4 czerwca 1992 jest dla mnie podwójnym symbolem. Z jednej strony kompletnie nieudanej próby przeprowadzenia procesu lustracji. Sposób w jaki to zrobiono - i sama uchwała i jej realizacja i skutki, które sobą pociągnęły, były kompromitujące. To był klasyczny przykład tego, jak ważną i potrzebną rzecz można spaprać i oddać przeciwnikom wszystkie możliwe argumenty do ręki. Przez lata przeciwnicy lustracji odwoływali się do tego przykładu, ośmieszali, wykpiwali i pokazywali jako dowód na to, że „babranie się przeszłości” jest bez sensu. Niezależni od intencji, jakie mieli politycy i urzędnicy realizujący uchwałę Janusza Korwin-Mikkego, wyszło to fatalnie. Pierwsze zjawisko, które wtedy się ujawniło – to nieudolność polskiej prawicy.
Drugie, znacznie bardziej groźne zjawisko, to budowa wielkiego frontu antylustracyjnego. Wtedy, aby nie doszło do realizacji uchwały, by nie ujawniono, kto znalazł się na liście Macierewicza, posunięto się do obalenia rządu. Panika w oczach jaką miało wielu polityków, zapał do tego, by zablokować ujawnienie danych o współpracy z SB była niezwykła. Polityków niechętnych lustracji wsparła wtedy duża część mediów i stworzyli jeden wielki front antylustracyjny.
Ten front walczył niezwykle skutecznie przez lata i robił wszystko, by blokować, a kiedy nie dało sie blokować, to ograniczyć sprawdzanie powiązań z dawnymi służbami. Nie było chyba drugiej sprawy, która tak gorliwie byłaby broniona przez znaczną część elit. Gdyby nie desperacki i rebeliancki ruch Bronka Wildsteina być może w ogóle nie byłoby żadnej lustracji.
4 czerwca 1992 jest smutnym symbolem z jednej strony nieudolności w przeprowadzeniu próbie oczyszczania państwa, z drugiej początku wielkiej wojny o betonowanie archiwów i wymazanie pamięci. Początku symbolicznego, bo oczywiście walka o to, by materiały esbeckie pozostały nietknięte trwały od momentu upadku komuny.
Autor podcastu Układ Otwarty. Prezes niezależnego think tanku Instytut Wolności
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Polityka
