Dzień dobry,
Dzisiaj wspomnienie drugiego dnia naszego pobytu w Libanie w czerwcu 2023 r.
Poprzedni odcinek (dzień pierwszy): TU
Trasa na dzisiaj:
BEJRUT - GHAZIR - CHATEAU MUSAR - ANNAJA - BYBLOS – BEJRUT
Kilka kolejnych lokalnych mądrości:
Nie można sugerować się światłami i znakami drogowymi. Ruch drogowy w Libanie jest płynny dlatego, że bardzo względny.
Przeciętna Libanka posiada niekiedy więcej złota niż PRL-owski jubiler i często to sowicie demonstruje.
Światło gaśnie kilka razy na dobę, a miejskie latarnie w ogóle się nie zapalają w nocy.
Libańczyk jest obywatelem świata, ale w swojej rodzinnej miejscowości chowa kosmopolityzm i żyje wedle starodawnych zwyczajów.
Miasto Ghazir
w dystrykcie Kasarwan, miejsce urodzenia emira Beszira Szihaba II oraz prezydenta Fuada Szihaba. W mieście znajduje się zabytkowe kolegium Deir Mar Maroun, wybudowane przez jezuitów w latach 1843-44. W Ghazir zatrzymał się Juliusz Słowacki podczas swojej podróży na Bliski Wschód w 1837 r. W okresie II wojny światowej i tuż po niej przebywali tu polscy uchodźcy, istniała polska szkoła i kościół.
Ghazir to miasto i gmina w Keserwan. Znajduje się 27 kilometrów na północ od Bejrutu. Ma średnią wysokość 380 metrów nad poziomem morza i całkowitą powierzchnię 542 hektarów. Imię Ghazir pochodzi od arabskich „ciężkich deszczy”, a miasto znane jest z licznych rezerw wód podziemnych. Ghazir dzieli się na trzy główne części: Ghazir el-Fawka, Central Ghazir i Kfarhbab. Mieszkańcy Ghazir to głównie katolicy maroniccy.
Libańskie ciekawostki:
1. Stolicę Bejrut nazywano “Paryżem Bliskiego Wschodu”, ponieważ było to miasto o bogatej kulturze i przyciągało wielu turystów z całego świata.
2. Według wielu źródeł Jezus Chrystus na terenach dzisiejszego Libanu dokonał pierwszego cudu polegającego na zamianie wody w wino.
3. Nazwa Liban jest najstarszą nazwą państwa na świecie, nie została zmieniona od ponad 4 000 lat.
4. W mieście Byblos powstał alfabet.
5. Nazwa rodowitego drzewa Libanu – Cedru jest wymieniona 75 razy w Starym Testamencie.
6. Bejrut było nazywane “Phoenix”, ponieważ siedem razy zostało zburzone i od nowa odbudowane.
7. Jest to jedyny kraj w Azji, który nie posiada pustyni.
8. W kraju tym jest ponad 100 banków. Ale nie działają.
9. Felicjanie, którzy jako pierwsi ludzie zbudowali łódź byli mieszkańcami Libanu.
10. W Libanie są 42 uczelnie wyższe.
11. Ponad 70% uczniów kształci się w szkołach prywatnych.
Winiarnia Chateau Musar
Château Musar to z pewnością najbardziej znany producent w Libanie, doceniany na całym świecie przez amatorów skomplikowanych, zaskakujących win. Libańska dolina Bekaa to malownicza kraina słynąca z uprawy winorośli, jednak nie można jej uznać za spokojne miejsce. Legenda Hocharów ukształtowała się w znacznej mierze dzięki ich determinacji w walce o przetrwanie w kraju ogarniętym wojną domową – znanym wydarzeniem w historii Musar jest utrata zbiorów w 1976 r., kiedy to piwnice winiarni posłużyły za schronienie mieszkańcom okolicznych wsi.
Dokładnie 30 lat później, duża część winnic w dolinie Bekaa została najzwyczajniej w świecie rozjechana czołgami, a tych, które przetrwały, trzeba było doglądać przy akompaniamencie samolotów i spadających bomb. Nie dziwi zatem fakt, że poświęcenia Serge’a Hochara dla kontynuowania tradycji zapoczątkowanej przez jego ojca zostały uhonorowane wieloma odznaczeniami, między innymi pierwszym w historii miesięcznika „Decanter” tytułem Człowieka Roku.
