Ostatnia taka parada w Kijowie przed wojną .

... Miała  miejsce w 1941 roku-  parada  pierwszomajowa;  wspomina marszałek Związku Radzieckiego Iwan Bagramian:

http://militera.lib.ru/memo/russian/bagramyan1/01.html

Ostatnia majówka przed wojną w Kijowie nie była wiosenna.. rano niebo było zasnute ołowianymi chmurami. Jednak kaprysy pogody nie były w stanie zakłócić świątecznego nastroju mieszkańców Kijowa. Wydawało się, że całe miasto wyszło na  ulice i place.

O godz. 10.00 rozpoczęła się defilada wojsk. Otworzyli ją kadeci szkół wojskowych. Na czele kolumn szli młodzi porucznicy - absolwenci rocznika 1941.  Patrząc na młode, energiczne twarze nowych dowódców, cieszyłem się, że do wojska trafią dobre kadry.

Ludzie, którzy wypełnili chodniki na Kreszczatiku, entuzjastycznie witali każdą kolumnę wojska.

Szum ciągników artyleryjskich został zagłuszony przez ryk stalowych pojazdów pancernych. Ruch kolumn czołgów, nawet u nas, wojskowych, zawsze budził respekt. Na ich widok mimowolnie pojawiła się myśl: oto jest - główny środek ataku i manewru operacyjnego w przyszłej wojnie! Który dowódca nie marzył o tym, by mieć je pod ręką!

..

Niedługo potem Kijów  został  zajęty przez faszystowskie wojska;

 ale to nie działania  wojenne  Wermachtu i Luftwaffe spowodowały największe zniszczenia.

 Centrum miasta, Kreszczatik z jego pięknymi budowlami i obiektami kulturalnymi zostało zniszczone przez  sowietów, którzy  przy odejściu z miasta 19  września założyli ładunki wybuchowe a potem pozostawieni czy wysłani  dywersanci sterowali procesem kolejnych wybuchów i podpaleń.

Ponad 80 lat temu stary Kreszczatik zniknął: dziesiątki budynków zostały zniszczone przez eksplozje i pożary. Władze niemieckie obwiniały radzieckich sabotażystów, ZSRR zapewniał, że winę ponoszą Niemcy

Niszczenie  rejonu  Kreszczatiku  rozpoczęło się 24  września.

Pierwsza eksplozja rozbiła witryny sklepów Świat Dziecka oraz okna sąsiednich domów. Do znajdującego się naprzeciwko kina Spartak wtargnął tłum kijowian i Niemców. Następnie nastąpił drugi wybuch, który zniszczył "dom rycerza". Wtedy ludzie chroniący się w  kinie Spartak wybiegli . To uratowało im życie: w budynku kina również znajdowała się bomba, a materiały wybuchowe wkrótce eksplodowały.

W ciągu następnych kilku dni spłonęła większość budynków przy ulicach Kreszczatik, Prorezna i Instytutska. "Pięć najlepszych kin, teatr dla młodych widzów, teatr Kijowskiego Specjalnego Okręgu Wojskowego, teatr radiowy, konserwatorium i szkoła muzyczna, centralny urząd pocztowy, dom rady miejskiej, dwa największe domy towarowe, pięć najlepszych restauracji i kawiarni, cyrk, lombard miejski... Zniszczono wiele bibliotek, ciekawych dokumentów i kosztowności. Na przykład w Konserwatorium Kijowskim spłonęły wielkie organy oraz około 200 fortepianów i pianin.

Zdjęcia i opis zniszczeń cytowane  z :

https://babel.ua/ru/texts/70256-80-let-nazad-ischez-staryy-kreshchatik-desyatki-zdaniy-unichtozhili-vzryvy-i-pozhar-nemeckie-vlasti-obvinyali-sovetskih-diversantov-sssr-uveryal-chto-vinovaty-nemcy-rasskazyvaem-o-podryve-ulicy-v-arhi