Historia kuchni polskiej od czasów najdawniejszych po XX wiek

 Jan Bodakowski
Historia kuchni polskiej od czasów najdawniejszych po XX wiek

Jemy nie tylko, by podtrzymywać procesu życiowe naszych organizmów. Jedzenie jest też rytuałem wspólnotowym jednoczącym ludzi. Uroczyste posiłki są nieodłącznym elementem świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy, urodzin, imienin, spotkań rodzinnych i towarzyskich.

To, jak i co jemy, zdeterminowane jest wydarzeniami historycznymi, wojnami albo totalitarnymi rządami (np. komunistów), które odpowiadały za głód – a nawet cyklicznymi zmianami klimatycznymi – po okresie ocieplenia klimatu w średniowieczu, gdy było więcej żywności, nadeszła mała epoka lodowcowa i drastycznie spadła w Polsce ilość produkowanej żywności, co nie tylko na tyle osłabiło Polskę, że padała ofiarą zaborów, ale i drastycznie ograniczyła Polakom dostęp do żywności.

Przygotowane potrawy mówią, kim jesteśmy, skąd pochodzimy, kim byli nasi przodkowie. Nie tylko w wymiarze rodzinnego sentymentu, ale tożsamości kulturowej i etnicznej. Nie można się więc dziwić, że kuchnia jest elementem naszej tożsamości kulturowej. Islamscy imigranci podporządkowują sobie Europę, narzucają jedzenie halal, Żydzi izolują się od gojów koszernością, lewica promuje weganizm, a Polonia pierogami zachowuje swoje więzi z macierzą.

W poszukiwaniu, poprzez kuchnie, polskiej tożsamości może pomóc wydana przez wydawnictwo RM praca „Jak dawniej jadano. Historia kuchni polskiej od czasów najdawniejszych po XX wiek”, socjologa, historyka, autora kilkudziesięciu książek (w dużej części poświęconych kuchni polskiej, kuchniom regionalny, historii kuchni) Andrzeja Fiedoruka.

Na kartach 400 pracy „Jak dawniej jadano. Historia kuchni polskiej od czasów najdawniejszych po XX wiek” czytelnicy znajdą informacje o kuchni Słowian, zbieractwie, łowiectwie, wykorzystaniu pokarmów w rytuałach, kuchni piastów, królów, mieszczan i chłopów, kuchni Jagiellonów, od królewskiej do włościańskie, kuchni pierwszej Rzeczypospolitej, w tym i coraz większym ubóstwie chłopów, kuchni okresów zaborów, pojawieniu się ziemniaków (które przywieziono z ameryki, i które zapewniły biedocie Europejskiej żywność), kuchni robotniczej, szlacheckiej, mieszczańskiej, chłopskiej, początkach gastronomii, popularnych książkach kucharskich.

W kolejnych rozdziałach pracy „Jak dawniej jadano. Historia kuchni polskiej od czasów najdawniejszych po XX wiek” opisana jest kuchnia II RP, różnice regionalne kuchni, gastronomia, jak jadały poszczególne grupy społeczne, kuchnia okresu wojny i okupacji, nielegalny handel żywnością, oraz kuchnia okresu PRL, niedobory żywności.

Jan Bodakowski