Wyjątkowość tych win ma kilka wymiarów. Po pierwsze, Hochar ma niezwykle lekką rękę do tworzenia kupaży. Jego najsłynniejsze, flagowe czerwone Château Musar to połączenie cabernet sauvignon, cinsault i carignan w zmiennych proporcjach.
Dodatkowo, Musar szczyci się strategią cierpliwego czekania, a wręcz inwestowania w czas. Przykładem tego ostatniego jest niedawna rozbudowa piwnic, umożliwiająca składowanie imponujących zapasów. „Give my wines more time and they will give you more joy”– to jedna z najciekawszych maksym Hochara, z którą trudno się zresztą spierać po spróbowaniu 7-letnich Château Musar w obu kolorach, czerwonym i białym, słynących dodatkowo ze starzenia się w piękny sposób.
Musar jest najukochańszym winem Libańczyków. Mówią, że albo je pokochasz, albo znienawidzisz.
Wina:
• Château Musar - Czerwone wina z Château Musar znane są ze swojej złożoności i stopnia dojrzałości.
• Hochar Père et Fils - Jest to głównie dystrybuowane na rynku angielskim, ale cieszy się coraz większą publiczność w kilku innych krajach europejskich.
• Cuvée Muras
• Rubis The Rubis - Obecnie jest dostępna tylko na libańskiej rynku.
Religie (2). Sunnici
Druga pod względem liczebności jest mniejszość sunnicka (około 25% całej ludności Libanu). Sunnici libańscy znajdują się w dziwnej dla nich sytuacji, albowiem funkcjonują jako mniejszość w Libanie, będąc przy tym absolutną większością na Bliskim Wschodzie oraz w świecie islamu. Co więcej, z przyczyn politycznych w rachubach uwzględnia się tylko sunnickich obywateli Republiki Libanu, chociaż na co dzień pielgrzym czy turysta może napotkać liczne rzeszę uchodźców syryjskich (w większości sunnitów), Palestyńczyków, Kurdów oraz turystów i biznesmenów z krajów Zatoki Perskiej „czasowo” rezydujących w Libanie.
Po pierwszych czterech kalifach „sprawiedliwych” (Abu Bakr, Omar, Osman, Ali), nastąpił czas dwóch wielkich dynastii arabsko-sunnickich (Umajjadów, i Abbasydów) które istniały do 1258 roku. Arabski kalifat został zniszczony przez Mongołów w 1258 roku, a następnie polityczny punkt ciężkości przechylił się w kierunku Turków, którzy do 1924 roku byli dominującą sunnicką siłą na świecie, a sułtani otomańscy byli zarazem kalifami.
Islam, a więc i zwolennicy kalifów oraz dynastii arabskich (czyli późniejsi sunnici) pojawili się na terenach dzisiejszego Libanu po bitwę pod Jarmouk w 636 roku. Arabski wódz Khalid ibn Walid rozgromił armię Bizancjum i ostateczne wypchnął armię chrześcijańskie z dzisiejszej Syrii, Libanu, Palestyny/Izraela, Jordanii. Chociaż islam zdobył Lewant, nie oznacza to, że mieszkańcy tych krain stali się muzułmanami. Historyczna Syria (a więc dzisiejsza Syria, Liban, Palestyna/Izrael, Jordania) do końca wypraw krzyżowych była przeważająco chrześcijańska.
Wraz z arabskim podbojem w VII wieku w granice dzisiejszego Libanu przywędrowały plemiona z Jemenu, od których można datować początek osadnictwa sunnickiego w Libanie, które rozwijało się dzięki przychylności dworów w Damaszku i w Bagdadzie. W 1516 roku obszar dzisiejszego Libanu zajęli Turcy Ottomańscy. Libańska historiografia określa tureckie panowanie jako okres wielkiego ucisku i zupełnej pauperyzacji gospodarczej i cywilizacyjnej. Pod koniec XIX wieku libańscy Arabowie sunnici, rozbudzeni narodowo również zaczęli kwestionować tureckie porządki.
