Przedsiębiorstwo powstało w 1885 r. w Wysokiej, koło Łaz. Jego założycielami byli Jakób Eiger i Wilhelm Landau. Produkowano w nim cement metodą suchą. Początkowa produkcja cementu wynosiła 6000 ton. Zmiana technologii w 1892 r. pozwoliła na zwiększenie produkcji do 65 000 ton.
Akcja na okaziciela Towarzystwa Akcyjnego Fabryki Portland-Cementu "Wysoka"na 250 rb z 31 sierpnia 1908 r.
Ilustrację powyższą prezentuję za stroną://www.hwph.de/akzii-obligazii/losnr-auktnr-pa32-106_ru.html
W 1908 r. firmę przekształcono w spółkę akcyjną pod nazwą: Towarzystwo Fabryk Portland-Cementu „Wysoka” SA. W 1920 r. kapitał akcyjny wynoszący 5 184 000 mkp został powiększony do wysokości 36 528 413 mkp w wyniku przeszacowania wartości gruntów i budynków fabrycznych, bocznicy kolejowej, maszyn i urządzeń oraz posiadłości ziemskiej „Wysoka Pilecka”, wynoszącej według bilansu z dnia 31 grudnia 1915 r. 3 755 747 rubli. Kapitał Spółki po przeszacowaniu określono na 6 000 000 zł. Był on następnie podniesiony w dniu 22 marca 1928 r. do 9 600 000 zł, w dniu 29 kwietnia 1929 r. do 10 000 000 zł i w dniu 20 grudnia 1930 r. do 12 000 000 zł oraz podzielony na 120 000 akcji o wartości nominalnej 100 zł.
Spółka miała siedzibę w Warszawie przy ul. Mazowieckiej 7. Była notowana na giełdzie warszawskiej.
Pod koniec lat 30. XX w. Radę Nadzorczą tworzyli: Ludwik Bergson, Diana Eigerowa, dr Marian Eiger, Stefan Eiger, Janusz Holenderski, Stanisław Holenderski, Bella Krollowa i Ludwik Natanson, a Zarząd: inż. Antoni Eiger, Jerzy Eiger, Bernard Holenderski, Jakub Kroll i Jan Wyganowski. W tym czasie zatrudnienie w zakładach Spółki dochodziło do 900 osób. W latach 1927-1931 dywidenda wypłacana przez Spółkę wynosiła 6%−12%.
W latach 30. XX w. była to jedna z najbardziej uznanych cementowni w skali europejskiej. Na jej potrzeby pracowało kilka kamieniołomów, które dostarczały urobek kolejkami. Do zakładu prowadziła także bocznica kolejowa z Łaz.
Ciekawą postacią w historii Spółki był Marian Meir Abraham Eiger, urodzony 22 sierpnia 1873 w Częstochowie, zmarły 20 lipca 1939 w Krynicy polski lekarz, fizjolog żydowskiego pochodzenia, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego. Był wiceprzewodniczącym Rady Akcjonariuszy Towarzystwa Fabryk Portland-Cementu Wysoka S.A.
10 akcji na okaziciela Towarzystwa Fabryk Portland-Cementu „Wysoka” SA o wartości nominalnej 100 zł każda, z dnia 14 stycznia 1931 r.
Blankiet 1 akcji na okaziciela Towarzystwa Fabryk Portland-Cementu „Wysoka” SA o wartości nominalnej 100 zł z dnia 20 kwietnia 1938 r.
Wybuch II wojny światowej spowodował faktyczną i prawną likwidację Towarzystwa. Cementownia została przejęta w październiku 1939 r. przez niemiecki zarząd komisaryczny. Dwa lata później przeszła na własność państwa niemieckiego.
Zgodnie z orzeczeniem nr 6 ministra przemysłu i handlu z z dnia 21 czerwca 1947 r. o przejęciu przedsiębiorstw na własność Państwa, przedsiębiorstwo "Towarzystwo Fabryk Portland-Cementu "Wysoka" Spółka Akcyjna - Wysoka" przeszło na własność Państwa za odszkodowaniem w całości wraz z nieruchomym i ruchomym majątkiem oraz wszelkimi prawami, wolne od obciążeń i zobowiązań z wyjątkiem zobowiązań o charakterze publiczno-prawnym, zobowiązań na rzecz polskich osób prawnych prawa publicznego, zobowiązań na rzecz osób prawnych stanowiących własność polskich osób prawnych prawa publicznego, służebności gruntowych oraz zobowiązań, mających swe źródło w stosunku najmu pracy lub odpowiedzialności za czyny niedozwolone.
Kilka informacji o Spółce w latach ostatnich...
12 marca 2003 r. Spółkę reaktywowano. Branża: materiały budowlane - cement, gips, wapno. Reaktywacji dokonał Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy.
....
W latach późniejszych Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OSK 1565/10) zawiesił postępowanie sądowe dotyczące wniosku Towarzystwa Fabryk Portland Cementu Wysoka SA o unieważnienie orzeczenia nacjonalizacyjnego z 1947 r. Sąd odkrył reaktywacje spółki z wykorzystaniem kolekcjonerskich papierów wartościowych. Zmieniono prawo, gdyż kuratora dla reaktywowanej spółki Towarzystwo Fabryk Portland Cementu Wysoka w Warszawie ustanowił... sąd rodzinny. Kurator, ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 kodeksu cywilnego, nie miał uprawnień do wszczęcia postępowania o unieważnienie orzeczeń nacjonalizacyjnych. We wrześniu 2010 r. sąd rejestrowy wykreślił jako nieprawidłowy wpis do KRS kuratora jako jednoosobowego organu spółki.
...
Widok obiektów cementowni Wysoka w 2019 r.
Zdjęcia powyższe prezentuję za stroną: http://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?t=12844.
...
Obecnie Towarzystwo Fabryk Portland-Cementu "Wysoka" Spółka Akcyjna jest spółką z kapitałem zakładowym wynoszącym 1200 zł z siedzibą w Warszawie, przy ul. Mokotowskiej 58/10. Podstawową działalnością jest produkcja instrumentów i przyrządów pomiarowych, kontrolnych i nawigacyjnych.
Źródła:
Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” z 26.10.1920, nr 243.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Eiger
https://sip.lex.pl/akty-prawne/mp-monitor-polski/przejecie-przedsiebiorstw-na-wlasnosc-panstwa-16914912
„Przemysł i handel”, Tygodnik 1918–1928. Warszawa 1928.
Rocznik polskiego przemysłu i handlu 1938. Polska Spółka Wydawnictw Informacyjnych, Warszawa 1938.
Wilczek M.T.: Papiery wartościowe przemysłowych spółek akcyjnych dwudziestolecia międzywojennego. Wybór, UE Katowice 2016.
Wstęp do inwentarza, oprac. L. Domański, Katowice 2002, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/zespol/-/zespol/141168.
http://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?t=12844
Inne tematy w dziale Gospodarka
