje jaskini. Czerwona komora ma wysokość do 106 m i szerokość 30 m do 50 m. Trzecia komora jest największą ze wszystkich trzech komór i ma wysokość ponad 120 m. Najdłuższy stalaktyt na świecie znajduje się w Białej Komnacie Jeity ;mierzy 8,2 metra długości.

Dolna jaskinia

Dolna galeria, której całkowita długość wynosi 6200 m znajduje się 60 m poniżej górnej galerii. Przemierza ją gładka podwodna rzeka i jezioro („Ciemne Jezioro”). Rzeka wije się przez różne pomniejsze sale. Goście są przewożeni w niższej galerii łodziami elektrycznymi na odległość 500 metrów. Zimą niższy poziom jest zamknięty, gdy poziom wody jest zbyt wysoki.

Qalaat Faqra to stanowisko archeologiczne w Kfardebian w Libanie z ruinami rzymskimi i bizantyjskimi. Znajduje się na zboczach góry Sannine na wysokości 1500 m, jest jednym z najważniejszych miejsc na liście UNESCO Nahr al-Kalb.

Ruiny obejmują świątynię Zeusa Beelgalasosa, sanktuarium Atargatis poświęcone Agryppie II i jego siostrze Berenice, dwa ołtarze i wieżę z 16-metrową podstawą kwadratową zbudowaną w 44 r. n.e.

Historia (c.d.)

Nasilająca się działalność terrorystyczna OWP przeciwko Izraelowi (z terytorium Libanu) wciągnęła Liban w konflikt arabsko-izraelski, zaostrzając spory wewnętrzne. W 1975 wybuch walk między chrześcijańską Falangą Libańską a Palestyńczykami, których poparły lewicujące partie muzułmańskie (także druzowie). Na apel Falangi Syria podjęła wojskową interwencję w obronie chrześcijan. W 1982 w wyniku Izrael zajął południe i centrum Libanu (z Bejrutem). W 1983, po bratobójczych walkach, oddziały OWP podległe J. Arafatowi opuściły Liban, a 1985 wycofała się większość armii izraelskiej (do tzw. strefy bezpieczeństwa przy granicy na południu Libanu — do 2000). Przedłużająca się wojna domowa zniszczyła kraj, zmieniła rozmieszczenie przestrzenne i liczebność poszczególnych grup wyznaniowych. Dopiero 1989 parlament libański zebrał się w At-Taif (Arabia Saudyjska) i przyjął poprawki konstytucyjne. Przekazanie Syrii nadzoru nad realizacją porozumienia dało jej faktyczną władzę w Libanie. Przeciwko syryjskiej obecności zbrojnie wystąpił gen. M. Aun, który 1988 samowolnie ogłosił się prezydentem (1990 pokonany przez wojska syryjskie). W 1992 rozbrojono prawie wszystkie organizacje paramilitarne i odbyły się pierwsze od 1972 wybory do parlamentu, zbojkotowane przez większość partii chrześcijańskich. W Libanie nastąpiło stopniowe ograniczanie demokracji. W 2000 odbyły się wybory parlamentarne wg nowej ordynacji wyborczej, w ich wyniku premierem został sunnicki polityk R. al-Hariri (do 2003, poprzednio 1992–98). Prezydentem Libanu 1998–2007 był maronita gen. E. Lahoud. Wycofanie wojsk syryjskich nastąpiło dopiero 2005 pod presją międzynarodowych i po wielkich protestach społecznych wywołanych zabójstwem b. premiera al-Haririego (tzw. cedrowa rewolucja). Zabicie trzech izraelskich żołnierzy oraz porwanie dwóch kolejnych 12 VII 2006 przez bojówki Hezbollahu stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny między Libanem a Izraelem (zakończona 14 VIII). W wyniku działań zbrojnych zginęło ok. 1200 libańskich cywili a infrastruktura kraju została niemal doszczętnie zniszczona.

Jisr al-Hajar (Kamienny Most)

 znajduje się w pobliżu obszaru narciarskiego Faqra w Libanie. Znajduje się na wysokości 1700 m na zboczach góry Liban i obejmuje strumień Nahr el Laban. Jest to naturalny most wodospadowy wykonany z wapienia. Most znajduje się na drodze między Faraya i Faqra.