Upadek Ottomanów po 1918 roku region przyjął z entuzjazmem, chociaż nacjonaliści arabscy z Lewantu gorzko rozczarowali się polityką Anglii i Francji, które w 1922 roku podzieliły dawną turecką prowincję Sham na trzy obszary mandatowe - Liban, Syrię, Palestynę oraz utworzyli dwa królestwa - Irak i Transjordanię. Wedle umowy z 1943 roku w Republice Libanu sunnitom przypada stanowisko premiera, które po porozumieniach w Taif wieńczących libańską wojnę domową z lat 1975-90 zostało wzmocnione kosztem władzy prezydenta. W 2005 w wyniku zamachu zginął, wielce zasłużony dla odbudowy kraju premier Rafik Hariri, wywodzący się z sunnickiego klanu z Sydonu.
Annaja
− wieś położona w dystrykcie Dżabal Lubnan, w Kada Dżubajl, w Libanie.
Wieś znajduje się 9 km na wschód od Byblos. Annaja jest znanym chrześcijańskim centrum pielgrzymkowym ze względu na znajdujące się w miejscowym monasterze maronickim relikwie św. Szarbela Machlufa.
Charbel (Szarbel, Sarbeliusz) Makhlouf, właściwie Jusuf Antun Machluf (ur. 8 maja 1828 w Beka Kafra, zm. 24 grudnia 1898 r. w Annaya) − duchowny maronicki, mnich i pustelnik, święty Kościoła katolickiego.
Urodził się w ubogiej rodzinie chrześcijańskiej w Bekaa Kafra w północnym Libanie. Na chrzcie otrzymał imię Józef (Jusuf). Już jako dziecko odznaczał się wielką pobożnością, zamiłowaniem do modlitwy i samotności. W wieku 23 lat wstąpił do maronickiego klasztoru św. Marona w Annaya, gdzie otrzymał zakonne imię Szarbel (Charbel). Po odbyciu studiów teologicznych w klasztorze w Kfifan i otrzymaniu święceń kapłańskich wrócił do klasztoru św. Marona gdzie przebywał do 1875 r. W tym roku ojciec Szarbel przeniósł się do znajdującej się w pobliżu klasztoru pustelni pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła. Żyjąc w odosobnieniu prowadził niezwykle ascetyczny tryb życia, poszcząc i umartwiając się, większość czasu spędzając na modlitwie i praktykach religijnych. W pustelni spędził ostatnie 23 lata swego życia. Zmarł w Wigilię Bożego Narodzenia – 24 grudnia 1898 r. Został pochowany na klasztornym cmentarzu. Zgodnie z zakonną tradycją niezabalsamowane ciało ubrane w habit zostało złożone w grobie bez trumny.
Po pogrzebie ojca Szarbela miało miejsce niezwykłe zjawisko. Nad jego grobem pojawiła się niezwykła, jasna poświata, utrzymująca się przez wiele tygodni. Łuna ta spowodowała, że do grobu pustelnika zaczęły przychodzić co noc rzesze wiernych i ciekawskich. Gdy po kilku miesiącach, zaintrygowane wydarzeniami władze klasztoru dokonały ekshumacji pochówku okazało się, że ciało ojca Szarbela jest w doskonałym stanie, zachowało elastyczność i temperaturę ciała osoby żyjącej oraz wydzielało ciecz określaną przez świadków jako pot i krew. Po umyciu i przebraniu zwłoki zostały złożone w drewnianej trumnie i umieszczone w klasztornej kaplicy. Mimo usunięcia wnętrzności i osuszenia z ciała zmarłego dalej sączyła się substancja, która została uznana za relikwię.
Szybko zaczął rozwijać się kult zakonnika. Do klasztoru w Annaya zaczęły przybywać tłumy pielgrzymów z Bliskiego Wschodu. Miały też miejsce liczne uzdrowienia związane z niezwykłą cieczą sącząca się z ciała zmarłego.
