Pałowanie

Pałką przez wieki

Pałka jest tym środkiem przymusu bezpośredniego, który jest najdłużej związany z naszą cywilizacją i jest również stosowany przez inne naczelne. Zaobserwowano używanie przez inne naczelne pałek [1] do polowania [2] i walki [3].

Ludzie stosowali pałkę jako przedłużenie swoich kończyn górnych. Jej celem było zwiększenie wywieranego nacisku stałego lub dynamicznego na dowolny obiekt. Zakres tych zastosowań nieustannie się rozrasta, w miarę przybywania w naszej świadomości obiektów, wobec których pałka byłaby przydatna.

Wykorzystanie pałki

Szczególną rolę pałka odgrywa w zastosowaniach przeciw-ludzkich. Jest wykorzystywana do zabijania i zadawania bólu, często jednocześnie. 

Pozwolę sobie na pewną dygresję. Ciało nie czuje bólu. Czujemy go umysłem. Stąd jest możliwe odwrócenie uwagi od przeżywanego bólu, co powoduje jego większe bądź mniejsze stłumienie. „Żołnierze w czasie walki są często świadomi tego, że utracili kończyny, chociaż początkowo nie odczuwają bólu. Istnieje wiele wzmianek o sportowcach, którzy ze zwichniętą nogą, a nawet złamaniem kości kontynuują rozgrywki w gorączce współzawodnictwa (np. polski bokser Kasprzyk w olimpijskim finale zwycięsko walczył z Tamulisem mając złamany kciuk prawej ręki - przypis A.A.).” [4] Człowiek w stanie transu [5] sprawia wrażenie niezwykłej odporności na ciosy i jednocześnie jest niezdolny do refleksji, co trywialnie nazywamy amokiem. Jednak uderzenie precyzyjnie wymierzone w odpowiedni węzeł nerwowy, spowoduje jego wyłączenie z gry. Dlatego też w aktach prawnych legalizujących użycie środków przymusu bezpośredniego, zawsze dodaje się klauzulę opisującą, mniej lub bardziej precyzyjnie, działania wobec agresywnych osobników sprawiających bezpośrednie zagrożenie życia.

W naszej kulturze zaleca się raczej łagodzenie sporów niż ich zaognianie. Jest to zasada obowiązująca nie tylko w negocjacjach politycznych, ale i w zwykłym życiu. Proszę sobie zresztą obejrzeć te krótki film, nagrany przez instruktorów Krav-Maga, który to system walki trudno podejrzewać o jakiś szczególny pacyfizm:

Tak się jednak składa, że najlepiej negocjuje się z pozycji siły [6]. Za pojednawczym dialogiem powinna stać siła. Dlatego pozwalamy się małym dzieciom tłuc między sobą. Jeżeli nie poznają ścieżki rozwoju agresji, to nie będą chciały negocjować. Za politykami powinno stać wojsko lub policja, bo inaczej ich argumenty będą uważane za emotywistyczne [7].

W bliższych nam czasach pałka przestała już stanowić podstawowe wyposażenie wojska (poza oddziałami żandarmerii) i jest najczęściej spotykana w służbach mających styczność z nieuzbrojonymi cywilami. Policja jest tą formacją, której istnienie ma przede wszystkim zniechęcać potencjalnych przestępców [8] a także fizycznie powstrzymać tych, których wyobraźnia zawodzi. W trakcie rozwoju cywilizacji prawo regulujące styczność nieposłusznych obywateli z policją jest wciąż aktualizowane. Jedne ustawy są zamieniane na inne, w których coraz trudniej się połapać i to nie tylko zwykłym obywatelom, ale i politykom [9]. Dlatego przygotowałem ściągawkę dotyczącą pałowania w naszych czasach.

Pałowanie legalne

Zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem [10] pałka służbowa [11] jest zaliczana do środków przymusu bezpośredniego (Art.12.1.7), którego można użyć lub ją wykorzystać w niektórych przypadkach określonych w art.11 pp.1-11 i 13 (Art. 19.1), czyli:

1) wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem;

2) odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;

3) przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;

4) przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego;

5) przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego obszary, obiekty lub urządzenia;

6) ochrony porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez uprawnionego;

7) przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej;

8) przeciwdziałania niszczeniu mienia;

9) zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia;

10) ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;

11) zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;

13) pokonania czynnego oporu. 

Pałkę można także wykorzystać wobec zwierzęcia, którego zachowanie zagraża bezpośrednio życiu lub zdrowiu uprawnionego lub innej osoby (Art.12.2)

Pałki służbowej używa się do obezwładnienia osoby przez zadanie bólu fizycznego lub do zablokowania kończyn albo wykorzystuje się ją w celu obezwładnienia zwierzęcia (Art.12.3).

Pałowanie nielegalne

Nie można używać pałki do (12) pokonania biernego oporu i (14) przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji (Art.19.1).