DOMAINE DES TOURELLES

Jest drugim najstarszym producentem win w Libanie. Do tej pory  kojarzony był przede wszystkim z wysokiej jakości arakiem, a nie z winem. Nowi właściciele i nowy winiarz, Gerard D'Hautville, podjęli kroki, by temu zaradzić. Rezultatem okazało się wino Le Marquis des Beys o niesamowitym zapachu śliwki, czarnaej porzeczka, tytoniu i przypraw.

WINA:

 • Le Marquis des Beys

 • Domaine des Tourelles Red

 • Domaine des Tourelles White

 • Domaine des Tourelles Rosé

Wzgórze Harissa (620 m n.p.m.)

Harisa – miejscowość w Libanie, w kadzie Kasarwan, 20 km od Bejrutu. Harisa jest ważnym centrum pielgrzymek oraz ośrodkiem kultu maryjnego libańskich chrześcijan, którego budowę rozpoczął maronicki patriarcha Eliasz Hoyek w 1904 r., w 50 rocznicę uchwalenia dogmatu o niepokalanym poczęciu.

Sanktuarium Matki Bożej Pani Libanu stoi na górskim szczycie wznoszącym się nad Dżuniją.

Sanktuarium Matki Bożej Pani Libanu stoi na górskim szczycie wznoszącym się nad Dżuniją, z którą łączy je kolejka gondolowa, znana jako "Téléférique". Charakterystycznym elementem krajobrazu jest biały posąg Najświętszej Marii Panny. Wewnątrz bazy statui znajduje się mała kaplica. Tuż obok stoi współczesna, monumentalna katedra maronicka (115 m długości, 67 m szerokości, a jej kopuła wznosi się 62 m nad ziemią). W pobliżu są również kościoły innych wyznań, m.in. melchicka bazylika św. Pawła, położona na południe od pomnika i wybudowana w stylu bizantyjskim w latach 1947-1962. Niedaleko sanktuarium w Harisie znajduje się Nuncjatura Apostolska w Libanie, jak również rezydencje patriarchów katolickich Kościołów wschodnich: maronickigo (Bikirki), ormiańskiego (Buzummar), syriackiego (Szarfa) oraz melchickiego.

10 maja 1997 r. sanktuarium w Harisie odwiedził Jan Paweł II podczas swojej podróży apostolskiej do Libanu.

Bezpieczna nocna wędrówka wśród spokojnych, uśmiechniętych miejscowych sklepikarzy. Jeszcze chwilowo nie bombardowanych.

Jak brzmi ten słynny cytat filmowy? "Patrz, nasi tu byli"?

Religie (7). Protestanci

Również protestanci mają 1 przedstawiciela w libańskim parlamencie. Zaczątki protestantyzmu w Libanie (wyznawcy różnych zborów protestanckich mieszkają głównie w Bejrucie) sięgają drugiej połowy XIX i związane są z działalnością misyjną amerykańskich i brytyjskich misjonarzy.

Władze tureckie życzliwiej patrzyły na misję protestanckie, które „podbierały” wiernych u związanych z Francją i Rzymem Maronitów. Zresztą Istambuł, stale zagrożony przez Francję i Rosję utrzymywał przyjazne stosunki z Wielką Brytanią, która nie mogła rościć sobie pretensji do ochrony jakiejś ludności pod otomańskim panowaniem, tak jak to robił Paryż wobec katolików i Petersburg wobec prawosławnych.

Protestanci skupili się na budowie szkół (m.in. w Sydonie i Bejrucie), a także w 1866 roku założyli konkurencyjną wobec katolickiego Uniwersytetu św. Józefa uczelnie –Protestancki College Syryjski, przemianowany w 1920 roku Amerykański Uniwersytet w Bejrucie.

Na koniec kilka zdjęć cedrów, które są wizytówką tego pięknego kraju: 

Ekspresyjna rzeźba w cedrowym pniu 

A także mały blok reklamowy autora notki:
Jeśli kogoś z Szanownych Czytaczy interesuje tematyka listów zastawnych, to polecam zajrzeć TUUU

A jeśli jednak dominuje ciekawość geograficzno-poznawcza, to opis krótkiej wyprawy do Ameryki Południowej znajdzie: zdjes

A jeśli Szanowny Czytelnik chciałby poświęcić chwilę polskim papierom wartościowym, to musi poszukać sobie sam, bo notek na ten temat popełniłem ponad 200. Przykładowe dwie są: TtuUu, albo tukej

A historia Śląska przez pryzmat wyjątkowych osobistości, to zdecydowanie tu

Albo historii powstawania spółek akcyjnych na śląsku: to mozna spróbować tu.