W 1926 r. Kościół maronicki rozpoczął starania w Rzymie o uznanie Szarbela Makhloufa błogosławionym Kościoła katolickiego. W 1927 r. mumia zakonnika została drobiazgowo zbadana przez komisję kościelną, na której czele stali dwaj lekarze z Francuskiego Instytutu Medycyny w Bejrucie. Następnie złożono ją do nowej metalowej trumny, którą zamurowano w grobowcu w niszy kaplicy.
W 1950 r. miało miejsce kolejne niezwykłe zjawisko związane z ojcem Szarbelem Makhloufem. Pielgrzymi odkryli bowiem, że z kamiennego grobowca znowu zaczęła sączyć się lepka ciecz, z którą spotkali się świadkowie ekshumacji zwłok sprzed kilkudziesięciu lat. 22 kwietnia 1950 r. komisja kościelna otworzyła trumnę i odkryła, że ciało ojca Szarbela jest w doskonałym stanie, zachowało elastyczność i temperaturę ciała osoby żyjącej. Znaleziono także dobrze zachowany humerał, na którym odciśnięta była twarz zmarłego.
5 grudnia 1965 r., na zakończenie Soboru Watykańskiego II papież Paweł VI ogłosił ojca Szarbela Makhloufa błogosławionym. Po tym czasie ponownie zamknięto grobowiec zakonnika.
9 października 1977 r. w Watykanie papież Paweł VI kanonizował ojca Szarbela. Do dziś grób świętego w Annaya jest celem licznych pielgrzymek z całego świata.
Klasztor św. Marona w Annaja
Właściwie - jak nazwa wskazuje - jest to klasztor św. Marona. Jednakże sanktuarium ma dwóch patronów, ze względu na umiejscowienie tutaj właśnie grobu św. Charbela. Przed klasztorem stoi figura św. Charbela - przy której non stop można spotkać rozmodlonych ludzi, a w środku znajduje się kaplica z grobem tego świętego. Tu również modlitwa nie ustaje...
Zakon Libańskich Maronitów (skrót: OLM) – libańskie zgromadzenie zakonne założone w 1695 r. w klasztorze Mart Moura w Ehden przez trzech młodych maronitów z Aleppo: Gabriela Haoua, Abdallaha Qaraali i Jusufa al-Bitn. Jest jednym z trzech maronickich zakonów, oprócz antonianów (OAM) i aleppianów (OMM), odwołujących się do reguły św. Antoniego Pustelnika. Główna siedziba władz zgromadzenia mieści się w klasztorze św. Antoniego w Ghazir, w pobliżu Dżuniji.
Dowody uzdrowień
Historia (c.d.)
Po I wojnie światowej Liban i Syria zostały terytoriami mandatowymi Francji.
1 września 1920 r. francuski generał Gouraud, który zarządzał terytorium mandatowym, dokonał podziału tzw. Wielkiej Syrii na części. Na terenie Syrii powstały okręgi. Jednym z nich był Wielki Liban ze stolicą w Bejrucie. Nowemu terytorium nadano flagę, która przedstawiała cedr libański na tle flagi francuskiej.
Nazwa Wielki Liban wzięła się od przyłączenia do autonomicznego regionu Gór Libańskich Trypolisu i Sydonu oraz doliny Bekaa.
Autonomiczny region Gór Libańskich powstał w 1861, za czasów panowania Imperium Osmańskiego, aby chronić zamieszkujących te tereny chrześcijan.
Wielki Liban oficjalnie istniał do uchwalenia pierwszej libańskiej konstytucji 24 maja 1926 r. Po jej ustanowieniu państwo przyjęło nazwę Republiki Libanu.
Liban został stworzony, aby zapewnić poparcie maronitów i innych lokalnych chrześcijan dla panowania Francji na obszarze mandatu. Chrześcijańscy mieszkańcy tych ziem od dawna marzyli o własnym państwie, wolnym od muzułmańskiej dominacji. Działania Francuzów spotkały się z ich entuzjastycznym poparciem.
Muzułmanie jednak protestowali przeciwko utworzeniu Wielkiego Libanu i przyznawaniu mu niektórych terenów- Trypolisu (który był ważnym portem morskim) i ziem, na których dominowali wyznawcy islamu. W 1922 muzułmanie zbojkotowali spis powszechny w Libanie i odmówili używania nowych kart identyfikacyjnych, dopóki nie usunie się z nich wpisu o obywatelstwie libańskim. Wielu z nich przez cały czas, konsekwentnie domagało się połączenia z innymi okręgami.
