Jan Bodakowski
Polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie 1943–1944
Historie walk Armii Krajowej z sowiecką partyzantką na Nowogródczyźnie w latach 1943 – 1944 przybliża czytelnikom książka Zygmunta Boradyna „Niemen rzeka niezgody. Polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie 1943–1944” wydana przez Rytm.
Nieżyjący już autor książki Zygmunt Boradyn zmarł w wieku 40 lat. Pochodził z polskiej patriotycznej rodziny. Urodził się i mieszka w Nowogródku. Był wykładowcą historii w Białoruskim Państwowym Instytucie Języków Obcych, i na Wydziale Historycznym Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego.
Licznie zamieszkujący Nowogródczyznę Polacy walczący w szeregach AK byli przez sowiecką propagandę określani mianem „białopolaków”, „kontrrewolucjonistów”, „polskich nacjonalistów”, „imperialistów”. Na niepodległościowe dążenia Polaków nie było miejsca na terenach które miały znaleźć się w sowieckim imperium. Polacy byli skazani przez sowietów na zagładę.
Ukształtowanie geograficzne Nowogródczyzny sprzyjało prowadzeniu walki partyzanckiej. Większość Nowogródczyzny była trudno dostępna. Nie było dobrych szlaków komunikacyjnych, a 25% terenów pokrywały lasy. Wśród ponad miliona mieszkańców, ponad połowę stanowili Polacy, około 40% Białorusini, a poniżej 7% Żydzi.
Ludność białoruska i żydowska była pod wpływem sowieckiej propagandy, kształtującej postawy nienawiści do Polski i Polaków. Sowiecka agresja we wrześniu 1939 została przez Białorusinów i Żydów przyjęta z entuzjazmem. W czasie sowieckiej okupacji komuniści prześladowali i eksterminowali Polaków. Polacy byli mordowani od razu albo za pomocą deportacji na Syberię. Równolegle z prześladowaniami Polaków sowieci uprzywilejowali Żydów i białoruskich lumpów.
Pomimo szerokich sowieckich represji na Nowogródczyźnie działała polska konspiracja. Często Polacy mieli do wyboru albo być sadystycznie zamordowanym przez sowietów, albo starać się przeżyć w oddziałach partyzanckich.
W czerwcu 1941 dotychczasowy sojusznik komunistów nazistowskie Niemcy zaatakował Związek Sowiecki. Niemcy zamiast wykorzystać entuzjazm narodów dręczonych przez sowietów, swoimi represjami wobec tubylców kreowali poparcie Białorusinów dla sowieckiej partyzantki. Biologiczne przetrwanie ludności polskiej Nowogródczyźnie było zagrożone pod okupacją Niemiecką działaniami Niemców i działaniami partyzantki sowieckiej - której celem była likwidacja Polaków na terenach które miały być włączone do Związku Sowieckiego.
Zygmunt Boradyn w swej książce „Niemen rzeka niezgody. Polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie 1943–1944” przybliżył działania bojowe Okręgu Nowogródzkiego ZWZ Armii Krajowej od lipca 1941 d0 lipca 1944. Strukturę oddziałów AK. Formy działań AK. Walki z Niemcami i Sowietami. Obrona ludności cywilnej przez terrorem kryminalnym ze strony sowieckich partyzantów.
Autor przybliżył też czytelnikom działania zbrojne prowadzone przez sowiecką partyzantkę. Historie sowieckich oddziałów i metody ich działań. Nadreprezentacje w sowieckiej partyzantce Żydów i Rosjan, co nie odpowiadało strukturze etnicznej Nowogródczyzny. Zdziczenie i działalność stricte kryminalną sowieckich partyzantów. Działania zbrojne sowieckiej partyzantki przeciw oddziałom AK.
Prace „Niemen rzeka niezgody...” ilustrują fotografie polskich i sowieckich partyzantów. W aneksach do książki znalazły się wytyczne sowieckie co do działań wobec AK, prowadzenia komunistycznej propagandy. A także: kalendarium walk AK z sowietami, wykaz polskich patriotów zamordowanych przez sowieckich partyzantów, depesze między sowieckimi partyzantami a dowództwem sowieckim co do metod walki z Polakami.
Jan Bodakowski
tekst na ten temat ukazał się pierwotnie na portalu Prawy.pl http://www.prawy.pl/
Inne tematy w dziale Kultura
