Pod takim tytułem ukazała się książka wydana przez Katolicki Uniwersytet Lubelski (Wydawnictwo KUL, Lublin 2008) pod redakcją Dariusza Dudka, Dariusza Kały i Pawła Potakowskiego. Prof.Dariusz Dudek jest kierownikiem Katedry Prawa Konstytucyjnego KUL, a recenzentem tomu był prof. dr hab. Wojciech Łączkowski, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej w latach 1994 – 1997 i sędzia Trybunału Konstytucyjnego w latach 1989 – 1997. Dariusz Kała i Paweł Potakowski to studenci KUL, działacze Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Jak wynika ze Słowa Wstępnego ks. prof. dr hab. Antoniego Dębińskiego, Dziekana Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL, to właśnie Koło Naukowe Studentów Admininistracji i NZS Studentów KUL zainicjowało i zorganizowało w dniach 16 – 17 kwietnia 2007 międzynarodową konferencję naukową na temat wskazany tytułem książki.
Książka składa się z czterech rozdziałów:
- Cudze chwalicie… Analiza zagranicznych systemów prawa wyborczego
- …Swego nie znacie! Analiza obowiązujących ordynacji wyborczych RP
- Jednomandatowe Okręgi Wyborcze: szansa czy zagrożenie
- Czy zmiana konstytucji może być rozwiązaniem wszystkich problemów?
Rozdział 1. zawiera wykłady (przedstawione w wersji angielskiej i w tłumaczeniu na polski), prof. Kennetha Kempa z University of St. Thomas and St. Paul w Minnesota, USA; prof. Delaine Swensona z KUL i dra Nazara Boyko z Instytutu Administracji Publicznej przy Prezydencie Ukrainy ze Lwowa. Prof. Kemp omówił amerykański system wyborczy z punktu widzenia filozofa i historyka, a Prof. Swenson przedstawił w jaki sposób system głosowania wpływa na zaufanie publiczne w systemie politycznym. Nazar Boyko zreferował sytuację na Ukrainie i patologie panującego tam partyjnego systemu wyborczego.
W rozdziale 2., obok referatu kierownika Katedry Prawa Administracyjnego KUL, ks. prof.dra hab. Sławomira Fundowicza, znalazły się referaty praktyków polityki, przede wszystkim niezwykle interesujący wykład prezydenta Zamościa, p.Marcina Zamoyskiego;
Wiceprezydenta Centrum im. Adama Smitha dra Andrzeja Sadowskiego, posła Cezarego Grabarczyka i dra Przemysława Pytlaka z Lubelskiego Urzędu Pracy. Prezydent Zamościa, który od lat należy do grona Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast – Patronów Honorowych Ruchu Obywatelskiego na rzecz Jednomandatowych Okręgów Wyborczych, podniósł zasadniczy dla naszej demokracji problem odpowiedzialności w polityce, którą obecny system wyborczy do Sejmu praktycznie likwiduje. Znamienny jest tu sam tytuł wystąpienia dra Sadowskiego: „Demokracja czy dekoracja?”
Rozdział 3. wypełniają wystąpienia prof. Jerzego Przystawy (Uniwersytet Wrocławski) pt. „Mityczna reprezentatywność ordynacji proporcjonalnej”, prof. Grzegorza Górskiego (KUL): „Pełna reprezentacja czy stabilny rząd”, Janusza Sanockiego (lidera Ruchu JOW): „Psychologiczne aspekty partyjnej ordynacji wyborczej”; prof. Andrzeja Czachora (Instytut Energii Atomowej): „Odwołanie posła przeze elektorat (doświadczenia kanadyjskie) i dra Jarosława Flisa (Uniwersytet Jagielloński): „Jeden mandat – cztery warianty”. Ważnym akcentem tego rozdziału jest opublikowanie Stanowiska Zarządu Krajowego NZS, w którym wyrażone zostało zdecydowane poparcie tej wielkiej organizacji studenckiej dla propozycji zmiany systemu wyborczego i wprowadzenia JOW w wyborach do Sejmu.
Zamykający tom rozdział 4. zawiera wypowiedzi prawników konstytucjonalistów, dra Konrada Składowskiego z Uniwersytetu Łódzkiego i prof. dra hab. Dariusza Dudka z KUL. Profesor Dudek, w wykładzie pt. „Wybory w perspektywie przemian konstytucyjnych”, po przedstawieniu konstytucyjnych aspektów ewolucji ustrojowej w Polsce, stwierdza: „Konstytucja z 1997 r. nie stworzyła dostatecznych ram normatywnych dla prawidłowego i po prostu uczciwego funkcjonowania mechanizmu władzy publicznej, zaś tradycyjne rozwiązania, może dobre (albo choćby lepsze) w warunkach pierwszej połowy XX wieku – często zgoła nie przystają do współczesnej kondycji państwa, społeczeństwa i jednostki, tak w warunkach Polski postkomunistycznej, jak i w nowym kontekście politycznym.”
Wielkie brawa i wyrazy uznania należą się studentom KUL, którzy wystąpili z inicjatywą zorganizowania konferencji, przekonali do niej Władze Uczelni, wykonali ogromną i znakomitą pracę organizacyjną, a na końcu także i wydawniczą. Nie jestem w stanie wymienić wszystkich zasługujących na te gratulacje, ale nie mogę pominąć Marty Szymańskiej, Agnieszki Ziemeckiej, Marka Kobylarskiego i Pawła Potakowskiego, którzy – jak mi się wydaje – stanowili trzon Komitetu Organizacyjnego.
Wreszcie słowa uznania należą się Władzom Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, profesorom, którzy zapewnili opiekę naukową organizatorom i wnieśli merytoryczny wkład naukowy w to ważne przedsięwzięcie. Z pewnym ubolewaniem stwierdzić wypada, że środowiska akademickie nie wykazywały dotąd specjalnej aktywności w tych zasadniczych sprawach ustrojowych, a uniwersytety polskie nie prześcigały się w udostępnianiu swoich możliwości dla poważnej obywatelskiej debaty. Przeciwnie, nie obawiając się popełnienia wielkiego błędu, można powiedzieć, że instytuty i wydziały raczej niechętnie odnosiły się do podejmowania tej tematyki i, nie chcąc się narazić wpływom kołom politycznym, do tych fundamentalnych dla państwa i narodu spraw, podchodziły asekurancko i oportunistycznie. Owszem, na różnych polskich uczelniach, odbywały się do tej pory spotkania i konferencje, na których problematyka systemu wyborczego była omawiana, ale można było odnieść wrażenie, że władze tych szkół raczej „przymykają oko” na tę niezbyt godną poparcia działalność, uznając ją za nie warty uwagi margines. Katolicki Uniwersytet Lubelski jest więc pierwszym polskim uniwersytetem, którego Władze dały dowód, że rozumieją iż to właśnie UNIWERSYTET jest tym najważniejszym miejscem,, w którym o głównych sprawach ustrojowych mówi się głośno, odważnie i krytycznie. Miejmy nadzieję, że będzie to stanowiło zachętę dla innych polskich uczelni, a w ślad za opinią akademicką pójdą i środowiska polityczne, które zrozumieją, że polityka, to przede wszystkim odpowiedzialność przed narodem i wyborcami, a nie tylko zabieganie wokół grupowych czy partyjnych interesów.
Inne tematy w dziale Polityka