Byblos
– miasto w środkowym Libanie na wybrzeżu Morza Śródziemnego, centrum administracyjne dystryktu Kada Dżubajl. Liczy około 21 tys. mieszkańców (2006), głównie maronitów, istnieje też mniejszość szyicka.
Miejsce to stale zamieszkane od czasów neolitycznych, przez tysiąclecia ściśle związane jest z legendami i historią obszaru śródziemnomorskiego. Byblos jest też bezpośrednio łączone z powstaniem i upowszechnieniem alfabetu fenickiego, podłoża współczesnego alfabetu. Od III tysiąclecia p.n.e. znane jako wielki fenicki ośrodek handlowy, gdzie prowadzono handel cedrem i wapieniami ze starożytnym Egiptem, skąd sprowadzano w zamian m.in. papirus.
Greckie słowo byblos oznaczało papirus i stąd nazwa nadana miastu prawdopodobnie przez greckich handlarzy, którzy ściągali do Byblos po ten surowiec. Z czasem znaczenie miasta zaczęło maleć na rzecz oddalonego o 30 km na południe Berytosu i położonego 40 km na północ Trypolisu.
Na terenie wykopalisk odkryto ślady kolejnych istniejących w tym miejscu cywilizacji, m.in.:
Neolityczne domostwa – tell na którym poświadczone są warstwy neolityczne z ok. 6600 roku p.n.e., gdzie znajdują się ślady zabudowy w postaci prostokątnych domów o podłogach i ścianach wykonanych z ubitej gliny. Na niniejszym stanowisku odkryto również pochówki w dużych naczyniach.
Zamek krzyżowców z XII wieku – odbudowany, znajdujący się przy wejściu na teren wykopalisk.
Świątynia Baalat Gubal (opiekunki miasta) – zbudowana ok. 2800 p.n.e. była w ciągu dwóch tysięcy lat wielokrotnie przebudowywana. Obecnie widoczna na wzgórzu budowla i pozostałości prowadzącej do niej kolumnady pochodzą z czasów cesarstwa rzymskiego. Świątynia w kształcie litery L, pochodząca z 2700 r. p.n.e., z której odkopano fundamenty.
Pozostałe zabytki Byblos: Świątynia Obelisków z początków II tysiąclecia p.n.e., szybowe groby królewskie z II tysiąclecia p.n.e., których odnaleziono dziewięć. Niektóre z odkrytych w nich sarkofagów znajdują się w Muzeum Narodowym w Bejrucie: wśród nich sarkofag króla Ahirama z napisem wykonanym alfabetem wczesnofenickim (uważany za najstarszy zapis w języku fenickim), studnia królewska znajdująca się w głębokim obniżeniu w centrum wykopalisk, źródło zaopatrywało mieszkańców w wodę od początków zasiedlenia tych terenów aż do końca epoki hellenistycznej, rzymski teatr – częściowo odbudowany.
Ba'alat Gebal, „Pani Byblos”, była boginią miasta Byblos, Fenicji w starożytności. Była czasami znana Grekom jako Baaltis lub Atargatis. Ba'alat Gebal był na ogół utożsamiany z pansemicką boginią Ashtart (Astarte) i, podobnie jak „Ashtart”, utożsamiany z grecką boginią Afrodytą. Jednak Sanchuniathon przedstawia Ba'alata Gebala jako siostrę Ashtart i Aszery i nazywa Ba'alat Gebal imieniem Dione, co oznacza, że identyfikował ją albo z Aszerą, albo z matką greckiej Afrodyty, bogini Tytana Dione Według Sanchuniathona Baaltis/Dione, podobnie jak Aszera i „Ashtart”, była siostrą i żoną El. Stwierdza, że urodziła córki Elowi i że to El dał jej miasto Byblos. Ba'alat Gebal został wyróżniona przez dwa wysokie, wyprostowane pióra w jej nakryciu głowy.
Za tydzień kolejny dzień, a tu pojawi się do niego link.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
