Przemysł Spirytusowy i Chemiczny „Krakus” SA w Krakowie

    Firmy „H. Seidenfrau” i „Dutkiewicz i Sowiński”, istniejące od 1907 r. w Krakowie, połączyły się i po rejestracji w dniu 21 września 1919 r. przyjęły nazwę Spółki Akcyjnej Zjednoczonych Fabryk Przetworów Wyskokowych i Owocowych „Wódki Krakowskie”. W dniu 25 listopada 1920 r. zmieniono nazwę na „Krakus” Zjednoczone Fabryki Przetworów Wyskokowych i Owocowych SA. Spółka miała siedzibę w Krakowie przy ul. Zabłocie 21. Powstała ona celem fabrykacji likierów, marmolady oraz esencji i rafinerii spirytusu. Kapitał zakładowy Spółki wynosił 2 000 000 koron.

    W dniu 30 stycznia 1919 r. Naczelnik Państwa Polskiego unieważnił Dekretem zezwolenia na produkcję i obrót spirytusem wydane przez władze państw zaborczych, a 25 lutego 1919 r. minister Skarbu powołał Państwowy Monopol Spirytusowy (PMS). Na podstawie prywatnych wytwórni, m.in. „Krakus” w Krakowie, PMS uruchomił produkcję wódek czystych 40% i 45% obj. na rachunek komisowy dla PMS za opłatą podatku 10 gr od 1 l objętościowego. Monopol nie spełnił oczekiwań; kwitło bimbrownictwo, alkohol „monopolowy” był drogi. Doprowadziło to do zawieszenia PMS przez Radę Ministrów w dniu 14 października 1921 r. W tym czasie kapitał zakładowy Spółki wynosił już 30 100 000 mkp.

     Pod koniec 1924 r. PMS zaczął ponownie działać. Spółka posiadała gorzelnię przemysłową melasową, fabrykę i rafinerię potażu (zanieczyszczonej postaci węglanu potasu K2CO3). W 1927 r. kapitał zakładowy wynosił 1 081 200 zł, podzielony na 67 575 akcji o wartości nominalnej 16 zł. Spółka była notowana na giełdach w Krakowie i we Lwowie. Została postawiona w stan likwidacji w 1937 r.

Akcja na okaziciela spółki Zjednoczonych Fabryk Przetworów Wyskokowych i Owocowych „Krakus” SA o wartości nominalnej 280 mkp z dnia 1 lutego 1924 r.

Akcja na okaziciela spółki „Krakus” Przemysł Spirytusowy i Chemiczny SA o wartości nominalnej 16 zł z dnia 1 listopada 1927 r.

Źródła:

Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” z 25.05.1923, nr 116.

 Jeżak A., Ćwiertniak M., Rytwińska U.: Destylernia „Polmos” w Krakowie S.A. Tradycje i nowoczesność 1931 – 2006, www.polmos.krakow.pl

Rocznik polskiego przemysłu i handlu 1938. Polska Spółka Wydawnictw Informacyjnych, Warszawa 1938.

Spółki akcyjne w Polsce 1920/21 PAR S.A. 1922.

Wilczek M.T.: Papiery wartościowe przemysłowych spółek akcyjnych dwudziestolecia międzywojennego. Wybór, UE Katowice 2016.