Spółka Akcyjna Cukrowni „Strzyżów” w Strzyżowie

   Inicjatorem zbudowania cukrowni w Strzyżowie był Edward Chrzanowski. Powstała ona w 1899 r. Pierwsza kampania odbyła się w 1901 r. Obok cukrowni wybudowano obiekty towarzyszące, m.in. trzy budynki parterowe ośmiorodzinne dla rzemieślników, a także zaadaptowano istniejące budynki folwarczne na potrzeby pozostałej załogi cukrowni. W 1916 r. cofające się wojska rosyjskie po częściowym zrabowaniu magazynu cukru spaliły cukrownię. Uruchomiono ją ponownie dopiero jesienią 1922 r.

   W dniu 24 listopada 1919 r. zarejestrowano statut Spółki Akcyjnej „Strzyżów”. Celem powołania Spółki była odbudowa i dalsze prowadzenie cukrowni w Strzyżowie. Spółka miała prawo nabycia na własność przedsiębiorstwa fabrycznego Cukrowni „Strzyżów” wraz z całym majątkiem ruchomym i nieruchomym oraz umowami i zobowiązaniami. Spółka miała siedzibę w Warszawie przy Krakowskim Przedmieściu 17. Kapitał zakładowy Spółki określono na 5 000 000 mkp, podzielony na 1000 akcji o wartości nominalnej 5000 mkp każda.

   W 1926 r. kapitał Spółki osiągnął wartość 1 000 000 zł i był podzielony na 16 000 akcji na okaziciela o wartości nominalnej 50 zł oraz 4 000 akcji uprzywilejowanych, o wartości nominalnej 50 zł. Roczna wielkość produkcji cukru wynosiła wówczas 35 605 q, a powierzchnia plantacji – 1965 ha. Prezesem Zarządu Spółki był Józef Zagleniczny, natomiast wieloletnimi członkami Zarządu: Edward Werner, Stanisław hr. Czacki, W. Chrzanowski, Józef Rulikowski, Zygmunt Rulikowski i dr Julian Śląski.

   W 1931 r. kapitał Spółki wynosił 2 000 000 zł, podzielony na 20 000 akcji na okaziciela o wartości nominalnej 100 zł, a wielkość produkcji 58 119 q, przy powierzchni plantacji równej 1787 ha. W 1935 r. produkcja cukru wyniosła 45 457 q, a powierzchnia plantacji 1541 ha. W 1936 r. Cukrownia „Strzyżów” zakupiła i przeznaczyła do rozbiórki Cukrownię „Nieledew”, przejmując jej plantacje oraz w ten sposób zwiększając ilość dostępnego surowca. Produkcja cukru wynosiła w tym czasie 69 041 q, a plantacje miały powierzchnię 2514 ha. W latach 1938-1939 cukrownię zelektryfikowano, instalując jednocześnie kocioł firmy Babcock-Zieleniewski.

Źródła:

Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” z 17.12.1919, nr 275.

Rocznik polskiego przemysłu i handlu 1934. Polska Spółka Wydawnictw Informacyjnych, Warszawa 1934.

Rocznik polskiego przemysłu i handlu 1936. Polska Spółka Wydawnictw Informacyjnych, Warszawa 1936.

Rocznik polskiego przemysłu i handlu 1938. Polska Spółka Wydawnictw Informacyjnych, Warszawa 1938.

Wilczek M.T.: Papiery wartościowe przemysłowych spółek akcyjnych dwudziestolecia międzywojennego. Wybór, UE Katowice 2016.