Nie można także stosować jej wobec osób (Art.19.2):

1. W stosunku do których użyto środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2–5, czyli: kajdanek ręcznych lub nożnych, lub zespolonych; kaftana bezpieczeństwa; pasa obezwładniającego; siatki obezwładniającej. [12]
2. Obezwładnionych wskutek użycia środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 13, czyli przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej – z wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki służbowej.

Ponadto pałką służbową nie zadaje się uderzeń i pchnięć w głowę, szyję, brzuch i nieumięśnione oraz szczególnie wrażliwe części ciała, z wyjątkiem sytuacji gdy zachodzi konieczność odparcia zamachu stwarzającego bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia uprawnionego lub innej osoby (Art.19.4).

Również (Art.9.1) Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, oraz osób o widocznej niepełnosprawności uprawniony może użyć wyłącznie siły fizycznej  w postaci technik obezwładnienia.

Pałki w celach prewencyjnych [13] nie mogą też używać (Art.13.2):

• pracownicy ochrony uprawnieni do użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2018 r. poz. 2142 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 1495);
• członkowie służby porządkowej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2171)

Dodatek, czyli o sile fizycznej

Zgodnie ze wskazanym wyżej prawem, siła fizyczna zalicza się do środków przymusu bezpośredniego i obejmuje techniki transportowe, obronne, ataku i obezwładnienia (Art.12.1.1), które mogą być stosowane we wszystkich wymienionych wyżej sytuacjach (Art.14.1). Używając siły fizycznej lub wykorzystując siłę fizyczną, nie zadaje się uderzeń, chyba że uprawniony działa w celu odparcia zamachu na życie lub zdrowie własne, lub innych osób albo na mienie, lub przeciwdziała ucieczce (Art.14.2). Jak to zostało podane wcześniej, wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, oraz osób o widocznej niepełnosprawności uprawniony może użyć wyłącznie siły fizycznej w postaci technik obezwładnienia (Art.9.1) [14].

__________

1. Ekologia.pl >> Wiedza >> Atlas zwierząt >> Szympans (Pan troglodytes) >> Tryb życia
2. Używanie narzędzi przez zwierzęta - Polowanie
3. Rosiński F.M.: Agresja u naczelnych podludzkich, Studia Philosophiae Christianae, 1994, 30/2, s.217-219. (bezpośredni link do pliku PDF 1,2 MB.
4. Augustynek A.: Hipnoza w walce z bólem, Psychologia.net.pl
5. Trans jest stanem, w którym nasza uwaga skupia się niepodzielnie na jakimś wycinku naszego życia. Osoba może być np. „zaczytana” do takiego stopnia, że przegapia przystanek, na którym ma wysiąść. To też jest trans.
6. To też jest jedna z zasad Krav-Maga ;-)
7. Bliżej na ten temat w mojej notatce dotyczącej kryterium zaufania.
8. Zgodnie z definicją, przestępcą jest ten, kto przestępuje (przekracza) stanowione prawo. Są osobnicy, którym się wydaje, że świat powinien być urządzony wg ich zasad i dostają piany, gdy skonfrontowani z rzeczywistością boleśnie dowiadują się, że nie mieli racji; inaczej mówiąc, są tacy ludzie, którzy zwyczajnie chcą zostać pobici… i często ich życzenie bywa spełnione.
9. Zachowania, a zwłaszcza wypowiedzi niektórych polityków, nasuwają przypuszczenia, że podczas sejmowych debat bawią się brzydko pod pulpitem… bo potem wygadują bzdury o braku debat na jakiś temat, całkiem jakby byli pogrążeni w transie.
10. USTAWA z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. 2013 poz. 628) (bezpośredni link do pliku PDF 523 kB)
11. Pałka policyjna – podłużna broń obuchowa miażdżąca o przekroju owalnym, zwykle wykonana z elastycznego materiału z rękojeścią, używana w wielu krajach jako środek przymusu bezpośredniego przez policję, straż miejską, żandarmerię, ochronę, straż graniczną i inne służby porządkowe. Najczęściej ma długość około 60 centymetrów i średnicę około 3 centymetrów. (Wikipedia)
12. Kursywą są oznaczone te fragmenty tekstu, które znajdują się w innym miejscu omawianej ustawy, a zostały przeze mnie dodane, aby stała się bardziej zrozumiała.
13. Prewencja w tym kontekście oznacza działanie, którego celem jest zapobieżenie ponownemu popełnieniu czynu zabronionego, to znaczy odpowiadającego opisowi zachowania określonego w ustawie karnej przez sprawcę, czyli osobę, która ten czyn realizuje osobiście, w grupie lub do tego nakłania.
14. Co jest rozumiane przez określenie „techniki obezwładniania”, można zrozumieć po obejrzeniu filmu z zawodów policyjnych w kategorii Stosowanie technik obezwładniania osób. Proszę sobie wyobrazić zastosowanie tych technik wobec osoby nieletniej, niepełnosprawnej lub w widocznej ciąży.

#POLICJA